Page Text
________________ 11. 8. 1] महाभारते [11. 8. 20 जीविते मरणान्ते च कस्माच्छोचसि भारत // 14 वैशंपायन उवाच / प्रत्यक्षं तव राजेन्द्र वैरस्यास्य समुद्भवः। .. विदुरस्य तु तद्वाक्यं निशम्य कुरुसत्तमः / पुत्रं ते कारणं कृत्वा कालयोगेन कारितः // 15 पुत्रशोकाभिसंतप्तः पपात भुवि मूर्छितः // 1 / / अवश्यं भवितव्ये च कुरूणां वैशसे नृप। तं तथा पतितं भूमौ निःसंज्ञं प्रेक्ष्य बान्धवाः / कस्माच्छोचसि ताशूरान्गतान्परमिकां गतिम् // 16 कृष्णद्वैपायनश्चैव क्षत्ता च विदुरस्तथा // 2 जानता च महावाहो विदुरेण महात्मना / संजयः सुहृदश्चान्ये द्वाःस्था ये चास्य संमताः / यतितं सर्वयत्नेन शमं प्रति जनेश्वर // 17 जलेन सुखशीतेन तालवृन्तैश्च भारत // 3 न च दैवकृतो मार्गः शक्यो भूतेन केनचित् / पस्पृशुश्च करैर्गात्रं वीजमानाश्च यत्नतः / घटतापि चिरं कालं नियन्तुमिति मे मतिः // 18 अन्वासन्सुचिरं कालं धृतराष्ट्र तथागतम् // 4 देवतानां हि यत्कार्यं मया प्रत्यक्षतः श्रुतम् / अथ दीर्घस्य कालस्य लब्धसंज्ञो महीपतिः / तत्तेऽहं संप्रवक्ष्यामि कथं स्थैर्य भवेत्तव // 19 विललाप चिरं कालं पुत्राधिभिरभिप्लुतः // 5 पुराहं त्वरितो यातः सभामैन्द्री जितक्लमः / धिगस्तु खलु मानुष्यं मानुष्ये च परिग्रहम् / अपश्यं तत्र च तदा समवेतान्दिवौकसः / यतोमूलानि दुःखानि संभवन्ति मुहुर्मुहुः / / 6 नारदप्रमुखांश्चापि सर्वान्देवऋषींस्तथा // 20 पुत्रनाशेऽर्थनाशे च ज्ञातिसंबन्धिनामपि / तत्र चापि मया दृष्टा पृथिवी पृथिवीपते / प्राप्यते सुमहदुःखं विषाग्निप्रतिमं विभो // 7 कार्यार्थमुपसंप्राप्ता देवतानां समीपतः // 21 येन दह्यन्ति गात्राणि येन प्रज्ञा विनश्यति / उपगम्य तदा धात्री देवानाह समागतान् / / येनाभिभूतः पुरुषो मरणं बहु मन्यते // 8 यत्कार्यं मम युष्माभिर्ब्रह्मणः सदने तदा / तदिदं व्यसनं प्राप्तं मया भाग्यविपर्ययात् / प्रतिज्ञातं महाभागास्तच्छीघ्रं संविधीयताम् // 22 तञ्चैवाहं करिष्यामि अद्यैव द्विजसत्तम // 9 तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा विष्णुर्लोकनमस्कृतः / इत्युक्त्वा तु महात्मानं पितरं ब्रह्मवित्तमम् / उवाच प्रहसन्वाक्यं पृथिवी देवसंसदि // 23 धृतराष्ट्रोऽभवन्मूढः शोकं च परमं गतः / धृतराष्ट्रस्य पुत्राणां यस्तु ज्येष्ठः शतस्य वै / अभूच तूष्णीं राजासौ ध्यायमानो महीपते // 10 दुर्योधन इति ख्यातः स ते कार्य करिष्यति / तस्य तद्वचनं श्रुत्वा कृष्णद्वैपायनः प्रभुः / तं च प्राप्य महीपालं कृतकृत्या भविष्यसि // 24 पुत्रशोकाभिसंतप्तं पुत्रं वचनमब्रवीत् // 11 // तस्यार्थे पृथिवीपालाः कुरुक्षेत्रे समागताः। धृतराष्ट्र महाबाहो यत्त्वां वक्ष्यामि तच्छृणु। अन्योन्यं घातयिष्यन्ति दृढैः शस्त्रैः प्रहारिणः॥२५ श्रुतवानसि मेधावी धर्मार्थकुशलस्तथा // 12 ततस्ते भविता देवि भारस्य युधि नाशनम् / न तेऽस्त्यविदितं किंचिद्वेदितव्यं परंतप / गच्छ शीघ्रं स्वकं स्थानं लोकान्धारय शोभने // 26 अनित्यतां हि मानां विजानासि न संशयः // 13 / स एष ते सुतो राजल्लोकसंहारकारणात् / अध्रुवे जीवलोके च स्थाने वाशाश्वते सति / / कलेरंशः समुत्पन्नो गान्धार्या जठरे नृप // 27 -1966
| SR No. | 004323 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 19 MB |