________________ 12. 254. 18] शान्तिपर्व [ 12. 254. 45 न भूतो न भविष्यश्च न च धर्मोऽस्ति कश्चन / न स धर्ममवाप्नोति इह लोके परत्र च // 31 योऽभयः सर्वभूतानां स प्राप्नोत्यभयं पदम // 18 सर्वभूतात्मभूतस्य सम्यग्भूतानि पश्यतः / यस्मादुद्विजते लोकः सर्वो मृत्युमुखादिव। देवापि मार्गे मुह्यन्ति अपदस्य पदैषिणः // 32 वाक्क्रूराद्दण्डपारुष्यात्स प्राप्नोति महद्भयम् // 19 दानं भूताभयस्याहुः सर्वदानेभ्य उत्तमम् / यथावद्वर्तमानानां वृद्धानां पुत्रपौत्रिणाम् / ब्रवीमि ते सत्यमिदं श्रद्दधस्व च जाजले // 33 अनुवर्तामहे वृत्तमहिंस्राणां महात्मनाम् // 20 स एव सुभगो भूत्वा पुनर्भवति दुर्भगः / प्रनष्टः शाश्वतो धर्मः सदाचारेण मोहितः / व्यापत्तिं कर्मणां दृष्ट्वा जुगुप्सन्ति जनाः सदा॥३४ तेन वैद्यस्तपस्वी वा बलवान्वा विमोह्यते // 21 अकारणो हि नेहास्ति धर्मः सूक्ष्मोऽपि जाजले / आचाराजाजले प्राज्ञः क्षिप्रं धर्ममवाप्नुयात् / भूतभव्यार्थमेवेह धर्मप्रवचनं कृतम् // 35 एवं यः साधुभिर्दान्तश्चरेदद्रोहचेतसा // 22 सूक्ष्मत्वान्न स विज्ञातुं शक्यते बहुनिह्नवः / नद्यां यथा चेह काष्टमुह्यमानं यदृच्छया। उपलभ्यान्तरा चान्यानाचारानवबुध्यते // 36 यदृच्छयैव काष्ठेन संधिं गच्छेत केनचित् // 23 ये च छिन्दन्ति वृषणान्ये च भिन्दन्ति नस्तकान् / तत्रापराणि दारूणि संसृज्यन्ते ततस्ततः / वहन्ति महतो भारान्बध्नन्ति दमयन्ति च // 37 तृणकाष्ठकरीपाणि कदाचिन्नसमीक्षया / हत्वा सत्त्वानि खादन्ति तान्कथं न विगर्हसे। एवमेवायमाचारः प्रादुर्भूतो यतस्ततः / / 24 मानुषा मानुषानेव दासभोगेन भुञ्जते // 38 यस्मान्नोद्विजते भूतं जातु किंचित्कथंचन / वधबन्धविरोधेन कारयन्ति दिवानिशम् / अभयं सर्वभूतेभ्यः स प्राप्नोति सदा मुने / / 25 आत्मना चापि जानासि यदुःखं वधताडने // 39 यस्मादुद्विजते विद्वन्सर्वलोको वृकादिव / पश्चेन्द्रियेषु भूतेषु सर्वं वसति दैवतम् / क्रोशतस्तीरमासाद्य यथा सर्वे जलेचराः // 26 / आदित्यश्चन्द्रमा वायुब्रह्मा प्राणः ऋतुर्यमः॥४० सहायवान्द्रव्यवान्यः सुभगोऽन्योऽपरस्तथा / तानि जीवानि विक्रीय का मृतेषु विचारणा / ततस्तानेव कवयः शास्त्रेषु प्रवदन्त्युत / का तैले का घृतें ब्रह्मन्मधुन्यप्स्वौषधेषु वा // 41 कीर्त्यर्थमल्पहृल्लेखाः पटवः कृत्स्ननिर्णयाः // 27 अदंशमशके देशे सुखं संवर्धितान्पशून् / तपोभिर्यज्ञदानैश्च वाक्यैः प्रज्ञाश्रितैस्तथा। तांश्च मातुः प्रियाञ्जानन्नाक्रम्य बहुधा नराः / प्राप्नोत्यभयदानस्य यद्यत्फलमिहाभुते // // 28 बहुदंशकुशान्देशान्नयन्ति बहुकर्दमान् // 42 लोके यः सर्वभूतेभ्यो ददात्यभयदक्षिणाम् / वाहसंपीडिता धुर्याः सीदन्त्यविधिनापरे। स सर्वयज्ञैरीजानः प्राप्नोत्यभयदक्षिणाम् / न मन्ये भ्रूणहत्यापि विशिष्टा तेन कर्मणा // 43 न भूतानामहिंसाया ज्यायान्धर्मोऽस्ति कश्चन॥२९ कृषि साध्विति मन्यन्ते सा च वृत्तिः सुदारुणा / यस्मान्नोद्विजते भूतं जातु किंचित्कथंचन / भूमि भूमिशयांश्चैव हन्ति काष्ठमयोमुखम् / सोऽभयं सर्वभूतेभ्यः संप्राप्नोति महामुने // 30 तथैवानडुहो युक्तान्समवेक्षस्व जाजले // 44 यस्मादुद्विजते लोकः सर्पाद्वेश्मगतादिव / अन्या इति गवां नाम क एनान्हन्तुमर्हति / म.भा. 292 -2329 - - अध्या