Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 643

12. 207. 27] शान्तिपर्व [12. 208. 25 रजस्तमश्च हित्वेह न तिर्यग्गतिमाप्नुयात् // 27 वाक्प्रबुद्धो हि संरागाद्विरागाद्याहरेद्यदि / तरुणाधिगतं ज्ञानं जरादुर्बलतां गतम् / बुद्ध्या ह्यनिगृहीतेन मनसा कर्म तामसम् / परिपकबुद्धिः कालेन आदत्ते मानसं बलम् // 28 रजोभूतैर्हि करणैः कर्मणा प्रतिपद्यते // 11 मुदुर्गमिव पन्थानमतीत्य गुणबन्धनम् / स दुःखं प्राप्य लोकेऽस्मिन्नरकायोपपद्यते / पदा पश्येत्तदा दोषानतीत्यामृतमश्नुते // 29 तस्मान्मनोवाक्शरीरैराचरेद्वैयमात्मनः // 12 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि प्रकीर्णमेषभारो हि यद्वद्धार्येत दस्युभिः / सप्ताधिकद्विशततमोऽध्यायः // 207 // प्रतिलोमां दिशं बुद्धा संसारमबुधास्तथा // 13 208 तानेव च यथा दस्यून्क्षिप्त्वा गच्छेच्छिवां दिशम् / गुरुवाच / तथा रजस्तमःकर्माण्युत्सृज्य प्राप्नुयात्सुखम् // 14 दुरन्तेष्विन्द्रियार्थेषु सक्ताः सीदन्ति जन्तवः / निःसंदिग्धमनीहो वै मुक्तः सर्वपरिग्रहैः / ये त्वसक्ता महात्मानस्ते यान्ति परमां गतिम् // 1 विविक्तचारी लध्वाशी तपस्वी नियतेन्द्रियः // 15 जन्ममृत्युजरादुःखैयाधिभिर्मनसः क्लमैः / / ज्ञानदग्धपरिश्लेशः प्रयोगरतिरात्मवान् / रष्टेमं संततं लोकं घटेन्मोक्षाय बुद्धिमान् // 2 निष्प्रचारेण मनसा परं तदधिगच्छति // 16 . पाङ्मनोभ्यां शरीरेण शुचिः स्यादनहंकृतः / धृतिमानात्मवान्बुद्धिं निगृह्णीयादसंशयम् / प्रशान्तो ज्ञानवान्भिक्षुर्निरपेक्षश्चरेत्सुखम् // 3 मनो बुद्धया निगृह्णीयाद्विषयान्मनसात्मनः // 17 भथ वा मनसः सङ्गं पश्येद्भूतानुकम्पया। निगृहीतेन्द्रियस्यास्य कुर्वाणस्य मनो वशे। पत्राप्युपेक्षां कुर्वीत ज्ञात्वा कर्मफलं जगत् // 4 देवतास्ताः प्रकाशन्ते हृष्टा यान्ति तमीश्वरम् // 18 यत्कृतं प्राक्शुभं कर्म पापं वा तदुपाभुते / ताभिः संसक्तमनसो ब्रह्मवत्संप्रकाशते / तस्माच्छुभानि कर्माणि कुर्याद्वाग्बुद्धिकर्मभिः // 5 एतैश्चापगतैः सर्वैर्ब्रह्मभूयाय कल्पते // 19 अहिंसा सत्यवचनं सर्वभूतेषु चार्जवम् / अथ वा न प्रवर्तेत योगतत्रैरुपक्रमेत् / क्षमा चैवाप्रमादश्च यस्यैते स सुखी भवेत् // 6 येन तन्त्रमयं तत्रं वृत्तिः स्यात्तत्तदाचरेत् // 20 यश्चैनं परमं धर्म सर्वभूतसुखावहम् / कणपिण्याककुल्माषशाकयावकसक्तवः / दुःखान्निःसरणं वेद स तत्त्वज्ञः सुखी भवेत् // 7 तथा मूलफलं भैक्षं पर्यायेणोपयोजयेत् // 21 तस्मात्समाहितं बुद्ध्या मनो भूतेषु धारयेत् / आहारं नियतं चैव देशे काले च सात्त्विकम् / नापध्यायेन स्पृहयेन्नाबद्धं चिन्तयेदसत् // 8 तत्परीक्ष्यानुवर्तेत यत्प्रवृत्त्यनुवर्तकम् // 22 अवाग्योगप्रयोगेण मनोझं संप्रवर्तते / प्रवृत्तं नोपरुन्धेत शनैरग्निमिवेन्धयेत् / विवक्षता वा सद्वाक्यं धर्म सूक्ष्ममवेक्षता। ज्ञानेन्धितं ततो ज्ञानमर्कवत्संप्रकाशते // 23 सत्यां वाचमहिंस्रां च वदेदनपवादिनीम् // 9 ज्ञानाधिष्ठानमज्ञानं त्रीलोकानधितिष्ठति / कल्कापेतामपरुषामनृशंसामपैशुनाम् / विज्ञानानुगतं ज्ञानमज्ञानादपकृष्यते / / 24 ईगल्पं च वक्तव्यमविक्षिप्तेन चेतसा // 10 पृथक्त्वात्संप्रयोगाच्च नासयुर्वेद शाश्वतम् / .. -2271 -