________________ 6. 115. 14 ] महाभारते [6. 115.42 इति स्म शरतल्पस्थं भरतानाममध्यमम् / व्युपारम्य ततो युद्धाद्योधाः शतसहस्रशः / ऋषयः पर्यधावन्त सहिताः सिद्धचारणैः // 14 उपतस्थुमहात्मानं प्रजापतिमिवामराः // 28 हते शांतनवे भीष्मे भरतानां पितामहे / ते तु भीष्मं समासाद्य शयानं भरतर्षभम् / न किंचित्प्रत्यपद्यन्त पुत्रास्तव च भारत // 15 अभिवाद्य व्यतिष्ठन्त पाण्डवाः कुरुभिः सह // 2 // विवर्णवदनाश्चासन्गतश्रीकाश्च भारत / अथ पाण्डून्कुरूंश्चैव प्रणिपत्याग्रतः स्थितान् / अतिष्ठन्त्रीडिताश्चैव ह्रिया युक्ता ह्यधोमुखाः॥ 16 अभ्यभाषत धर्मात्मा भीष्मः शांतनवस्तदा // 38 पाण्डवाश्च जयं लब्ध्वा संग्रामशिरसि स्थिताः / स्वागतं वो महाभागाः स्वागतं वो महारथाः / सर्वे दध्मुर्महाशङ्खान्हेमजालपरिष्कृतान् // 17 तुष्यामि दर्शनाच्चाहं युष्माकममरोपमाः // 31 भृशं तूर्यनिनादेषु वाद्यमानेषु चानघ / अभिनन्द्य स तानेवं शिरसा लम्बताब्रवीत् / अपश्याम रणे राजन्भीमसेनं महाबलम् / .. शिरो मे लम्बतेऽत्यर्थमुपधानं प्रदीयताम् / / 32 आक्रीडमानं कौन्तेयं हर्षेण महता युतम् // 18 ततो नृपाः समाजगुस्तनूनि च मृदूनि च / निहत्य समरे शत्रून्महाबलसमन्वितान् / उपधानानि मुख्यानि नैच्छत्तानि पितामहः // 3H संमोहश्चापि तुमुलः कुरूणामभवत्तदा // 19 अब्रवीच्च नरव्याघ्रः प्रहसन्निव तान्नृपान् / कर्णदुर्योधनौ चापि निःश्वसेतां मुहुर्मुहुः / नैतानि वीरशय्यासु युक्तरूपाणि पार्थिवाः // 34 तथा निपतिते भीष्मे कौरवाणां धुरंधरे / ततो वीक्ष्य नरश्रेष्ठमभ्यभाषत पाण्डवम् / हाहाकारमभूत्सर्वं निर्मर्यादमवर्तत // 20 धनंजयं दीर्घबाहुं सर्वलोकमहारथम् // 35 दृष्ट्वा च पतितं भीष्मं पुत्रो दुःशासनस्तव / धनंजय महाबाहो शिरसो मेऽस्य लम्बतः / उत्तमं जवमास्थाय द्रोणानीकं समाद्रवत् // 21 दीयतामुपधानं वै यद्युक्तमिह मन्यसे // 36 भ्रात्रा प्रस्थापितो वीरः स्वेनानीकेन दंशितः / स संन्यस्य महच्चापमभिवाद्य पितामहम् / प्रययौ पुरुषव्याघ्रः स्वसैन्यमभिचोदयन् // 22 नेत्राभ्यामश्रुपूर्णाभ्यामिदं वचनमब्रवीत् // 37 तमायान्तमभिप्रेक्ष्य कुरवः पर्यवारयन् / आज्ञापय कुरुश्रेष्ठ सर्वशस्त्रभृतां वर / दुःशासनं महाराज किमयं वक्ष्यतीति वै // 23 प्रेष्योऽहं तव दुर्धर्ष क्रियतां किं पितामह // 38 ततो द्रोणाय निहतं भीष्ममाचष्ट कौरवः / तमब्रवीच्छांतनवः शिरो मे तात लम्बते / द्रोणस्तदप्रियं श्रुत्वा सहसा न्यपतद्रथात् // 24 उपधानं कुरुश्रेष्ठ फल्गुनोपनयस्व मे। स संज्ञामुपलभ्याथ भारद्वाजः प्रतापवान् / शयनस्यानुरूपं हि शीघ्रं वीर प्रयच्छ मे // 39 निवारयामास तदा स्वान्यनीकानि मारिष // 25 त्वं हि पार्थ महाबाहो श्रेष्ठः सर्वधनुष्मताम् / विनिवृत्तान्कुरून्दृष्ट्वा पाण्डवापि स्वसैनिकान् / / क्षत्रधर्मस्य वेत्ता च बुद्धिसत्त्वगुणान्वितः // 40 दूतैः शीघ्राश्वसंयुक्तैरवहारमकारयन् // 26 / फल्गुनस्तु तथेत्युक्त्वा व्यवसायपुरोजवः / विनिवृत्तेषु सैन्येषु पारंपर्येण सर्वशः / प्रगृह्यामय गाण्डीवं शरांश्च नतपर्वणः // 41 विमुक्तकवचाः सर्वे भीष्ममीयुनराधिपाः // 27 / अनुमान्य महात्मानं भरतानाचमध्यमम् / - 1330 -