________________ 6. 61. 70] भीष्मपर्व [6. 62. 27 कृत्वाश्रयं त्वां वरदं सुबाहो। मूढास्त्वेतौ न जानन्ति नरनारायणावृषी // 12 अनादिमध्यान्तमपारयोगं तस्याहमात्मजो ब्रह्मा सर्वस्य जगतः पतिः / लोकस्य सेतुं प्रवदन्ति विप्राः // 70 वासुदेवोऽर्चनीयो वः सर्वलोकमहेश्वरः // 13 इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि तथा मनुष्योऽयमिति कदाचित्सुरसत्तमाः / ____ एकषष्टितमोऽध्यायः // 61 // नावज्ञेयो महावीर्यः शङ्खचक्रगदाधरः // 14 62 एतत्परमकं गुह्यमेतत्परमकं पदम् / भीष्म उवाच / एतत्परमकं ब्रह्म एतत्परमकं यशः // 15 ततः स भगवान्देवो लोकानां परमेश्वरः / एतदक्षरमव्यक्तमेतत्तच्छाश्वतं महत् / ब्रह्माणं प्रत्युवाचेदं स्निग्धगम्भीरया गिरा // 1 एतत्पुरुषसंज्ञं वै गीयते ज्ञायते न च // 16 विदितं तात योगान्मे सर्वमेतत्तवेप्सितम् / एतत्परमकं तेज एतत्परमकं सुखम् / तथा तद्भवितेत्युक्त्वा तत्रैवान्तरधीयत // 2 एतत्परमकं सत्यं कीर्तितं विश्वकर्मणा // 17 ततो देवर्षिगन्धर्वा विस्मयं परमं गताः / तस्मात्सर्वैः सुरैः सेन्ट्रैलॊकैश्चामितविक्रमः / कौतूहलपराः सर्वे पितामहमथाब्रुवन् // 3 नावज्ञेयो वासुदेवो मानुषोऽयमिति प्रभुः // 18 को न्वयं यो भगवता प्रणम्य विनयाद्विभो / यश्च मानुषमात्रोऽयमिति ब्रूयात्सुमन्दधीः / वाग्भिः स्तुतो वरिष्ठाभिः श्रोतुमिच्छाम तं वयम् // हृषीकेशमवज्ञानात्तमाहुः पुरुषाधमम् // 19 एवमुक्तस्तु भगवान्प्रत्युवाच पितामहः / योगिनं तं महात्मानं प्रविष्टं मानुषीं तनुम् / देवब्रह्मर्षिगन्धर्वान्सर्वान्मधुरया गिरा // 5 अवमन्येद्वासुदेवं तमाहुस्तामसं जनाः // 20 यत्तत्परं भविष्यं च भवितव्यं च यत्परम् / देवं चराचरात्मानं श्रीवत्साङ्क सुवर्चसम् / भूतात्मा यः प्रभुश्चैव ब्रह्म यच्च परं पदम् // 6 पद्मनाभं न जानाति तमाहुस्तामसं जनाः // 21 तेनास्मि कृतसंवादः प्रसन्नेन सुरर्षभाः / किरीटकौस्तुभधरं मित्राणामभयंकरम् / जगतोऽनुग्रहार्थाय याचितो मे जगत्पतिः // 7 अवजानन्महात्मानं घोरे तमसि मज्जति // 22 मानुषं लोकमातिष्ठ वासुदेव इति श्रुतः।। एवं विदित्वा तत्त्वार्थ लोकानामीश्वरेश्वरः / असुराणां वधार्थाय संभवस्व महीतले // 8 वासुदेवो नमस्कार्यः सर्वलोकैः सुरोत्तमाः // 23 संग्रामे निहता ये ते दैत्यदानवराक्षसाः। एवमुक्त्वा स भगवान्सर्वान्देवगणान्पुरा / त इमे नृषु संभूता घोररूपा महाबलाः // 9 विसृज्य सर्वलोकात्मा जगाम भवनं स्वकम् // 24 तेषां वधार्थ भगवान्नरेण सहितो वशी / ततो देवाः सगन्धर्वा मुनयोऽप्सरसोऽपि च / मानुषीं योनिमास्थाय चरिष्यति महीतले // 10 कथां तां ब्रह्मणा गीतां श्रुत्वा प्रीता दिवं ययुः॥२५ नरनारायणौ यौ तौ पुराणावृषिसत्तमौ / एतच्छ्रुतं मया तात ऋषीणां भावितात्मनाम् / सहितौ मानुषे लोके संभूतावमिताती // 11 // वासुदेवं कथयतां समवाये पुरातनम् // 26 अजेयौ समरे यत्तौ सहितावमरैरपि / जामदग्न्यस्य रामस्य मार्कण्डेयस्य धीमतः / म. भा. 155 - 1233 -