Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 450

12. 68.5] महाभारते [12. 68. 34 विधिं पप्रच्छ राज्यस्य सर्वभूतहिते रतः / अन्तश्चाकाशमेव स्याल्लोकोऽयं दस्युसाद्भवेत् / प्रजानां हितमन्विच्छन्धर्ममूलं विशां पते // 5 पतेच्च नरकं घोरं यदि राजा न पालयेत् // 20 केन भूतानि वर्धन्ते क्षयं गच्छन्ति केन च / न योनिपोषो वर्तेत न कृषिन वणिक्पथः / कमर्चन्तो महाप्राज्ञ सुखमत्यन्तमाप्नुयुः // 6 मजेद्धर्मस्त्रयी न स्याद्यदि राजा न पालयेत् // 21 इति पृष्टो महाराज्ञा कौसल्येनामितौजसा। न यज्ञाः संप्रवर्तेरन्विधिवत्स्वाप्तदक्षिणाः / राजसत्कारमव्यग्रः शशंसास्मै बृहस्पतिः // 7 न विवाहाः समाजा वा यदि राजा न पालयेत् // राजमूलो महाराज धर्मो लोकस्य लक्ष्यते / न वृषाः संप्रवर्तेरन्न मध्येरंश्च गर्गराः। . प्रजा राजभयादेव न खादन्ति परस्परम् // 8 घोषाः प्रणाशं गच्छेयुर्यदि राजा न पालयेत् // 23 राजा ह्येवाखिलं लोकं समुदीणं समुत्सुकम् / त्रस्तमुद्विग्नहृदयं हाहाभूतमचेतनम् / प्रसादयति धर्मेण प्रसाद्य च विराजते // 9 क्षणेन विनशेत्सर्वं यदि राजा न पालयेत् // 21 यथा ह्यनुदये राजन्भूतानि शशिसूर्ययोः / न संवत्सरसत्राणि तिष्ठेयुरकुतोभयाः / अन्धे तमसि मज्जेयुरपश्यन्तः परस्परम् / / 10 / विधिवद्दक्षिणावन्ति यदि राजा न पालयेत् // 20 यथा ह्यनुदके मत्स्या निराक्रन्दे विहंगमाः / ब्राह्मणाश्चतुरो वेदान्नाधीयेरंस्तपस्विनः / विहरेयुर्यथाकाममभिसृत्य पुनः पुनः / / 11 विद्यास्नातास्तपःस्नाता यदि राजा न पालयेत्॥२॥ विमथ्यातिक्रमेरंश्च विषह्यापि परस्परम् / हस्तो हस्तं स मुष्णीयाद्भिद्येरन्सर्वसेतवः / अभावमचिरेणैव गच्छेयुर्नात्र संशयः // 12 भयातं विद्रवेत्सर्वं यदि राजा न पालयेत् // 27 एवमेव विना राज्ञा विनश्येयुरिमाः प्रजाः / न लभेद्धर्मसंश्लेषं हतविप्रहतो जनः / अन्धे तमसि मजेयुरगोपाः पशवो यथा // 13 कर्ता स्वेच्छेन्द्रियो गच्छेद्यदि राजा न पालयेत् / हरेयुर्बलवन्तो हि दुर्बलानां परिग्रहान् / अनयाः संप्रवरर्तेन्भवेद्वै वर्णसंकरः / हन्युक्यच्छमानांश्च यदि राजा न पालयेत् // 14 दुर्भिक्षमाविशेद्राष्ट्रं यदि राजा न पालयेत् // 29 यानं वस्त्रमलंकारारत्नानि विविधानि च / विवृत्य हि यथाकामं गृहद्वाराणि शेरते। हरेयुः सहसा पापा यदि राजा न पालयेत् // 15 मनुष्या रक्षिता राज्ञा समन्तादकुतोभयाः // 30 ममेदमिति लोकेऽस्मिन्न भवेत्संपरिग्रहः / नाक्रुष्टं सहते कश्चित्कुतो हस्तस्य लङ्घनम् / विश्वलोपः प्रवर्तेत यदि राजा न पालयेत् // 16 | यदि राजा मनुष्येषु त्राता भवति धार्मिकः // 3 // मातरं पितरं वृद्धमाचार्यमतिथिं गुरुम् / स्त्रियश्चापुरुषा मार्ग सर्वालंकारभूषिताः / क्लिनीयुरपि हिंस्युर्वा यदि राजा न पालयेत् // 17 निर्भयाः प्रतिपद्यन्ते यदा रक्षति भूमिपः // 32 पतेद्बहुविधं शस्त्रं बहुधा धर्मचारिषु / धर्ममेव प्रपद्यन्ते न हिंसन्ति परस्परम् / अधर्मः प्रगृहीतः स्याद्यदि राजा न पालयेत् // 18 अनुगृह्णन्ति चान्योन्यं यदा रक्षति भूमिपः // 3 // वधबन्धपरिक्लेशो नित्यमर्थवतां भवेत् / यजन्ते च त्रयो वर्णा महायज्ञैः पृथग्विधैः / / ममत्वं च न विन्देयुर्यदि राजा न पालयेत् // 19 / युक्ताश्चाधीयते शास्त्रं यदा रक्षति भूमिपः // 3 // - 2078 -