Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 461

12. 75. 13] शान्तिपर्व [12. 76. 16 पृथग्बलविधानं च तल्लोकं परिरक्षति // 13 उपवासतपःशीलः प्रजानां पालने रतः // 2 तपोमत्रबलं नित्यं ब्राह्मणेषु प्रतिष्ठितम् / सर्वाश्चैव प्रजा नित्यं राजा धर्मेण पालयेत् / अस्त्रबाहुबलं नित्यं क्षत्रियेषु प्रतिष्ठितम् // 14 उत्थानेनाप्रमादेन पूजयेञ्चैव धार्मिकान् // 3 ताभ्यां संभूय कर्तव्यं प्रजानां परिपालनम् / राज्ञा हि पूजितो धर्मस्ततः सर्वत्र पूज्यते / तथा च मां प्रवर्तन्तं गर्हयस्यलकाधिप // 15 यद्यदाचरते राजा तत्प्रजानां हि रोचते // 4 ततोऽब्रवीद्वैश्रवणो राजानं सपुरोहितम्। नित्यमुद्यतदण्डश्च भवेन्मृत्युरिवारिषु / नाहं राज्यमगिर्दिष्टं कस्मैचिद्विदधाम्युत / / 16 निहन्यात्सर्वतो दस्यून्न कामात्कस्यचिरक्षमेत् // 5 नाच्छिन्दे चापि निर्दिष्टमिति जानीहि पार्थिव / यं हि धर्म चरन्तीह प्रजा राज्ञा सुरक्षिताः / प्रशाधि पृथिवीं वीर मद्दत्तामखिलामिमाम् // 17 चतुर्थ तस्य धर्मस्य राजा भारत विन्दति // 6 मुचुकुन्द उवाच / यदधीते यद्यजते यद्ददाति यदर्चति / नाहं राज्यं भवदत्तं भोक्तुमिच्छामि पार्थिव / राजा चतुर्थभाक्तस्य प्रजा धर्मेण पालयन् // 7 बाहुवीर्यार्जितं राज्यमश्नीयामिति कामये // 18 यद्राष्ट्रेऽकुशलं किंचिद्राज्ञोऽरक्षयतः प्रजाः। भीष्म उवाच / चतुर्थं तस्य पापस्य राजा भारत विन्दति // 8 अप्याहुः सर्वमेवेति भूयोऽर्धमिति निश्चयः / ततो वैश्रवणो राजा विस्मयं परमं ययौ। कर्मणः पृथिवीपाल नृशंसोऽनृतवागपि / क्षत्रधर्मे स्थितं दृष्ट्वा मुचुकुन्दमसंभ्रमम // 19 तादृशात्किल्बिषाद्राजा शृणु येन प्रमुच्यते // 9 ततो राजा मुचुकुन्दः सोऽन्वशासद्वसुंधराम् / प्रत्याहर्तुमशक्यं स्याद्धनं चोरैहृतं यदि / बाहवीर्यार्जितां सम्यक्क्षत्रधर्ममनवतः // 20 स्वकोशात्तत्प्रदेयं स्यादशक्तेनोपजीवता // 10 एवं यो ब्रह्मविद्राजा ब्रह्मपूर्व प्रवर्तते / जयत्यविजितामु: यशश्व महदभुते // 21 सर्ववर्णैः सदा रक्ष्यं ब्रह्मस्वं ब्राह्मणास्तथा / न स्थेयं विषये तेषु योऽपकुर्याहिजातिषु // 11 नित्योदको ब्राह्मणः स्यान्नित्यशस्त्रश्च क्षत्रियः / तयोहि सर्वमायत्तं यत्किचिजगतीगतम् / / 22 ब्रह्मस्वे रक्ष्यमाणे हि सर्वं भवति रक्षितम् / तेषां प्रसादे निर्वृत्ते कृतकृत्यो भवेन्नृपः // 12 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि पर्जन्यभिव भूतानि महाद्रुममिव द्विजाः। पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः // 75 // नरास्तमुपजीवन्ति नृपं सर्वार्थसाधकम् // 13 ____ 76 न हि कामात्मना राज्ञा सततं शठबुद्धिना / युधिष्ठिर उवाच / नृशंसेनातिलुब्धेन शक्याः पालयितुं प्रजाः // 14 यया वृत्त्या महीपालो विवर्धयति मानवान् / युधिष्ठिर उवाच। पुण्यांश्च लोकाञ्जयति तन्मे ब्रूहि पितामह // 1 नाहं राज्यसुखान्वेषी राज्यमिच्छाम्यपि क्षणम् / भीष्म उवाच / धर्मार्थं रोचये राज्यं धर्मश्चात्र न विद्यते // 15 दानशीलो भवेद्राजा यज्ञशीलश्च भारत / / तदलं मम राज्येन यत्र धर्मो न विद्यते / म. भा. 262 -2089 -