Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 483

12. 92. 26 ] शान्तिपर्व [ 12. 92. 54 तूर्णं जह्यात्सुकृतं दुष्कृतं च // 26 यदा सम्यक्प्रगृह्णाति स राज्ञो धर्म उच्यते // 39 यत्र पापा ज्ञायमानाश्चरन्ति यमो यच्छति भूतानि सर्वाण्येवाविशेषतः / सतां कलिविन्दति तत्र राज्ञः / तस्य राज्ञानुकर्तव्यं यन्तव्या विधिवत्प्रजाः // 40 यदा राजा शास्ति नरान्नशिष्या सहस्राक्षेण राजा हि सर्व एवोपमीयते / न तद्राज्यं वर्धते भूमिपाल // 27 स पश्यति हि यं धर्म स धर्मः पुरुषर्षभ / 41 यश्चामात्यं मानयित्वा यथार्ह अप्रमादेन शिक्षेथाः क्षमां बुद्धिं धृति मतिम् / मने च युद्धे च नृपो नियुझ्यात् / भूतानां सत्त्वजिज्ञासां साध्वसाधु च सर्वदा // 42 प्रवर्धते तस्य राष्ट्र नृपस्य . संग्रहः सर्वभूतानां दानं च मधुरा च वाक् / भुङ्क्ते महीं चाप्यखिलां चिराय // 28 पौरजानपदाश्चैव गोप्तव्याः स्वा यथा प्रजाः // 43 अत्रापि सुकृतं कर्म वाचं चैव सुभाषिताम् / न जात्वदक्षो नृपतिः प्रजाः शक्नोति रक्षितुम् / समीक्ष्य पूजयनराजा धर्म प्राप्नोत्यनुत्तमम् // 29 भारो हि सुमहांस्तात राज्यं नाम सुदुष्करम् // 44 संविभज्य यदा भुङ्क्ते न चान्यानवमन्यते। तद्दण्डविन्नृपः प्राज्ञः शूरः शक्नोति रक्षितुम् / निहन्ति बलिनं दृप्तं स राज्ञो धर्म उच्यते // 30 न हि शक्यमदण्डेन क्लीबेनाबुद्धिनापि वा // 45 त्रायते हि यदा सर्व वाचा कायेन कर्मणा। अभिरूपैः कुले जातैर्दक्षैभक्तैर्बहुश्रुतैः। पुत्रस्यापि न मृष्येच्च स राज्ञो धर्म उच्यते // 31 / सर्वा बुद्धीः परीक्षेथास्तापसाश्रमिणामपि // 46 यदा शारणिकानराजा पुत्रवत्परिरक्षति / ततस्त्वं सर्वभूतानां धर्म वेत्स्यसि वै परम् / भिनत्ति न च मर्यादां स राज्ञो धर्म उच्यते // 32 स्वदेशे परदेशे वा न ते धर्मो विनश्यति // 47 यदाप्तदक्षिणैर्यज्ञैर्यजते श्रद्धयान्वितः / धर्मश्चार्थश्च कामश्च धर्म एवोत्तरो भवेत् / कामद्वेषावनादृत्य स राज्ञो धर्म उच्यते // 33 अस्मिल्लोके परे चैव धर्मवित्सुखमेधते // 48 कृपणानाथवृद्धानां यदाश्रु व्यपमार्टि वै / त्यजन्ति दारान्प्राणांश्च मनुष्याः प्रतिपूजिताः / हर्ष संजनयन्नृणां स राज्ञो धर्म उच्यते // 34 संग्रहश्चैव भूतानां दानं च मधुरा च वाक् // 49 विवर्धयति मित्राणि तथारीश्चापकर्षति / अप्रमादश्च शौचं च तात भूतिकरं महत् / संपूजयति साधूंश्च स राज्ञो धर्म उच्यते // 35 एतेभ्यश्चैव मान्धातः सततं मा प्रमादिथाः // 50 सत्यं पालयति प्राप्त्या नित्यं भूमिं प्रयच्छति / अप्रमत्तो भवेद्राजा छिद्रदर्शी परात्मनोः / पूजयत्यतिथीभृत्यान्स राज्ञो धर्म उच्यते // 36 नास्य छिद्रं परः पश्येच्छिद्रेषु परमन्वियात् // 51 निग्रहानुप्रहौ चोभौ यत्र स्यातां प्रतिष्ठितौ।। एतद्वृत्तं वासवस्य यमस्य वरुणस्य च / अस्मिल्लोके परे चैव राजा तत्प्राप्नुते फलम् // 37 राजर्षीणां च सर्वेषां तत्त्वमप्यनुपालय // 52 यमो राजा धार्मिकाणां मान्धातः परमेश्वरः / तत्कुरुष्व महाराज वृत्तं राजर्षिसेवितम् / संयच्छन्भवति प्राणान्नसंयच्छंस्तु पापकः // 38 आतिष्ठ दिव्यं पन्थानमह्नाय भरतर्षभ / / 53 ऋत्विक्पुरोहिताचार्यान्सत्कृत्यानवमन्य च / धर्मवृत्तं हि राजानं प्रेत्य चेह च भारत / -2111 -