________________ 12. 214. 3] शान्तिपर्व [12. 215. 11 युधिष्ठिर उवाच। उपस्थिताश्चाप्सरोभिः परियान्ति दिवौकसः॥१५ यदिदं तप इत्याहुरुपवासं पृथग्जनाः / देवताभिश्च ये साधं पितृभिश्चोपभुञ्जते / एतत्तपो महाराज उताहो किं तपो भवेत् // 3 रमन्ते पुत्रपौत्रैश्च तेषां गतिरनुत्तमा // 16 भीष्म उवाच / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि मासपझोपवासेन मन्यन्ते यत्तपो जनाः / चतुर्दशाधिकद्विशततमोऽध्यायः॥ 214 // आत्मतत्रोपघातः स न तपस्तत्सतां मतम् / 215 त्यागश्च सन्नतिश्चैव शिष्यते तप उत्तमम् // 4 युधिष्ठिर उवाच / सदोपवासी च भवेद्ब्रह्मचारी सदैव च। यदिदं कर्म लोकेऽस्मिन्शुभं वा यदि वाशुभम् / मुनिश्च स्यात्सदा विप्रो दैवतं च सदा भजेत् // 5 पुरुष योजयत्येव फलयोगेन भारत // 1 कुटुम्बिको धर्मकामः सदास्वप्नश्च भारत / कर्ता स्वित्तस्य पुरुष उताहो नेति संशयः / अमांसाशी सदा च स्यात्पवित्रं च सदा जपेत् // 6 / एतदिच्छामि तत्त्वेन त्वत्तः श्रोतुं पितामह // 2 अमृताशी सदा च स्यान्न च स्याद्विषभोजनः / भीष्म उवाच / विघसाशी सदा च स्यात्मदा चैवातिथिप्रियः // 7 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / युधिष्ठिर उवाच। प्रह्लादस्य च संवादमिन्द्रस्य च युधिष्ठिर // 3 कथं सदोपवासी स्याद्ब्रह्मचारी कथं भवेत् / असक्तं धूतपाप्मानं कुले जातं बहुश्रुतम् / विघसाशी कथं च स्यात्सदा चैवातिथिप्रियः / / 8 अस्तम्भमनहंकारं सत्त्वस्थं समये रतम् // 4 - भीष्म उवाच / तुल्यनिन्दास्तुति दान्तं शून्यागारनिवेशनम् / अन्तरा प्रातराशं च सायमाशं तथैव च / चराचराणां भूतानां विदितप्रभवाप्ययम् // 5 सदोपवासी च भवेद्यो न भुङ्क्ते कथंचन // 9 अक्रुध्यन्तमहृष्यन्तमप्रियेषु प्रियेषु च / भायां गच्छन्ब्रह्मचारी ऋतौ भवति ब्राह्मणः / काश्चने वाथ लोष्टे वा उभयोः समदर्शनम् // 6 ऋतवादी सदा च स्याज्ज्ञाननित्यश्च यो नरः॥१० आत्मनिःश्रेयसज्ञाने धीरं निश्चितनिश्चयम् / अभक्षयन्वृथामांसममांसाशी भवत्युत / परावरचं भूतानां सर्वज्ञं समदर्शनम् // 7 दाननित्यः पवित्रश्च अस्वप्नश्च दिवास्वपन् // 11 शक्रः प्रह्लादमासीनमेकान्ते संयतेन्द्रियम् / भृत्यातिथिषु यो भुङ्क्ते भुक्तवत्सु सदा स ह / बुभुत्समानस्तत्प्रज्ञामभिगम्येदमब्रवीत् // 8 अमृतं सकलं भुङ्क्त इति विद्धि युधिष्ठिर / / 12 यैः कैश्चित्संमतो लोके गुणैः स्यात्पुरुषो नृषु / अभुक्तवत्सु नाश्नानः सततं यस्तु वै द्विजः। भवत्यनपगान्सांस्तान्गुणालक्षयामहे // 9 अभोजनेन तेनास्य जितः स्वर्गो भवत्युत / / 13 अथ ते लक्ष्यते बुद्धिः समा बालजनैरिह / देवताभ्यः पितृभ्यश्च भृत्येभ्योऽतिथिमिः सह / / आत्मानं मन्यमानः सश्रेयः किमिह मन्यसे // 10 अवशिष्टं तु योऽश्नाति तमाहुर्विघसाशिनम् / / 14 / बद्धः पाशैछ्युतः स्थानाद्विषतां वशमागतः / तेषां लोका ह्यपर्यन्ताः सदने ब्रह्मणा सह। श्रिया विहीनः प्रह्लाद शोचितव्ये न शोचसि // 11 - 2279 -