________________ 12. 76. 16 ] महाभारते [12. 77.4 वनमेव गमिष्यामि तस्माद्धर्मचिकीर्षया // 16 / / दानेनान्यं बलेनान्यमन्यं सूनृतया गिरा। तत्र मेध्येष्वरण्येषु न्यस्तदण्डो जितेन्द्रियः / सर्वतः परिगृह्णीयाद्राज्यं प्राप्येह धार्मिकः // 31 धर्ममाराधयिष्यामि मुनिर्मूलफलाशनः // 17 यं हि वैद्याः कुले जाता अवृत्तिभयपीडिताः / भीष्म उवाच / प्राप्य तृप्ताः प्रतिष्ठन्ति धर्मः कोऽभ्यधिकस्ततः॥३: वेदाहं तव या बुद्धिरानृशंस्यगुणैव सा। युधिष्ठिर उवाच। न च शुद्धानृशंस्येन शक्यं महदुपासितुम् // 18 किं न्वतः परमं स्वयं का न्यतः प्रीतिरुत्तमा / अपि तु त्वा मृदुं दान्तमत्यार्यमतिधार्मिकम् / किं न्वतः परमैश्वर्यं ब्रूहि मे यदि मन्यसे // 3 क्लीबं धर्मघृणायुक्तं न लोको बहु मन्यते // 19 राजधर्मानवेक्षस्व पितृपैतामहोचितान् / भीष्म उवाच। नैतद्राज्ञामथो वृत्तं यथा त्वं स्थातुमिच्छसि // 20 यस्मिन्प्रतिष्ठिताः सम्यक्क्षेमं विन्दन्ति तत्क्षणम् / न हि वैक्लव्यसंसृष्टमानृशंस्यमिहास्थितः / स स्वर्गजित्तमोऽस्माकं सत्यमेतद्रवीमि ते // 34 त्वमेव प्रीतिमांस्तस्मात्कुरूणां कुरुसत्तम / प्रजापालनसंभूतं प्राप्ता धर्मफलं ह्यसि // 21 / / न ह्येतामाशिष पाण्डुन च कुन्त्यन्वयाचत / / भव राजा जय स्वर्ग सतो रक्षासतो जहि // 3 न चैतां प्राज्ञतां तात यया चरसि मेधया // 22 अनु त्वा तात जीवन्तु सुहृदः साधुभिः सह। शौर्य बलं च सत्त्वं च पिता तब सदाब्रवीत् / पर्जन्यमिव भूतानि स्वादुद्रुममिवाण्डजाः // 36 माहात्म्यं बलमौदार्य तव कुन्त्यन्वयाचत // 23 धृष्टं शूरं प्रहर्तारमनृशंसं जितेन्द्रियम् / नित्यं स्वाहा स्वधा नित्यमुभे मानुषदैवते / वत्सलं संविभक्तारमनु जीवन्तु त्वां जनाः // 3 पुढेष्वाशासते नित्यं पितरो दैवतानि च // 24 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि दानमध्ययनं यज्ञः प्रजानां परिपालनम् / षट्सप्ततितमोऽध्यायः // 76 // धर्ममेतमधर्म वा जन्मनैवाभ्यजायिथाः // 25 काले धुरि नियुक्तानां वहतां भार आहिते / युधिष्ठिर उवाच / सीदतामपि कौन्तेय न कीर्तिरवसीदति // 26 स्वकर्मण्यपरे युक्तास्तथैवान्ये विकर्मणि / समन्ततो विनियतो वहत्यस्खलितो हि यः। तेषां विशेषमाचक्ष्व ब्राह्मणानां पितामह // 1 निर्दोषकर्मवचनासिद्धिः कर्मण एव सा // 27 भीष्म उवाच / नैकान्तविनिपातेन विचचारेह कश्चन। विद्यालक्षणसंपन्नाः सर्वत्राम्नायदर्शिनः / धर्मी गृही वा राजा वा ब्रह्मचार्यथ वा पुनः // 28 एते ब्रह्मसमा राजन्ब्राह्मणाः परिकीर्तिताः // 2 अल्पं तु साधुभूयिष्ठं यत्कर्मोदारमेव तत् / ऋत्विगाचार्यसंपन्नाः स्वेषु कर्मस्ववस्थिताः / कृतमेवाकृताच्छ्रेयो न पापीयोऽस्त्यकर्मणः // 29 / एते देवसमा राजन्ब्राह्मणानां भवन्त्युत // 3 यदा कुलीनो धर्मज्ञः प्राप्नोत्यैश्वर्यमुत्तमम् / ऋत्विक्पुरोहितो मत्री दूतोऽथार्थानुशासकः / योगक्षेमस्तदा राजन्कुशलायैव कल्पते // 30 / एते क्षत्रसमा राजन्ब्राह्मणानां भवन्त्युत // 4 -2090 -