Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 429

12. 55. 18] शान्तिपर्व [12. 56. 24 वैशंपायन उवाच / भीष्म उवाच। एवमुक्तस्तु भीष्मेण धर्मराजो युधिष्ठिरः।। नमो धर्माय महते नमः कृष्णाय वेधसे / विनीतवदुपागम्य तस्थौ संदर्शनेऽग्रतः // 18 ब्राह्मणेभ्यो नमस्कृत्य धर्मान्वक्ष्यामि शाश्वतान्॥१० शृणु कात्स्न्येन मत्तस्त्वं राजधर्मान्युधिष्ठिर। अथास्य पादौ जग्राह भीष्मश्चाभिननन्द तम् / मूर्ध्नि चैनमुपाघ्राय निषीदेत्यब्रवीत्तदा // 19 निरुच्यमानान्नियतो यच्चान्यदभिवाञ्छसि // 11 तमुवाचाथ गाङ्गेय ऋषभः सर्वधन्विनाम् / आदावेव कुरुश्रेष्ठ राज्ञा रञ्जनकाम्यया। पृच्छ मां तात विस्रब्धं मा भैरत्वं कुरुसत्तम // 20 देवतानां द्विजानां च वर्तितव्यं यथाविधि // 12 दैवतान्यर्चयित्वा हि ब्राह्मणांश्च कुरूद्वह / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि आनृण्यं याति धर्मस्य लोकेन च स मान्यते // 13 पञ्चपञ्चाशोऽध्यायः // 55 // उत्थाने च सदा पुत्र प्रयतेथा युधिष्ठिर / न ह्युत्थानमृते दैवं राज्ञामर्थप्रसिद्धये // 14 वैशंपायन उवाच / साधारणं द्वयं ह्येतदैवमुत्थानमेव च / प्रणिपत्य हृषीकेशमभिवाद्य पितामहम् / पौरुषं हि परं मन्ये दैवं निश्चित्यमुच्यते // 15 अनुमान्य गुरून्सर्वान्पर्यपृच्छद्युधिष्ठिरः / / 1 विपन्ने च समारम्भे संतापं मा स्म वै कृथाः। राज्यं वै परमो धर्म इति धर्मविदो विदुः / घटते विनयस्तात राज्ञामेष नयः परः // 16 महान्तमेतं भारं च मन्ये तद्भूहि पार्थिव // 2 न हि सत्याहते किंचिद्राज्ञां वै सिद्धिकारणम् / राजधर्मान्विशेषेण कथयस्व पितामह / सत्ये हि राजा निरतः प्रेत्य चेह हि नन्दति // 17 सर्वस्य जीवलोकस्य राजधर्माः परायणम् / 3 ऋषीणामपि राजेन्द्र सत्यमेव परं धनम् / त्रिवर्गोऽत्र समासक्तो राजधर्मेषु कौरव / तथा राज्ञः परं सत्यान्नान्यद्विश्वासकारणम् // 18 मोक्षधर्मश्च विस्पष्टः सकलोऽत्र समाहितः // 4 गुणवाशीलवान्दान्तो मृदुर्धर्यो जितेन्द्रियः / यथा हि रश्मयोऽश्वस्य द्विरदस्याङ्कशो यथा। सुदर्शः स्थूललक्ष्यश्च न भ्रश्येत सदा श्रियः॥१९ नरेन्द्रधर्मो लोकस्य तथा प्रग्रहणं स्मृतम् // 5 आर्जवं सर्वकार्येषु श्रयेथाः कुरुनन्दन / अत्र वै संप्रमूढे तु धर्मे राजर्षिसेविते / पुनर्नयविचारेण त्रयीसंवरणेन च // 20 लोकस्य संस्था न भवेत्सर्वं च व्याकुलं भवेत् // 6 मृदुर्हि राजा सततं लङ्घयो भवति सर्वशः / उदयन्हि यथा सूर्यो नाशयत्यासुरं तमः / तीक्ष्णाचोद्विजते लोकस्तस्मादुभयमाचर // 21 राजधर्मास्तथालोक्यामाक्षिपन्त्यशुभां गतिम् // 7 अदण्ड्याश्चैव ते नित्यं विप्राः स्युर्ददतां वर / उदने राजधर्माणामर्थतत्त्वं पितामह / भूतमेतत्परं लोके ब्राह्मणा नाम भारत // 22 प्रवहि भरतश्रेष्ठ त्वं हि बुद्धिमतां वरः // 8 मनुना चापि राजेन्द्र गीतौ श्लोकौ महात्मना / आगमश्च परस्त्वत्तः सर्वेषां नः परंतपः / धर्मेषु स्वेषु कौरव्य हृदि तौ कर्तुमर्हसि // 23 भवन्तं हि परं बुद्धौ वासुदेवोऽभिमन्यते // 9 / अद्भयोऽग्निब्रह्मतः क्षत्रमश्मनो लोहमुत्थितम् / 5. भा. 258 - 2057 -