________________ 12. 57. 21] महाभारते [12. 58.4 असद्भयस्तु समादद्यात्सद्भयः संप्रतिपादयेत्॥ 21 विषये दानरुचयो नरा यस्य स पार्थिवः / / 36 स्वयं प्रहर्तादाता च वश्यात्मा वश्यसाधनः। न यस्य कूटकपटं न माया न च मत्सरः / काले दाता च भोक्ता च शुद्धाचारस्तथैव च // 22 / विषये भूमिपालस्य तस्य धर्मः सनातनः // 37 शूरान्भक्तानसंहार्यान्कुले जातानरोगिणः / यः सत्करोति ज्ञानानि नेयः पौरहिते रतः / शिष्टाशिष्टाभिसंबन्धान्मानिनो नावमानिनः // 23 / सतां धर्मानुगस्त्यागी स राजा राज्यमर्हति / / 38 विद्याविदो लोकविदः परलोकान्ववेक्षकान् / यस्य चारश्च मन्त्रश्च नित्यं चैव कृताकृते / धर्मेषु निरतान्साधूनचलानचलानिव // 24 न ज्ञायते हि रिपुभिः स राजा राज्यमर्हति // 39 सहायान्सततं कुर्याद्राजा भूतिपुरस्कृतः / श्लोकश्चायं पुरा गीतो भार्गवेण महात्मना / तैस्तुल्यश्च भवेद्भोगैश्छत्रमात्राज्ञयाधिकः // 25 आख्याते रामचरिते नृपतिं प्रति भारत / / 40 प्रत्यक्षा च परोक्षा च वृत्तिश्चास्य भवेत्सदा। राजानं प्रथमं विन्देत्ततो भार्यां ततो धनम् / एवं कृत्वा नरेन्द्रो हि न खेदमिह विन्दति / / 26 राजन्यसति लोकस्य कुतो भाया कुतो धनम् / / 41 सर्वातिशङ्की नृपतिर्यश्च सर्वहरो भवेत् / / तद्राजनराजसिंहानां नान्यो धर्मः सनातनः / स क्षिप्रमनृजुर्लुब्धः स्वजनेनैव बाध्यते // 27 ऋते रक्षा सुविस्पष्टां रक्षा लोकस्य धारणम् // 42 शुचिस्तु पृथिवीपालो लोकचित्तग्रहे रतः / प्राचेतसेन मनुना श्लोकी चेमावुदाहृतौं / न पतत्यरिभिर्ग्रस्त: पतितश्चावतिष्ठते // 28 राजधर्मेषु राजेन्द्र ताविहैकमनाः शृणु / / 43 अक्रोधनोऽथाव्यसनी मृदुदण्डो जितेन्द्रियः / षडेतान्पुरुषो जह्याद्भिन्नां नावमिवार्णवे / / राजा भवति भूतानां विश्वास्यो हिमवानिव // 29 अप्रवक्तारमाचार्यमनधीयानमृत्विजम् // 44 प्राज्ञो न्यायगुणोपेतः पररन्ध्रेषु तत्परः / अरक्षितारं राजानं भायर्यां चाप्रियवादिनीम् / सुदर्शः सर्ववर्णानां नयापनयवित्तथा // 30 प्रामकामं च गोपालं वनकामं च नापितम् / / 45 क्षिप्रकारी जितक्रोधः सुप्रसादो महामनाः / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि अरोगप्रकृतियुक्तः क्रियावानविकत्थनः // 31 सप्तपञ्चाशोऽध्यायः // 57 // आरब्धान्येव कार्याणि न पर्यवसितानि च / यस्य राज्ञः प्रदृश्यन्ते स राजा राजसत्तमः / / 32 भीष्म उवाच / पुत्रा इव पितुर्गेहे विषये यस्य मानवाः / एतत्ते राजधर्माणां नवनीतं युधिष्ठिर / निर्भया विचरिष्यन्ति स राजा राजसत्तमः / / 33 बृहस्पतिर्हि भगवान्नान्यं धर्म प्रशंसति // 1 अगूढविभवा यस्य पौरा राष्ट्रनिवासिनः / विशालाक्षश्च भगवान्काव्यश्चैव महातपाः / नयापनयवेत्तारः स राजा राजसत्तमः // 34 सहस्राक्षो महेन्द्रश्च तथा प्राचेतसो मनुः / / 2 स्वकर्मनिरता यस्य जना विषयवासिनः / भरद्वाजश्च भगवांस्तथा गौरशिरा मुनिः / असंघातरता दान्ताः पाल्यमाना यथाविधि / / 35 / राजशास्त्रप्रणेतारो ब्रह्मण्या ब्रह्मवादिनः // 3 वश्या नेया विनीताश्च न च संघर्षशीलिनः। / रक्षामेव प्रशंसन्ति धर्मं धर्मभृतां वर / -2060 -