Mahabharat Samhita Part 03

SR No.: 004323
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1974
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 337

11. 6.7] स्त्रीपर्व [11. 7. 20 यस्तत्र वसतेऽधस्तान्महाहिः काल एव सः / चराणां स्थावराणां च गृध्येत्तत्र न पण्डितः // 6 अन्तकः सर्वभूतानां देहिनां सर्वहार्यसौ॥ . शारीरा मानसाश्चैव मानां ये तु व्याधयः / कूपमध्ये च या जाता वल्ली यत्र स मानवः / प्रत्यक्षाश्च परोक्षाश्च ते व्यालाः कथिता बुधैः // 7 प्रताने लम्बते सा तु जीविताशा शरीरिणाम् // 8 क्लिश्यमानाश्च तैर्नित्यं हन्यमानाश्च भारत / स यस्तु कूपवीनाहे तं वृक्षं परिसर्पति / / स्वकर्मभिर्महाव्यालैनॊद्विजन्त्यल्पबुद्धयः // 8 षड्वक्त्रः कुञ्जरो राजन्स तु संवत्सरः स्मृतः / अथापि तैर्विमुच्येत व्याधिभिः पुरुषो नृप / मुखानि ऋतवो मासाः पादा द्वादश कीर्तिताः // 9 आवृणोत्येव तं पश्चाज्जरा रूपविनाशिनी // 9 ये तु वृक्षं निकृन्तन्ति मूषकाः सततोत्थिताः। .. शब्दरूपरसस्पजर्गन्धैश्च विविधैरपि / राज्यहानि तु तान्याहुभूतानां परिचिन्तकाः / / मज्जमानं महापड्के निरालम्बे समन्ततः // 10 ये ते मधुकरास्तत्र कामास्ते परिकीर्तिताः // 10 संवत्सरर्तवो मासाः पक्षाहोरात्रसंधयः / यास्तु ता बहुशो धाराः स्रवन्ति मधुनिस्रवम् / / क्रमेणास्य प्रलुम्पन्ति रूपमायुस्तथैव च // 11 तांस्तु कामरसान्विद्याद्यत्र मन्जन्ति मानवाः // 11 एते कालस्य निधयो नैताञ्जानन्ति दुर्बुधाः / एवं संसारचक्रस्य परिवृत्ति स्म ये विदुः। अत्राभिलिखितान्याहुः सर्वभूतानि कर्मणा // 12 ते वै संसारचक्रस्य पाशांश्छिन्दन्ति वै बुधाः॥१२ रथं शरीरं भूतानां सत्त्वमाहुस्तु सारथिम् / इति श्रीमहाभारते स्त्रीपर्वणि इन्द्रियाणि हयानाहुः कर्मबुद्धिश्च रश्मयः // 13 षष्ठोऽध्यायः॥६॥ तेषां हयानां यो वेगं धावतामनुधावति / स तु संसारचक्रेऽस्मिंश्चक्रवत्परिवर्तते // 14 धृतराष्ट्र उवाच / यस्तान्यमयते बुद्ध्या स यन्ता न निवर्तते / अहोऽभिहितमाख्यानं भवता तत्त्वदर्शिना।। याम्यमाहू रथं ह्येनं मुह्यन्ते येन दुर्बुधाः // 15 भूय एव तु मे हर्षः श्रोतुं वागमृतं तव // 1 | स चैतत्यानते राजन्यत्त्वं प्राप्तो नराधिप / विदुर उवाच। राज्यनाशं सुन्नाशं सुतनाशं च भारत // 16 शृणु भूयः प्रवक्ष्यामि मार्गस्यैतस्य विस्तरम् / / अनुतर्षुलमेवैतदुःखं भवति भारत / यच्छ्रुत्वा विप्रमुच्यन्ते संसारेभ्यो विचक्षणाः॥२ साधुः परमदुःण्यानां दुःखभैषज्यमाचरेत् // 17 यथा तु पुरुषो राजन्दीर्घमध्वानमास्थितः / न विक्रमो न चाप्यों न मित्रं न सुहृज्जनः। कचित्कचिच्छ्रमात्स्थाता कुरुते वासमेव वा॥ 3 तथोन्मोचयते दुःखाद्यथात्मा स्थिरसंयमः // 18 एवं संसारपर्याये गर्भवासेषु भारत / तस्मान्मैत्रं समास्थाय शीलमापद्य भारत / कुर्वन्ति दुर्बुधा वासं मुच्यन्ते तत्र पण्डिताः // 4 | दमस्यागोऽप्रमादश्च ते त्रयो ब्रह्मणो हयाः // 19 तस्मादध्वानमेवैतमाहुः शास्त्रविदो जनाः। शीलरश्मिसमायुक्ते स्थितो यो मानसे रथे। . यत्तु संसारगहनं वनमाहुर्मनीषिणः // 5 त्यक्त्वा मृत्युभयं राजन्ब्रह्मलोकं स गच्छति // 20 सोऽयं लोकसमावर्तो मानां भरतर्षभ। / इति श्रीमहाभारते स्त्रीपर्वणि सप्तमोऽध्यायः // ' - 1965 - .