________________ 12. 11. 2] शान्तिपर्व [12. 11. 28 अजातश्मश्रवो मन्दाः कुले जाताः प्रवव्रजुः // 2 मासार्धमासा ऋतव आदित्यशशितारकम् // 14 धर्मोऽयमिति मन्वाना ब्रह्मचर्ये व्यवस्थिताः।। ईहन्ते सर्वभूतानि तदृतं कर्मसङ्गिनाम् / त्यक्त्वा गृहान्पिढेश्चैव तानिन्द्रोऽन्वऋपायत // 3 सिद्धिक्षेत्रमिदं पुण्यमयमेवाश्रमो महान / / 15 तानाबभाषे भगवान्पक्षी भूत्वा हिरण्मयः / अथ ये कर्म निन्दन्तो मनुष्याः कापथं गताः / सुदुष्करं मनुष्यैश्च यत्कृतं विघसाशिभिः // 4 / मूढानामर्थहीनानां तेषामेनस्तु विद्यते // 16 पुण्यं च बत कमैषां प्रशस्तं चैव जीवितम् / देववंशान्पितृवंशान्ब्रह्मवंशांश्च शाश्वतान् / संसिद्धास्ते गतिं मुख्यां प्राप्ता धर्मपरायणाः // 5 संत्यज्य मूढा वर्तन्ते ततो यान्त्यश्रुतीपथम् // 17 ऋषय ऊचुः। एतद्वोऽस्तु तपो युक्तं ददानीत्यपिचोदितम् / अहो बतायं शकुनिर्विघसाशान्प्रशंसति / तस्मात्तद्ध्यवसतस्तपस्वि तप उच्यते // 18 अस्मान्नूनमयं शास्ति वयं च विघसाशिनः // 6 देववंशान्पितृवंशान्ब्रह्मवंशांश्च शाश्वतान् / शकुनिरुवाच / संविभज्य गुरोश्चर्यां तद्वै दुष्करमुच्यते // 19 नाहं युष्मान्प्रशंसामि पङ्कदिग्धान्रजस्वलान् / देवा वै दुष्करं कृत्वा विभूति परमां गताः / उच्छिष्टभोजिनो मन्दानन्ये वै विघसाशिनः // 7 तस्माद्गार्हस्थ्यमुद्वोढुं दुष्करं प्रब्रवीमि वः // 20 ऋषय ऊचुः / तपः श्रेष्ठं प्रजानां हि मूलमेतन संशयः / इदं श्रेयः परमिति वयमेवाभ्युपास्महे / कुटुम्बविधिनानेन यस्मिन्सर्वं प्रतिष्ठितम् // 21 शकुने ब्रूहि यच्छ्रेयो भृशं वै श्रद्दधाम ते // 8 एतद्विदुस्तपो विप्रा द्वंद्वातीता विमत्सराः / शकुनिरुवाच / तस्माद्वनं मध्यमं च लोकेषु तप उच्यते // 22 यदि मां नाभिशङ्कध्वं विभज्यात्मानमात्मना / दुराधर्षं पदं चैव गच्छन्ति विघसाशिनः / ततोऽहं वः प्रवक्ष्यामि याथातथ्यं हितं वचः॥ 9 सायंप्रातर्विभज्यान्नं स्वकुटुम्बे यथाविधि // 23 ऋषय ऊचुः। दत्त्वातिथिभ्यो देवेभ्यः पितृभ्यः स्वजनस्य च / शृणुमस्ते वचस्तात पन्थानो विदितास्तव / अवशिष्टानि येऽअन्ति तानाहुर्विघसाशिनः // 24 नियोगे चैव धर्मात्मन्स्थातुमिच्छाम शाधि नः / / 10 तस्मात्स्वधर्ममास्थाय सुव्रताः सत्यवादिनः / शकुनिरुधाच। लोकस्य गुरवो भूत्वा ते भवन्त्यनुपस्कृताः // 25 चतुष्पदां गौः प्रवरा लोहानां काञ्चनं वरम् / / त्रिदिवं प्राप्य शक्रस्य स्वर्गलोके विमत्सराः / शब्दानां प्रवरो मत्रो ब्राह्मणो द्विपदां वरः // 11 वसन्ति शाश्वतीवर्षा जना दुष्करकारिणः // 26 मनोऽयं जातकर्मादि ब्राह्मणस्य विधीयते / ततस्ते तद्वचः श्रुत्वा तस्य धर्मार्थसहितम् / जीवतो यो यथाकालं श्मशाननिधनादिति / / 12 उत्सृज्य नास्तिकगतिं गार्हस्थ्यं धर्ममाश्रिताः॥२७ कर्माणि वैदिकान्यस्य स्वयः पन्थास्त्वनुत्तमः / / तस्मात्त्वमपि दुर्धर्ष धैर्यमालम्ब्य शाश्वतम् / अथ सर्वाणि कर्माणि मन्त्रसिद्धानि चक्षते // 13 प्रशाधि पृथिवीं कृत्स्ना हतामित्रां नरोत्तम // 28 आम्नायदृढवादीनि तथा सिद्धिरिहेष्यते / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि एकादशोऽध्यायः॥११॥ - 1999 -