Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 431

12. 56 54] शान्तिपर्व [ 12. 57. 21 अधिरोहन्त्यनादृत्य हर्षले पार्थिवे मृदौ / / 54 राज्याधिकारे राजेन्द्र बृहस्पतिमतः पुरा // 6 इदं ते दुष्करं राजन्निदं ते दुर्विचेष्टितम् / गुरोरप्यवलिप्तस्य कार्याकार्यमजानतः / इत्येवं सुहदो नाम ब्रवन्ति परिषद्गताः / 55 उत्पथप्रतिपन्नस्य परित्यागो विधीयते // 7 क्रुद्धे चास्मिन्हसन्त्येव न च हृष्यन्ति पूजिताः / बाहोः पुत्रेण राज्ञा च सगरेणेह धीमता। संघर्षशीलाश्च सदा भवन्त्यन्योन्यकारणात् // 56 असमञ्जाः सुतो ज्येष्ठस्यक्तः पौरहितैषिणा // 8 विस्रंसयन्ति मनं च विवृण्वन्ति च दुष्कृतम् / असमञ्जाः सरय्वां प्राक्पौराणां बालकान्नप। लीलया चैव कुर्वन्ति सावज्ञास्तस्य शासनम् / न्यमन्जयदतः पित्रा निर्भत्स्य स विवासितः // 9 अलंकरणभोज्यं च तथा स्नानानुलेपनम् // 57 ऋषिणोद्दालकेनापि श्वेतकेतुर्महातपाः / हेलमाना नरव्याघ्र स्वस्थास्तस्योपशृण्यते / मिथ्या विधानुपचरन्संत्यक्तो दयितः सुतः // 10 निन्दन्ति स्वानधीकारान्संत्यजन्ति च भारत // 58 लोकरञ्जनमेवात्र राज्ञां धर्मः सनातनः / न वृत्त्या परितुष्यन्ति राजदेयं. हरन्ति च / सत्यस्य रक्षणं चैव व्यवहारस्य चार्जवम् // 11 क्रीडितुं तेन चेच्छन्ति ससूत्रेणेव पक्षिणा / न हिंस्यात्परवित्तानि देयं काले च दापयेत् / अस्मत्प्रणेयो राजेति लोके वैव बदन्त्युत // 59 विक्रान्तः सत्यवाक्क्षान्तो नृपो न चलते पथः // 12 एते चैवापरे चैव दोषाः प्रादुर्भवन्त्युत / गुप्तमन्त्रो जितक्रोधो शास्त्रार्थगतनिश्चयः / नृपतौ मार्दवोपेते हर्पले च युधिष्ठिर / / 60 धर्मे चार्थे च कामे च मोक्षे च सततं रतः // 13 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वगि त्रय्या संवृतरन्ध्रश्च राजा भवितुमर्हति / षट्पञ्चाशोऽध्यायः // 56 // वृजिनस्य नरेन्द्राणां नान्यत्संवरणात्परम् // 14 चातुर्वर्ण्यस्य धर्माश्च रक्षितव्या महीक्षिता। भीम उवाच / धर्मसंकररक्षा हि राज्ञां धर्मः सनातनः // 15 नित्योयुक्तेन वे राज्ञा भवितव्यं युधिष्ठिर / न विश्वसेच्च नृपतिर्न चात्यर्थं न विश्वसेत् / प्रशाम्यते च राजा हि नारीवोधमवर्जितः // 1 षामुण्यगुणदोषांश्च नित्यं बुद्ध्यावलोकयेत् // 16 भगवानुशना चाह लोकमत्र विशां पते / द्विछिद्रदर्शी नृपतिनित्यमेव प्रशस्यते / तमिहैकमना राजन्गदतस्त्वं निबोध मे // 2 त्रिवर्गविदितार्थश्च युक्तचारोपधिश्च यः // 17 द्वावेतौ ग्रसते भूमिः सर्पो बिलशयानिव / / कोशस्योपार्जनरतिर्यमवैश्रवणोपमः / राजानं चाविरोद्धारं ब्राह्मणं चाप्रवासिनम् / / 3 वेत्ता च दशवर्गस्य स्थानवृद्धिक्षयात्मनः // 18 तदेतन्नरशार्दूल हृदि त्वं कर्तुमर्हसि / अभृतानां भवेद्भर्ता भृतानां चान्ववेक्षकः / संधेयानपि संधत्स्व विरोध्यांश्च विरोधय // 4 / नृपतिः सुमुखश्च स्यास्मितपूर्वाभिभाषिता॥ 19 सप्ताङ्गे यश्च ते राज्ये वैपरीत्यं समाचरेत् / उपासिता च वृद्धानां जिततन्द्रीरलोलुपः / गुरुर्वा यदि वा भित्रं प्रतिहन्तव्य एव सः // 5 / सतां वृत्ते स्थितमतिः सन्तो ह्याचारदर्शिनः / / 20 मरुत्तेन हि राज्ञायं गीतः श्लोकः पुरातनः। न चाददीत वित्तानि सतां हस्तात्कदाचन / - 2059 -- 57