Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 376

12. 15. 22] महाभारते [ 12. 15. 50 तानत्ति पुरुषः सर्वान्पश्य धर्मो यथागतः / यदि दण्डान्न बिभ्येयुर्वयांसि श्वापदानि च / प्राणस्यान्नमिदं सर्वं जङ्गमं स्थावरं च यत् // 22 / अद्युः पशून्मनुष्यांश्च यज्ञार्थानि हवींषि च // 36 विधानं देवविहितं तत्र विद्वान्न मुह्यति / न ब्रह्मचार्यधीयीत कल्याणी गौन दुह्यते / यथा सृष्टोऽसि राजेन्द्र तथा भवितुमर्हसि // 23 न कन्योद्वहनं गच्छेद्यदि दण्डो न पालयेत् // 37 विनीतक्रोधहर्षा हि मन्दा वनमुपाश्रिताः / विश्वलोपः प्रवर्तेत भिद्येरन्सर्वसेतवः / विना वधं न कुर्वन्ति तापसाः प्राणयापनम् // 24 ममत्वं न प्रजानीयुर्यदि दण्डो न पालयेत् // 38 उदके बहवः प्राणाः पृथिव्यां च फलेषु च।। न संवत्सरसत्राणि तिष्ठेयुरकुतोभयाः / न च कश्चिन्न तान्हन्ति किमन्यत्प्राणयापनात् // 25 विधिवदक्षिणावन्ति यदि दण्डो न पालयेत् // 39 सूक्ष्मयोनीनि भूतानि तर्कगम्यानि कानिचित् / / चरेयुर्नाश्रमे धर्म यथोक्तं विधिमाश्रिताः / पक्ष्मणोऽपि निपातेन येषां स्यात्स्कन्धपर्ययः॥२६ | न विद्यां प्राप्नुयात्कश्चिद्यदि दण्डो न पालयेत् // 40 ग्रामान्निष्क्रम्य मुनयो विगतक्रोधमत्सराः। न चोष्ट्रा न बलीवर्दा नाश्वाश्वतरगर्दभाः / वने कुटुम्बधर्माणो दृश्यन्ते परिमोहिताः // 27 युक्ता वहेयुर्यानानि यदि दण्डो न पालयेत् // 41 भूमिं भित्त्वौषधीश्छित्त्वा वृक्षादीनण्डजान्पशून् / न प्रेष्या वचनं कुर्युर्न बालो जातु कर्हिचित् / मनुष्यास्तन्वते यज्ञांस्ते स्वर्ग प्राप्नुवन्ति च // 28 तिष्ठेपितृमते धर्मे यदि दण्डो न पालयेत् / / 42 दण्डनीत्यां प्रणीतायां सर्वे सिध्यन्त्युपक्रमाः। दण्डे स्थिताः प्रजाः सर्वा भयं दण्डं विदुर्बुधाः / कौन्तेय सर्वभूतानां तत्र मे नास्ति संशयः // 29 दण्डे स्वर्गो मनुष्याणां लोकोऽयं च प्रतिष्ठितः॥४३ दण्डश्चेन्न भवेल्लोके व्यनशिष्यन्निमाः प्रजाः। न तत्र कूटं पापं वा वश्चना वापि दृश्यते / शूले मत्स्यानिवापक्ष्यन्दुर्बलान्बलवत्तराः // 30 यत्र दण्डः सुविहितश्चरत्यरिविनाशनः // 44 सत्यं चेदं ब्रह्मणा पूर्वमुक्तं हविः श्वा प्रपिबेद्धृष्टो दण्डश्चेन्नोधतो भवेत् / दण्डः प्रजा रक्षति साधु नीतः / हरेत्काकः पुरोडाशं यदि दण्डो न पालयेत् // 45 पश्याग्नयश्च प्रतिशाम्यन्त्यभीताः यदिदं धर्मतो राज्यं विहितं यद्यधर्मतः / संतर्जिता दण्डभयाज्ज्वलन्ति // 31 कार्यस्तत्र न शोको वै भुन भोगान्यजस्व च // 46 अन्धं तम इवेदं स्यान्न प्रज्ञायेत किंचन / सुखेन धर्मं श्रीमन्तश्चरन्ति शुचिवाससः / दण्डश्चेन्न भवेल्लोके विभजन्साध्वसाधुनी // 32 संवसन्तः प्रियैर्दारै खानाश्चान्नमुत्तमम् // 47 येऽपि संभिन्नमर्यादा नास्तिका वेदनिन्दकाः।। अर्थे सर्वे समारम्भाः समायत्ता न संशयः / तेऽपि भोगाय कल्पन्ते दण्डेनोपनिपीडिताः // 33 स च दण्डे समायत्तः पश्य दण्डस्य गौरवम् // 48 सर्वो दण्डजितो लोको दुर्लभो हि शुचिर्नरः।। लोकयात्रार्थमेवेह धर्मप्रवचनं कृतम् / दण्डस्य हि भयादीतो भोगायेह प्रकल्पते // 34 / अहिंसा साधुहिंसेति श्रेयान्धर्मपरिग्रहः // 49 चातुर्वर्ण्याप्रमोहाय सुनीतनयनाय च / नात्यन्तगुणवान्कश्चिन्न चाप्यत्यन्तनिर्गुणः / / दण्डो विधात्रा विहितो धर्मार्थावभिरक्षितुम् // 35 / उभयं सर्वकार्येषु दृश्यते साध्वसाधु च // 50 -2004 -