________________ 9. 22. 30] महाभारते [9. 22. 58 पृष्टतः पाण्डवानीकमभ्यन्ननिशितैः शरैः // 30 शलभानामिवाकाशे तदा भरतसत्तम // 45 तदभ्रमिव वातेन क्षिप्यमाणं समन्ततः / / रुधिरोक्षितसर्वाङ्गा विप्रविद्धैर्नियन्तृभिः / अभज्यत महाराज पाण्डूनां सुमहद्बलम् // 31 हयाः परिपतन्ति स्म शतशोऽथ सहस्रशः // 46 ततो युधिष्ठिरः प्रेक्ष्य भग्नं स्वबलमन्तिकात् / अन्योन्यपरिपिष्टाश्च समासाद्य परस्परम् / अभ्यचोदयदव्यग्रः सहदेवं महाबलम् // 32 अविक्षताः स्म दृश्यन्ते वमन्तो रुधिरं मुखैः // 40 असौ सुबलपुत्रो नो जघनं पीड्य दंशितः / / ततोऽभवत्तमो घोरं सैन्येन रजसा वृते / सेनां निसूदयत्येष पश्य पाण्डव दुर्मतिम् // 33 तानपाक्रमतोऽद्राक्षं तस्माद्देशादरिंदमान् / गच्छ त्वं द्रौपदेयाश्च शकुनि सौबलं जहि / अश्वानराजन्मनुष्यांश्च रजसा संवृते सति // 48 रथानीकमहं रक्ष्ये पाञ्चालसहितोऽनघ // 34 / भूमौ निपतिताश्चान्ये वमन्तो रुधिरं बहु / गच्छन्तु कुञ्जराः सर्वे वाजिनश्च सह त्वया / / केशाकेशिसमालग्ना न शेकुश्चेष्टितुं जनाः // 49 पादाताश्च त्रिसाहस्राः शकुनि सौबलं जहि // 35 / अन्योन्यमश्वपृष्ठेभ्यो विकर्षन्तो महाबलाः / ततो गजाः सप्तशताश्चापपाणिभिरास्थिताः। मल्ला इव समासाद्य निजरितरेतरम् / पञ्च चाश्वसहस्राणि सहदेवश्च वीर्यवान् // 36 अश्वैश्च व्यपकृष्यन्त बहवोऽत्र गतासवः // 50 पादाताश्च त्रिसाहस्रा द्रौपदेयाश्च सर्वशः / भूमौ निपतिताश्चान्ये बहवो विजयैषिणः / रणे ह्यभ्यद्रवंस्ते तु शकुनि युद्धदुर्मदम् // 37 तत्र तत्र व्यदृश्यन्त पुरुषाः शूरमानिनः // 51 ततस्तु सौबलो राजन्नभ्यतिक्रम्य पाण्डवान् / रक्तोक्षितैश्छिन्नभुजैरपकृष्टशिरोरुहैः। जघान पृष्ठतः सेनां जयगृध्रः प्रतापवान् // 38 व्यदृश्यत मही कीर्णा शतशोऽथ सहस्रशः // 52 अश्वारोहास्तु संरब्धाः पाण्डवानां तरविनाम् / दूरं न शक्यं तत्रासीद्गन्तुमश्वेन केनचित् / प्राविशन्सौबलानीकमभ्यतिक्रम्य तान्रथान् // 39 साश्वारोहैर्हतैरश्वैरावृते वसुधातले // 53 ते तत्र सादिनः शूराः सौबलस्य महद्वलम् / रुधिरोक्षितसंनाहैरात्तशस्त्रैरुदायुधैः / गजमध्येऽवतिष्ठन्तः शरवर्षैरवाकिरन् // 40 नानाप्रहरणैरैः परस्परवधैषिभिः / तदुद्यतगदाप्रासमकापुरुषसेवितम् / सुसंनिकृष्टैः संग्रामे हतभूयिष्ठलैनिकैः // 54 प्रावर्तत महाद्धं राजन्दुर्मत्रिते तव / / 41 स मुहूर्तं ततो युवा सौबलोऽथ विशां पते / उपारमन्त ज्याशब्दाः प्रेक्षका रथिनोऽभवन / षट्सहर्हयैः शिष्टेरपायाच्छकुनिस्ततः // 55 न हि स्वेषां परेषां वा विशेषः प्रत्यदृश्यत // 42 तथैव पाण्डवानीकं रुधिरेण समुक्षितम् / शूरबाहुविसृष्टानां शक्तीनां भरतर्षभ / षट्सहस्रैर्हयैः शिष्टैरपायाच्छ्रान्तवाहनम् // 56 ज्योतिषामिव संपातमपश्यन्कुरुपाण्डवाः // 43 अश्वारोहास्तु पाण्डूनामब्रुवन्रुधिरोक्षिताः।। ऋष्टिभिर्विमलाभिश्च तत्र तत्र विशां पते / सुसंनिकृष्टाः संग्रामे भूयिष्ठं त्यक्तजीविताः // 57 संपतन्तीभिराकाशमावृतं बह्वशोभत // 44 नेह शक्यं रथैर्योद्धं कुत एव महागजैः / प्रासानां पततां राजरूपमासीत्समन्ततः / रथानेव रथा यान्तु कुञ्जराः कुञ्जरानपि // 58 - 1846 -