________________ 12. 74. 23 ] महाभारते [ 12. 75. 18 न मिश्रः स्यात्पापकृद्भिः कथंचित् // 23 ब्रह्म वर्धयति क्षत्रं क्षत्रतो ब्रह्म वर्धते // 32 ऐल उवाच / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि साध्वसाधुन्धारयतीह भूमिः चतुःसप्ततितमोऽध्यायः // 7 // साध्वसाधूंस्तापयतीह सूर्यः। साध्वसाधून्वातयतीह वायु भीष्म उवाच / रापस्तथा साध्वसाधून्वहन्ति // 24 योगक्षेमो हि राष्ट्रस्य राजन्यायत्त उच्यते / कश्यप उवाच / योगक्षेमश्च राज्ञोऽपि समायत्तः पुरोहिते // 1 एवमस्मिन्वर्तते लोक एव यत्रादृष्टं भयं ब्रह्म प्रजानां शमयत्युत / नामुत्रैवं वर्तते राजपुत्र / दृष्टं च राजा बाहुभ्यां तद्राष्ट्रं सुखमेधते // 2 प्रेत्यैतयोरन्तरवान्विशेषो अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / . यो वै पुण्यं चरते यश्च पापम् // 25 मुचुकुन्दस्य संवादं राज्ञो वैश्रवणस्य च // 3 पुण्यस्य लोको मधुमान्घृतार्चि मुचुकुन्दो विजित्येमां पृथिवीं पृथिवीपतिः / हिरण्यज्योतिरमृतस्य नाभिः / जिज्ञासमानः स्वबलमभ्ययादलकाधिपम् // 4 तत्र प्रेत्य मोदते ब्रह्मचारी ततो वैश्रवणो राजा रक्षांसि समवासृजत् / न तत्र मृत्युनं जरा नोत दुःखम् // 26 ते बलान्यवमृद्गन्तः प्राचरंस्तस्य नैताः // 5 पापस्य लोको निरयोऽप्रकाशो स हन्यमाने सैन्ये स्वे मुचुकुन्दो नराधिपः / नित्यं दुःखः शोकभूयिष्ठ एव / गर्हयामास विद्वांसं पुरोहितमरिंदमः // 6 तत्रात्मानं शोचते पापकर्मा तत उग्रं तपस्तप्त्वा वसिष्ठो ब्रह्मवित्तमः / बह्वीः समाः प्रपतन्नप्रतिष्ठः // 27 रक्षांस्यपावधीत्तत्र पन्थानं चाप्यविन्दत // 7 मिथो भेदाब्राह्मणक्षत्रियाणां ततो वैश्रवणो राजा मुचुकुन्दमदर्शयत् / प्रजा दुःखं दुःसहं चाविशन्ति / वध्यमानेषु सैन्येषु वचनं चेदमब्रवीत् // 8 एवं ज्ञात्वा कार्य एवेह विद्वा त्वत्तो हि बलिनः पूर्व राजानः सपुरोहिताः / न्पुरोहितो नैकविद्यो नृपेण / / 28 न चैवं समवर्तस्ते यथा त्वमिह वर्तसे // 9 तं चैवान्वभिषिच्येत तथा धर्मो विधीयते / ते खल्वपि कृतास्त्राश्च बलवन्तश्च भूमिपाः। अग्र्यो हि ब्राह्मणः प्रोक्तः सर्वस्यैवेह धर्मतः // 29 आगम्य पर्युपासन्ते मामीशं सुखदुःखयोः // 10 पूर्व हि ब्राह्मणाः सृष्टा इति धर्मविदो विदुः। यद्यस्ति बाहुवीयं ते तदर्शयितुमर्हसि। ज्येष्ठेनाभिजनेनास्य प्राप्तं सर्वं यदुत्तरम् / / 30 किं ब्राह्मणबलेन त्वमतिमात्रं प्रवर्तसे // 11 तस्मान्मान्यश्च पूज्यश्च ब्राह्मणः प्रसृताप्रभुक् / मुचुकुन्दस्ततः क्रुद्धः प्रत्युवाच धनेश्वरम् / सर्व श्रेष्ठं वरिष्ठं च निवेद्यं तस्य धर्मतः // 31 न्यायपूर्वमसंरब्धमसंभ्रान्तमिदं वचः // 12 अवश्यमेतत्कर्तव्यं राज्ञा बलवतापि हि / ब्रह्मक्षत्रमिदं सृष्टमेकयोनि स्वयंभुवा / - 2088 -