________________ 9. 31. 1] शल्यपर्व [9. 31. 29 प्रकृत्या मन्युमान्वीरः कथमासीत्परंतपः // 1 अहमुत्थाय वः सर्वान्प्रतियोत्स्यामि संयुगे। न हि संतर्जना तेन श्रुतपूर्वा कदाचन / अन्वंशाभ्यागतान्सर्वानृतून्संवत्सरो यथा // 16 राजभावेन मान्यश्च सर्वलोकस्य सोऽभवत् // 2 अद्य वः सरथान्साश्वानशस्त्रो विरथोऽपि सन् / इयं च पृथिवी सर्वा सम्लेच्छाटविका भृशम् / नक्षत्राणीव सर्वाणि सविता रात्रिसंक्षये / प्रसादाद्भियते यस्य प्रत्यक्षं तव संजय // 3 तेजसा नाशयिष्यामि स्थिरीभवत पाण्डवाः // 17 स तथा तय॑मानस्तु पाण्डुपुत्रैर्विशेषतः। अद्यानृण्यं गमिष्यामि क्षत्रियाणां यशस्विनाम् / विहीनश्च स्वकै त्यैर्निर्जने चावृतो भृशम् // 4. बाह्रीकद्रोणभीष्माणां कर्णस्य च महात्मनः // 18 मुत्वा स कटुका वाचो जययुक्ताः पुनः पुनः। जयद्रथस्य शूरस्य भगदत्तस्य चोभयोः / किमब्रवीत्पाण्डवेयांस्तन्ममाचक्ष्व संजय // 5 मद्रराजस्य शल्यस्य भूरिश्रवस एव च // 19 संजय उवाच / पुत्राणां भरतश्रेष्ठ शकुनेः सौबलस्य च / हय॑मानस्तदा राजन्नदकस्थस्तवात्मजः। मित्राणां सुहृदां चैव बान्धवानां तथैव च // 20 युधिष्ठिरेण राजेन्द्र भ्रातृभिः सहितेन ह // 6 आनृण्यमद्य गच्छामि हत्वा त्वां भ्रातृभिः सह / श्रुत्वा स कटुका वाचो विषमस्थो जनाधिपः / एतावदुक्त्वा वचनं विरराम जनाधिपः // 21 दीर्घमुष्णं च निःश्वस्य सलिलस्थः पुनः पुनः // 7 युधिष्ठिर उवाच / सलिलान्तर्गतो राजा धुन्वन्हस्तौ पुनः पुनः / दिष्ट्या त्वमपि जानी क्षत्रधर्म सुयोधन / मनश्चकार युद्धाय राजानं चाभ्यभाषत // 8 दिष्टया ते वर्तते बुद्धिर्युद्धायैव महाभुज // 22 यूयं ससुहृदः पार्थाः सर्वे सरथवाहनाः / दिष्टया शूरोऽसि कौरव्य दिष्ट्या जानासि संगरम् / अहमेकः परियूनो विरथो हतवाहनः // 9 यस्त्वमेको हि नः सर्वान्संयुगे योद्धुमिच्छसि // 23 पात्तशस्त्रै रथगतैर्बहुभिः परिवारितः / एक एकेन संगम्य यत्ते संमतमायुधम् / कथमेकः पदातिः सन्नशस्त्रो योद्धमुत्सहे॥१० तत्त्वमादाय युध्यस्व प्रेक्षकास्ते वयं स्थिताः // 24 एकैकेन तु मां यूयं योधयध्वं युधिष्ठिर। अयमिष्टं च ते कामं वीर भूयो ददाम्यहम् / नोको बहुभिरिन्ाय्यं योधयितुं युधि // 11 / हत्वैकं भवतो राज्यं हतो वा स्वर्गमाप्नुहि // 25 विशेषतो विकवचः श्रान्तश्चापः समाश्रितः / दुर्योधन उवाच / सुशं विक्षतगात्रश्च श्रान्तवाहनसैनिकः // 12 एकश्चेद्यो माक्रन्दे वरोऽद्य मम दीयते / न मे त्वत्तो भयं राजन्न च पार्थाद्वृकोदरात् / आयुधानामियं चापि वृता त्वत्संमते गदा / / 26 फल्गुनाद्वासुदेवाद्वा पाश्चालेभ्योऽथ वा पुनः // 13 भ्रातृणां भवतामेकः शक्यं मां योऽभिमन्यते / यमाभ्यां युयुधानाहा ये चान्ये तव सैनिकाः। पदातिर्गदया संख्ये स युध्यतु मया सह // 27 एकः सर्वानहं क्रुद्धो न तान्योद्धमिहोत्सहे // 14 वृत्तानि रथयुद्धानि विचित्राणि पदे पदे / धर्ममूला सतां कीर्तिमनुष्याणां जनाधिप / इदमेकं गदायुद्धं भवत्वद्याद्भुतं महत् // 28 धर्म चैवेह कीर्तिं च पालयन्प्रब्रवीम्यहम् // 15 / अन्नानामपि पर्यायं कर्तुमिच्छन्ति मानवाः / - 1867 -