Page Text
________________ 12. 113. 3] महाभारते [ 12. 114.7 उष्ट्रस्य सुमहद्वृत्तं तन्निबोध युधिष्ठिर // 3 वर्तस्व बुद्धिमूलं हि विजयं मनुरब्रवीत् // 17 जातिस्मरो महानुष्ट्रः प्राजापत्ययुगोद्भवः / बुद्धिश्रेष्ठानि कर्माणि बाहुमध्यानि भारत / तपः सुमहदातिष्ठदरण्ये संशितव्रतः॥४ तानि जङ्घाजघन्यानि भारप्रत्यवराणि च // 18 तपसस्तस्य चान्ते वै प्रीतिमानभवत्प्रभुः / राज्यं तिष्ठति दक्षस्य संगृहीतेन्द्रियस्य च / परेण छन्दयामास ततश्चैनं पितामहः // 5 गुप्तमन्त्रश्रुतवतः सुसहायस्य चानघ // 19 उष्ट्र उवाच / परीक्ष्यकारिणोऽर्थाश्च तिष्ठन्तीह युधिष्ठिर / भगवंस्त्वत्प्रसादान्मे दीर्घा ग्रीवा भवेदियम् / सहाययुक्तेन मही कृत्स्ना शक्या प्रशासितुम् // 20 योजनानां शतं साग्रं या गच्छेच्चरितुं विभो // 6 इदं हि सद्भिः कथितं विधिज्ञैः भीष्म उवाच / ___पुरा महेन्द्रप्रतिमप्रभाव / एवमस्त्विति चोक्तः स वरदेन महात्मना / मयापि चोक्तं तव शास्त्रदृष्ट्या .. प्रतिलभ्य वरं श्रेष्टं ययावुष्ट्रः स्वकं वनम् // 7 त्वमत्र युक्तः प्रचरस्व राजन् // 21 स चकार तदालस्यं वरदानात्स दुर्मतिः / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि न चैच्छच्चरितुं गन्तुं दुरात्मा कालमोहितः // 8 त्रयोदशाधिकशततमोऽध्यायः // 113 // स कदाचित्प्रसार्यैवं तां ग्रीवां शतयोजनाम् / चचाराश्रान्तहृदयो वातश्चागात्ततो महान् // 9 युधिष्ठिर उवाच / स गुहायां शिरोग्रीवं निधाय पशुरात्मनः / राजा राज्यमनुप्राप्य दुर्बलो भरतर्षभ / आस्ताथ वर्षमभ्यागात्सुमहत्प्लावयजगत् // 10 अमित्रस्यातिवृद्धस्य कथं, तिष्ठेदसाधनः // 1 . अथ शीतपरीताङ्गो जम्बुकः क्षुच्छ्रमान्वितः / . भीष्म उवाच / सदारस्तां गुहामाशु प्रविवेश जलार्दितः // 11 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / स दृष्ट्वा मांसजीवी तु सुभृशं क्षुच्छ्रमान्वितः / सरितां चैव संवाद सागरस्य च भारत // 2 अभक्षयत्ततो ग्रीवामुष्ट्रस्य भरतर्षभ // 12 / सुरारिनिलयः शश्वत्सागरः सरितां पतिः / यदा त्वबुध्यतात्मानं भक्ष्यमाणं स वै पशुः / पप्रच्छ सरितः सर्वाः संशयं जातमात्मनः // 3 तदा संकोचने यत्नमकरोभृशदुःखितः // 13 समूलशाखान्पश्यामि निहतांश्छायिनो द्रुमान् / यावदूर्ध्वमधश्चैव ग्रीवां संक्षिपते पशुः / युष्माभिरिह पूर्णाभिरन्यास्तत्र न वेतसम् // 4 तावत्तेन सदारेण जम्बुकेन स भक्षितः // 14 अकायश्चाल्पसारश्च वेतसः कूलजश्च वः / स हत्वा भक्षयित्वा च जम्बुकोष्ट्रं ततस्तदा / अवज्ञाय नशक्यो वा किंचिद्वा तेन वा कृतम् // 5 विगते वातवर्षे च निश्चक्राम गुहामुखात् / / 15 तदहं श्रोतुमिच्छामि सर्वासामेव वो मतम् / एवं दुर्बुद्धिना प्राप्तमुष्ट्रेण निधनं तदा / यथा कूलानि चेमानि भित्त्वा नानीयते वशम् // 6 आलस्यस्य क्रमात्पश्य महद्दोषमुपागतम् / / 16 ततः प्राह नदी गङ्गा वाक्यमुत्तरमर्थवत् / त्वमप्येतं विधिं त्यक्त्वा योगेन नियतेन्द्रियः। / हेतुमद्राहकं चैव सागरं सरितां पतिम् // 7 -2138 -
| SR No. | 004323 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |