________________ 12. 190. 1] शान्तिपर्व [12. 191. 11 प्रशस्तं जापकत्वं च दोषाश्चैते तदात्मकाः // 13 युधिष्ठिर उवाच। इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि गतीनामुत्तमा प्राप्तिः कथिता जापकेष्विह / नवत्यधिकशततमोऽध्यायः // 19 // एकैवैषा गतिस्तेषामुत यान्त्यपरामपि / / 1 191 भीष्म उवाच / युधिष्ठिर उवाच / शृणुष्वावहितो राजञ्जापकानां गतिं विभो / कीदृशो जापको याति निरयं वर्णयस्व मे / यथा गच्छन्ति निरयमनेकं पुरुषर्षभ // 2 कौतूहलं हि मे जातं तद्भवान्वक्तुमर्हति // 1 यथोक्तमेतत्पूर्व यो नानुतिष्ठति जापकः / भीष्म उवाच / एकदेशक्रियश्चात्र निरयं स निगच्छति // 3 . धर्मस्यांशः प्रसूतोऽसि धर्मिष्ठोऽसि स्वभावतः / अवज्ञानेन कुरुते न तुष्यति ने शोचति / धर्ममूलाश्रयं वाक्यं शृणुष्वावहितोऽनघ // 2 ईदृशो जापको याति निरयं नात्र संशयः // 4 अमूनि यानि स्थानानि देवानां परमात्मनाम् / अहंकारकृतश्चैव सर्वे निरयगामिनः। . नानासंस्थानवर्णानि नानारूपफलानि च // 3 परावमानी पुरुषो भविता निरयोपगः // 5 दिव्यानि कामचारीणि विमानानि सभास्तथा / अभिध्यापूर्वकं जप्यं कुरुते यश्च मोहितः / आक्रीडा विविधा राजन्पद्मिन्यश्चामलोदकाः॥ 4 यत्राभिध्यां स कुरुते तं वै निरयमृच्छति // 6 चतुर्णा लोकपालानां शुक्रस्याथ बृहस्पतेः / अथैश्वर्यप्रवृत्तः सञ्जापकस्तत्र रज्यते / मरुतां विश्वदेवानां साध्यानामश्विनोरपि // 5 स एव निरयस्तस्य नासौ तस्मात्प्रमुच्यते / / 7 रुद्रादित्यवसूनां च तथान्येषां दिवौकसाम् / रागेण जापको जप्यं कुरुते तत्र मोहितः / / एते वै निरयास्तात स्थानस्य परमात्मनः // 6 यत्रास्य रागः पतति तत्र तत्रोपजायते // 8 अभयं चानिमित्तं च न च क्लेशभयावृतम् / दुर्बुद्धिरकृतप्रज्ञश्चले मनसि तिष्ठति / / द्वाभ्यां मुक्तं त्रिभिर्मुक्तमष्टाभित्रिभिरेव च // 7 चलामेव गतिं याति निरयं वाधिगच्छति // 9 चतुर्लक्षणवर्ज तु चतुष्कारणवर्जितम् / अकृतप्रज्ञको बालो मोहं गच्छति जापकः / अप्रहर्षमनानन्दमशोकं विगतक्लमम् // 8 स मोहान्निरयं याति तत्र गत्वानुशोचति / / 10 कालः संपच्यते तत्र न कालस्तत्र वै प्रभुः / दृढनाही करोमीति जप्यं जपति जापकः / स कालस्य प्रभू राजन्वर्गस्यापि तथेश्वरः // 9 न संपूर्णो न वा युक्तो निरयं सोऽधिगच्छति // 11 / आत्मकेवलतां प्राप्तस्तत्र गत्वा न शोचति / युधिष्ठिर उवाच / ईदृशं परमं स्थानं निरयास्ते च तादृशाः // 10 अनिमित्तं परं यत्तदव्यक्तं ब्रह्मणि स्थितम् / एते ते निरयाः प्रोक्ताः सर्व एव यथातथम् / सद्भूतो जापकः कस्मात्स शरीरमथाविशेत् / / 12 / तस्य स्थानवरस्येह सर्वे निरयसंज्ञिताः // 11 भीष्म उवाच / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि दुष्प्रज्ञानेन निरया बहवः समुदाहृताः / एकनवत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 191 // - 2247 -