________________ 12. 114. 8 शान्तिपर्व [12. 115. 18 तिष्ठन्त्येते यथास्थानं नगा ह्येकनिकेतनाः / श्लाघन्नश्लाघनीयेन कर्मणा निरपत्रपः / ततस्त्यजन्ति तत्स्थानं प्रातिलोभ्यादचेतसः॥ 8 उपेक्षितव्यो दान्तेन तादृशः पुरुषाधमः // 6 वेतसो वेगमायान्तं दृष्ट्वा नमति नेतरः / यद्यद्भूयादल्पमतिस्तत्तदस्य सहेत्सदा / स च वेगेऽभ्यतिक्रान्ते स्थानमासाद्य तिष्ठति // 9 प्राकृतो हि प्रशंसन्वा निन्दन्वा किं करिष्यति / कालज्ञः समयज्ञश्च सदा वश्यश्च नोद्रुमः। वने काक इवाबुद्धिर्वाशमानो निरर्थकम् // 7 अनुलोमस्तथास्तब्धस्तेन नाभ्येति वेतसः // 10 यदि वाग्भिः प्रयोगः स्यात्प्रयोगे पापकर्मणः / मारुतोदकवेगेन ये नमन्त्युन्नमन्ति च / वागेवार्थो भवेत्तस्य न ह्येवार्थो जिघांसतः // 8 ओषध्यः पादपा गुल्मा न ते यान्ति पराभवम् // 11 निषेकं विपरीतं स आचष्टे वृत्तचेष्टया / यो हि शत्रोर्विवृद्धस्य प्रभोर्वधविनाशने / मयूर इव कौपीनं नृत्यन्संदर्शयन्निव // 9 पूर्वं न सहते वेगं क्षिप्रमेव स नश्यति // 12 यस्यावाच्यं न लोकेऽस्ति नाकार्य वापि किंचन / सारासारं बलं वीर्यमात्मनो द्विषतश्च यः। वाचं तेन न संदध्याच्छुचिः संक्लिष्टकर्मणा // 10 जानन्विचरति प्राज्ञो न स याति पराभवम् / / 13 प्रत्यक्षं गुणवादी यः परोक्षं तु विनिन्दकः / एवमेव यदा विद्वान्मन्येतातिबलं रिपुम् / स मानवः श्ववल्लोके नष्टलोकपरायणः // 11 संश्रयेद्वैतसीं वृत्तिमेवं प्रज्ञानलक्षणम् / / 14 तादृग्जनशतस्यापि यद्ददाति जुहोति च / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि परोक्षेणापवादेन तन्नाशयति स क्षणात् / / 12 चतुर्दशाधिकशततमोऽध्यायः // 114 // तस्मात्प्राज्ञो नरः सद्यस्तादृशं पापचेतसम् / 115 वर्जयेत्साधुभिर्वज्यं सारमेयामिषं यथा // 13 युधिष्ठिर उवाच / परिवादं ब्रुवाणो हि दुरात्मा वै महात्मने / विद्वान्मूर्खप्रगल्भेन मृदुस्तीक्ष्णेन भारत / प्रकाशयति दोषान्स्वान्सर्पः फणमिवोच्छ्रितम् // 14 आक्रुश्यमानः सदसि कथं कुर्यादरिंदम // 1 तं स्वकर्माणि कुर्वाणं प्रतिकतुं य इच्छति / भीष्म उवाच / भस्मकूट इवाबुद्धिः खरो रजसि मज्जति // 15 श्रूयतां पृथिवीपाल यथैषोऽर्थोऽनुगीयते / मनुष्यशालावृकमप्रशान्तं सदा सुचेताः सहते नरस्येहाल्पचेतसः // 2 जनापवादे सततं निविष्टम् / अरुष्यन्ऋश्यमानस्य सुकृतं नाम विन्दति / मातङ्गमुन्मत्तमिवोन्नदन्तं दुष्कृतं चात्मनो मर्षी रुष्यत्येवापमार्टि वै // 3 त्यजेत तं श्वानमिवातिरौद्रम् // 16 टिट्टिभं तमुपेक्षेत वाशमानमिवातुरम् / अधीरजुष्टे पथि वर्तमान लोकविद्वेषमापन्नो निष्फलं प्रतिपद्यते // 4 दमादपेतं विनयाञ्च पापम् / इति स श्लाघते नित्यं तेन पापेन कर्मणा / अरिव्रतं नित्यमभूतिकामं इदमुक्तो मया कश्चित्संमतो जनसंसदि / धिगस्तु तं पापमतिं मनुष्यम् // 17 स तत्र वीडितः शुष्को मृतकल्पोऽवतिष्ठति // 5 / प्रत्युच्यमानस्तु हि भूय एभि -2139 -