________________ 12. 188. 12] शान्तिपर्व [12. 184. 10 यस्त्वेतैः शारीरैर्मानसैर्दुःखैन स्पृश्यते स सुखं / तेषां धर्मफलावाप्तिोऽन्यथा स विमुह्यति // 6 वेद / 1 / न चैते दोषाः स्वर्ग प्रादुर्भवन्ति / 2 / भरद्वाज उवाच / तत्र भवति खलु / 3 // 12 यदेतच्चातुराश्रम्यं ब्रह्मर्षिविहितं पुरा। सुसुस्वः पवनः स्वर्गे गन्धश्च सुरभिस्तथा / तेषां स्वे स्वे य आचारास्तान्मे वक्तुमिहार्हसि // 7 क्षुत्पिपासाश्रमो नास्ति न जरा न च पापकम् // 13 भृगुरुवाच / नित्यमेव सुखं स्वर्गे सुखं दुःखमिहोभयम् / पूर्वमेव भगवता लोकहितमनुतिष्ठता धर्मसंरक्षनरके दुःखमेवाहुः समं तु परमं पदम् // 14 णार्थमाश्रमाश्चत्वारोऽभिनिर्दिष्टाः / 1 / तत्र गुरुपृथिवी सर्वभूतानां जनित्री तद्विधाः स्त्रियः / कुलवासमेव तावत्प्रथममाश्रममुदाहरन्ति / 2 / सपुमान्प्रजापतिस्तत्र शुक्रं तेजोमयं विदुः // 15 म्यगत्र शौचसंस्कारविनयनियमप्रणीतो विनीतात्मा इत्येतल्लोकनिर्माणं ब्रह्मणा विहितं पुरा / उभे संध्ये भास्कराग्निदैवतान्युपस्थाय विहाय तन्द्राप्रजा विपरिवर्तन्ते स्वैः स्वैः कर्मभिरावृताः // 16 / लस्ये गुरोरभिवादनवेदाभ्यासश्रवणपवित्रीकृतान्तइति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि रात्मा त्रिषवणमुपस्पृश्य ब्रह्मचर्याग्निपरिचरणगुरुत्र्यशीत्यधिकशततमोऽध्यायः // 183 // शुश्रूषानित्यो भैक्षादिसर्वनिवेदितान्तरात्मा गुरु वचननिर्देशानुष्ठानाप्रतिकूलो गुरुप्रसादलब्धस्वाभरद्वाज उवाच / ध्यायतत्परः स्यात् / 3 / / 8 दानस्य किं फलं प्राहुर्धर्मस्य चरितस्य च। ___ भवति चात्र श्लोकः। तपसश्च सुतप्तस्य स्वाध्यायस्य हुतस्य च // 1 गुरुं यस्तु समाराध्य द्विजो वेदमवाप्नुयात् / भृगुरुवाच / तस्य स्वर्गफलावाप्तिः सिध्यते चास्य मानसम् // 9 ___ गार्हस्थ्यं खलु द्वितीयमाश्रमं वदन्ति / / हुतेन शाम्यते पापं स्वाध्याये शान्तिरुत्तमा / दानेन भोग इत्याहुस्तपसा सर्वमाप्नुयात् / / 2 तस्य समुदाचारलक्षणं सर्वमनुव्याख्यास्यामः / 2 / समावृत्तानां सदाराणां सहधर्मचर्याफलार्थिनां दानं तु द्विविधं प्राहुः परत्रार्थमिहैव च / सद्भयो यद्दीयते किंचित्तत्परत्रोपतिष्ठति / / 3 गृहाश्रमो विधीयते / 3 / धर्मार्थकामावाप्तिर्वत्र त्रिवर्गसाधनमवेक्ष्यागर्हितेन कर्मणा धनान्यादाय असत्सु दीयते यत्तु तद्दानमिह भुज्यते / स्वाध्यायप्रकर्षांपलब्धेन ब्रह्मर्षिनिर्मितेन वा अद्रियादृशं दीयते दानं तादृशं फलमाप्यते // 4 सारगतेन वा हव्यनियमाभ्यासदैवतप्रसादोपलब्धेन भरद्वाज उवाच / वा धनेन गृहस्थो गार्हस्थ्यं प्रवर्तयेत् / 4 / तद्धि किं कस्य धर्मचरणं किं वा धर्मस्य लक्षणम् / सर्वाश्रमाणां मूलमुदाहरन्ति / 5 / गुरुकुलवासिनः धर्मः कतिविधो वापि तद्भवान्वक्तुमर्हति // 5 परिव्राजका ये चान्ये संकल्पितव्रतनियमधर्माभृगुरुवाच। नुष्ठायिनस्तेषामप्यत एव भिक्षाबलिसंविभागाः स्वधर्मचरणे युक्ता ये भवन्ति मनीषिणः / प्रवर्तन्ते / 6 // 10 - 2239 -