________________ 12. 219. 21] शान्तिपर्व [12. 220. 25 तदेवानुभविष्यामि किं मे मृत्युः करिष्यति // 21 / स कदाचित्समुद्रान्ते कस्मिंश्चिगिरिगह्वरे / लब्धव्यान्येव लभते गन्तव्यान्येव गच्छति / / बलिं वैरोचनि वज्री ददर्शोपससर्प च // 11 प्राप्तव्यान्येन प्राप्नोति दुःखानि च सुखानि च // तमैरावतमूर्धस्थं प्रेक्ष्य देवगणैर्वृतम् / एतद्विदित्वा कार्थेन यो न मुह्यति मानवः / सुरेन्द्रमिन्द्रं दैत्येन्द्रो न शुशोच न विव्यथे॥१२ कुशलः सुखदुःखेषु स वै सर्वधनेश्वरः // 23 दृष्ट्वा तमविकारस्थं तिष्ठन्तं निर्भयं बलिम् / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि अधिरूढो द्विपश्रेष्ठमित्युवाच शतक्रतुः // 13 एकोनविंशत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः // 219 // दैत्य न व्यथसे शौर्यादथ वा वृद्धसेवया / 220 तपसा भावितत्वाद्वा सर्वथैतत्सुदुष्करम् // 14 युधिष्ठिर उवाच / शत्रुभिर्वशमानीतो हीनः स्थानादनुत्तमात् / मनस्य व्यसने कृच्छ्रे किं श्रेयः पुरुषस्य हि / वैरोचने किमाश्रित्य शोचितव्ये न शोचसि // 15 बन्धुनाशे महीपाल राज्यनाशेऽपि वा पुनः // 1 श्रेष्ठयं प्राप्य स्वजातीनां भुक्त्वा भोगाननुत्तमान् / त्वं हि नः परमो वक्ता लोकेऽस्मिन्भरतर्षभ / हृतस्वबलराज्यस्त्वं ब्रूहि कस्मान्न शोचसि // 16 एतद्भवन्तं पृच्छामि तन्मे वक्तुमिहार्हसि // 2 ईश्वरो हि पुरा भूत्वा पितृपैतामहे पदे / __भीष्म उवाच / तत्त्वमद्य हृतं दृष्ट्वा सपत्नैः किं न शोचसि // 17 पुत्रदारैः सुखैश्चैव वियुक्तस्य धनेन च। बद्धश्च वारुणैः पाशैर्वत्रेण च समाहतः / मग्नस्य व्यसने कृच्छ्रे धृतिः श्रेयस्करी नृप // 3 हृतदारो हृतधनो ब्रूहि कस्मान्न शोचसि // 18 धैर्येण युक्तस्य सतः शरीरं न विशीर्यते / भ्रष्टश्रीविभवभ्रष्टो यन्न शोचसि दुष्करम् / आरोग्याच्च शरीरस्य स पुनर्विन्दते श्रियम् / / 4 त्रैलोक्यराज्यनाशे हि कोऽन्यो जीवितुमुत्सहेत् // यस्य राज्ञो नरास्तात सात्त्विकी बृत्तिमास्थिताः / एतच्चान्यच्च परुषं ब्रुवन्तं परिभूय तम् / तस्य स्थैर्य च धैर्य च व्यवसायश्च कर्मसु // 5 श्रुत्वा सुखमसंभ्रान्तो बलिवैरोचनोऽब्रवीत् // 20 अत्रैवोदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / निगृहीते मयि भृशं शक्र किं कथितेन ते। बलिवासवसंवादं पुनरेव युधिष्ठिर // 6 वज्रमुद्यम्य तिष्ठन्तं पश्यामि त्वां पुरंदर // 21 . वृत्ते देवासुरे युद्धे दैत्यदानवसंक्षये। अशक्तः पूर्वमासीस्त्वं कथंचिच्छक्ततां गतः / विष्णुकान्तेषु लोकेषु देवराजे शतक्रतौ // 7 कस्त्वदन्य इमा वाचः सुक्रूरा वक्तुमर्हति / / 22 इज्यमानेषु देवेषु चातुर्वर्ण्य व्यवस्थिते / यस्तु शत्रोर्वशस्थस्य शक्तोऽपि कुरुते दयाम् / समृध्यमाने त्रैलोक्ये प्रीतियुक्ते स्वयंभुवि // 88 हस्तप्राप्तस्य वीरस्य तं चैव पुरुषं विदुः // 23 रुद्रैर्वसुभिरादित्यैरश्विभ्यामपि चर्षिभिः / अनिश्चयो हि युद्धेषु द्वयोर्विवदमानयोः / गन्धर्भुजगेन्द्रैश्च सिद्धेश्चान्यैर्वृतः प्रभुः // 9 एकः प्राप्नोति विजयमेकश्चैव पराभवम् / / 24 चतुर्दन्तं सुदान्तं च वारणेन्द्रं श्रिया वृतम् / मा च ते भूत्स्वभावोऽयं मया दैवतपुंगव / आरुखैरावतं शक्रस्पैलोक्यमनुसंययौ // 10 ईश्वरः सर्वभूतानां विक्रमेण जितो बलात् // 25 -~2287 -