________________ 12. 253. 42 ] महाभारते [ 12. 254. 17 धर्मेण न समस्त्वं वै तुलाधारस्य जाजले // 42 एतदाचक्ष्व मे सर्व निखिलेन महामते // 3 वाराणस्यां महाप्राज्ञस्तुलाधारः प्रतिष्ठितः / एवमुक्तस्तुलाधारो ब्राह्मणेन यशस्विना / सोऽप्येवं नाहते वक्तुं यथा त्वं भाषसे द्विज // 43 / उवाच धर्मसूक्ष्माणि वैश्यो धर्मार्थतत्त्ववित् / सोऽमर्षवशमापन्नस्तुलाधारदिद्वक्षया / जाजलिं कष्टतपसं ज्ञानतृप्तस्तदा नृप // 4 पृथिवीमचरद्राजन्यत्रसायंगृहो मुनिः / / 44 वेदाहं जाजले धर्म सरहस्यं सनातनम् / कालेन महतागच्छत्स तु वाराणसी पुरीम् / सर्वभूतहितं मैत्रं पुराणं यं जना विदुः // 5 विक्रीणन्तं च पण्यानि तुलाधारं ददर्श सः // 45 अद्रोहेणैव भूतानामल्पद्रोहेण वा पुनः / सोऽपि दृष्ट्वैव तं विश्रमायान्तं भाण्डजीवनः / या वृत्तिः स परो धर्मस्तेन जीवामि जाजले॥ समुत्थाय सुसंहृष्टः स्वागतेनाभ्यपूजयत् // 46 परिच्छिन्नैः काष्ठतृणैर्मयेदं शरणं कृतम् / तुलाधार उवाच / अलक्तं पद्मकं तुङ्ग गन्धांश्वोच्चावचांस्तथा / / 7 आयानेवासि विदितो मम ब्रह्मन्न संशयः / रसांश्च तांस्तान्वित मद्यवर्जानहं बहून् / ब्रवीमि यत्तु वचनं तच्छृणुष्व द्विजोत्तम // 47 क्रीत्वा वै प्रतिविक्रीणे परहस्तादमायया // 8 सागरानूपमाश्रित्य तपस्तप्तं त्वया महत् / सर्वेषां यः सुहृन्नित्यं सर्वेषां च हिते रतः। न च धर्मस्य संज्ञां त्वं पुरा वेत्थ कथंचन // 48 कर्मणा मनसा वाचा स धर्म वेद जाजले // 1 ततः सिद्धस्य तपसा तव विप्र शकुन्तकाः / नाहं परेषां कर्माणि प्रशंसामि शपामि वा / क्षिप्रं शिरस्यजायन्त ते च संभावितास्त्वया / / 45 आकाशस्येव विप्रर्प पश्यल्लोकस्य चित्रताम् // 1 जातपक्षा यदा ते च गताश्चारीमितस्ततः / नानुरुध्ये विरुध्ये वा न द्वेष्मि न च कामये। मन्यमानस्ततो धर्मं चटकप्रभवं द्विज / समोऽस्मि सर्वभूतेषु पश्य मे जाजले व्रतम् // 1 खे वाचं त्वमथाश्रीषीर्मा प्रति द्विजसत्तम // 50 इष्टानिष्टविमुक्तस्य प्रीतिरागबहिष्कृतः। अमर्षवशमापन्नस्ततः प्राप्तो भवानिह / तुला मे सर्वभूतेषु समा तिष्ठति जाजले // 15 करवाणि प्रियं किं ते तद्रूहि द्विजसत्तम / / 51 इति मां त्वं विजानीहि सर्वलोकस्य जाजले। इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि समं मतिमतां श्रेष्ठ समलोष्टाश्मकाञ्चनम् // 1 // त्रिपञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 253 // यथान्धबधिरोन्मत्ता उच्छ्वासपरमाः सदा। 254 देवैरपिहितद्वाराः सोपमा पश्यतो मम // 14 भीष्म उवाच / यथा वृद्धातुरकृशा निःस्पृहा विषयान्प्रति / इत्युक्तः स तदा तेन तुलाधारेण धीमता। तथार्थकामभोगेषु ममापि विगता स्पृहा // 15 प्रोवाच वचनं धीमाञ्जाजलिर्जपतां वरः // 1 यदा चायं न बिभेति यदा चास्मान्न बिभ्यति / विक्रीणानः सर्वरसान्सर्वगन्धांश्च वाणिज / यदा नेच्छति न द्वेष्टि तदा सिध्यति वै द्विजः / वनस्पतीनोषधीश्च तेषां मूलफलानि च // 2 यदा न कुरुते भावं सर्वभूतेषु पापकम् / अध्यगा नैष्ठिकी बुद्धि कुतस्त्वामिदमागतम् / / कर्मणा मनसा वाचा ब्रह्म संपद्यते तदा // 17 - 2328 -