Page Text
________________ 12. 280. 4] शान्तिपर्व [12. 231.9 पौरुषं कारणं केचिदाहुः कर्मसु मानवाः / विसृतं कालनानात्वमनादिनिधनं च यत् / देवमेके प्रशंसन्ति स्वभावं चापरे जनाः / / 4 | कीर्तितं तत्पुरस्तान्मे यतः संयान्ति यान्ति च॥१९ पौरुषं कर्म दैवं च फलवृत्तिस्वभावतः / धातेदं प्रभवस्थानं भूतानां संयमो यमः। त्रयमेतत्पृथग्भूतमविवेकं तु केचन // 5 स्वभावेन प्रवर्तन्ते द्वंद्वसृष्टानि भूरिशः // 20 एवमेतन्न चाप्येवमुभे चापि न चाप्युभे / सर्गः कालो धृतिर्वेदाः कर्ता कार्य क्रिया फलम् / कर्मस्था विषमं ब्रूयुः सत्त्वस्थाः समदर्शिनः // 6 / एतत्ते कथितं तात यन्मां त्वं परिपृच्छसि // 21 त्रेतायां चापरे चैव कलिजाश्च ससंशयाः। इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि तपस्विनः प्रशान्ताश्च सत्त्वस्थाश्च कृते युगे // 7 त्रिंशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 230 // अपृथग्दर्शिनः सर्वे ऋक्सामसु यजुःषु च। . 231 कामद्वेषौ पृथग्दृष्ट्वा तपः कृत उपासते // 8 भीष्म उवाच / तपोधर्मेण संयुक्तस्तपोनित्यः सुसंशितः / इत्युक्तोऽभिप्रशस्यैतत्परमर्षेस्तु शासनम् / तेन सर्वानवाप्नोति कामान्यान्मनसेच्छति // 9 मोक्षधर्मार्थसंयुक्तमिदं प्रष्टुं प्रचक्रमे // 1 तपसा तदवाप्नोति यद्भूत्वा सृजते जगत् / तद्भूतश्च ततः सर्वो भूतानां भवति प्रभुः // 10 शुक उवाच / तदुक्तं वेदवादेषु गहनं वेददर्शिभिः / प्रजापाश्रोत्रियो यज्वा वृद्धः प्रज्ञोऽनसूयकः / वेदान्तेषु पुनर्व्यक्तं क्रमयोगेन लक्ष्यते // 11 अनागतमनैतिचं कथं ब्रह्माधिगच्छति // 2 भारम्भयज्ञाः क्षत्रस्य हविर्यज्ञा विशः स्मृताः / तपसा ब्रह्मचर्येण सर्वत्यागेन मेधया / परिचारयज्ञाः शूद्राश्च जपयज्ञा द्विजातयः // 12 सांख्ये वा यदि वा योगे एतत्पृष्टोऽभिधत्स्व मे // 3 परिनिष्ठितकार्यो हि स्वाध्यायेन द्विजो भवेत् / मनसश्चेन्द्रियाणां चाप्यैकाग्र्यं समवाप्यते। कुर्यादन्यन्न वा कुर्यान्मैत्रो ब्राह्मण उच्यते // 13 येनोपायेन पुरुषैस्तञ्च व्याख्यातुमर्हसि // 4 त्रेतादौ सकला वेदा यज्ञा वर्णाश्रमास्तथा / _ व्यास उवाच। संरोधादायुषस्त्वेते व्यस्यन्ते द्वापरे युगे // 14 नान्यत्र विद्यातपसोर्नान्यत्रेन्द्रियनिग्रहात् / द्वापरे विप्लवं यान्ति वेदाः कलियुगे तथा / नान्यत्र सर्वसंत्यागात्सिद्धि विन्दति कश्चन // 5 दृश्यन्ते नापि दृश्यन्ते कलेरन्ते पुनः पुनः // 15 महाभूतानि सर्वाणि पूर्वसृष्टिः स्वयंभुवः / उत्सीदन्ति स्वधर्माश्च तत्राधर्मेण पीडिताः / भूयिष्ठं प्राणभृद्रामे निविष्टानि शरीरिषु // 6 गवां भूमेश्च ये चापामोषधीनां च ये रसाः // 16 / भूमेर्देहो जलात्सारो ज्योतिषश्चक्षुषी स्मृते / अधर्मान्तर्हिता वेदा वेदधर्मास्तथाश्रयाः / प्राणापानाश्रयो वायुः खेष्वाकाशं शरीरिणाम् // 7 विक्रियन्ते स्वधर्मस्थाः स्थावराणि चराणि च // 17 / क्रान्ते विष्णुर्बले शक्रः कोष्ठेऽग्निर्भुक्तमर्छति / यथा सर्वाणि भूतानि वृष्टिभ मानि वर्षति / कर्णयोः प्रदिशः श्रोत्रे जिह्वायां वाक्सरस्वती // 8 सृजते सर्वतोऽङ्गानि तथा वेदा युगे युगे // 18 कर्णौ त्वक्चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी / म. भा. 289 -2305 -
| SR No. | 004323 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |