________________ 12. 220. 26 ] महाभारते [ 12. 220.50 नैतदस्मत्कृतं शक नैतच्छक त्वया कृतम् / बहूनीन्द्रसहस्राणि दैतेयानां युगे युगे। यत्त्वमेवंगतो वञिन्यद्वाप्येवंगता वयम् / / 26 अभ्यतीतानि कालेन कालो हि दुरतिक्रमः // 4 // अहमासं यथाद्य त्वं भविता त्वं यथा वयम् / इदं तु लब्ध्वा त्वं स्थानमात्मानं बहु मन्यसे। मावमंस्था मया कर्म दुष्कृतं कृतमित्युत / / 27 सर्वभूतभवं देवं ब्रह्माणमिव शाश्वतम् // 42 सुखदुःखे हि पुरुषः पर्यायेणाधिगच्छति / न चेदमचलं स्थानमनन्तं वापि कस्यचित् / पर्यायेणासि शक्रत्वं प्राप्तः शक्र न कर्मणा / / 28 त्वं तु बालिशया बुद्धया ममेदमिति मन्यसे // 4 // कालः काले नयति मां त्वां च कालो नयत्ययम् / अविश्वास्ये विश्वसिषि मन्यसे चाध्रुवं ध्रुवम् / तेनाहं त्वं यथा नाद्य त्वं चापि न यथा वयम् // ममेयमिति मोहात्त्वं राजश्रियमभीप्ससि॥ 44 न मातृपितृशुश्रूषा न च दैवतपूजनम् / नेयं तव न चास्माकं न चान्येषां स्थिरा मता। नान्यो गुणसमाचारः पुरुषस्य सुखावहः // 30 अतिक्रम्य बहूनन्यांस्त्वयि तावदियं स्थिता // 4 न विद्या न तपो दानं न मित्राणि न बान्धवाः / कंचित्कालमियं स्थित्वा त्वयि वासव चञ्चला। शक्नुवन्ति परित्रातुं नरं कालेन पीडितम् // 31 गौर्निपानमिवोत्सृज्य पुनरन्यं गमिष्यति // 46 नागामिनमनथं हि प्रतिघातशतैरपि / राजलोका ह्यतिक्रान्ता यान्न संख्यातुमुत्सहे। शक्नुवन्ति प्रतिव्योढुमृते बुद्धिबलान्नराः // 32 त्वत्तो बहुतराश्चान्ये भविष्यन्ति पुरंदर // 47 पर्यायैर्हन्यमानानां परित्राता न विद्यते / सवृक्षौषधिरत्नेयं ससरित्पर्वताकरा। इदं तु दुःखं यच्छक कर्ताहमिति मन्यते // 33 तानिदानी न पश्यामि यैभुक्तेयं पुरा मही // 41 यदि कर्ता भवेत्कर्ता न क्रियेत कदाचन / पृथुरैलो मयो भौमो नरकः शम्बरस्तथा / यस्मात्तु क्रियते कर्ता तस्मात्कर्ताप्यनीश्वरः / / 34 अश्वग्रीवः पुलोमा च स्वर्भानुरमितध्वजः // 49 कालेन त्वाहमजयं कालेनाहं जितस्त्वया / प्रसादो नमुचिर्दक्षो विप्रचित्तिर्विरोचनः / गन्ता गतिमतां कालः कालः कलयति प्रजाः // 35 हीनिषेधः सुहोत्रश्च भूरिहा पुष्पवान्वृषः // 50 इन्द्र प्राकृतया बुद्ध्या प्रलपन्नावबुध्यसे / सत्येषुषभो राहुः कपिलाश्वो विरूपकः / / केचित्त्वां बहु मन्यन्ते श्रैष्ठ्यं प्राप्तं स्वकर्मणा // 36 बाणः कार्तस्वरो वह्निर्विश्वदंष्ट्रोऽथ नैर्ऋतः // 51 कथमस्मद्विधो नाम जानललोकप्रवृत्तयः / रित्थाइत्थौ वीरताम्री वराहाश्वो रुचिः प्रभुः। कालेनाभ्याहतः शोचेन्मुह्येद्वाप्यर्थसंभ्रमे // 37 विश्वजित्प्रतिशौरिश्च वृषाण्डो विष्करो मधुः // 52 नित्यं कालपरीतस्य मम वा मद्विधस्य वा। हिरण्यकशिपुश्चैव कैटभश्चैव दानवः / बुद्धिर्व्यसनमासाद्य भिन्ना नौरिव सीदति // 38 दैत्याश्च कालखञ्जाश्च सर्वे ते नैर्ऋतैः सह // 53 अहं च त्वं च ये चान्ये भविष्यन्ति सुराधिपाः / एते चान्ये च बहवः पूर्वे पूर्वतराश्च ये। ते सर्वे शक्र यास्यन्ति मार्गमिन्द्रशतैर्गतम् / / 39 / दैत्येन्द्रा दानवेन्द्राश्च यांश्चान्याननुशुश्रुम // 54 त्वामप्येवं सुदुर्घष ज्वलन्तं परया श्रिया / बहवः पूर्वदैत्येन्द्राः संत्यज्य पृथिवीं गताः / काले परिणते कालः कालयिष्यति मामिव // 48 / कालेनाभ्याहताः सर्वे कालो हि -बलवत्तरः // 55 -2288 -