________________ 6. 25. 29 ] महाभारते [6. 26. 12 तानकृत्स्नविदो मन्दान्कृत्स्न विन्न विचालयेत् / / 29 / जहि शत्रु महाबाहो कामरूपं दुरासदम् // 43 मयि सर्वाणि कर्माणि संन्यस्याध्यात्मचेतसा। / इति श्रीमहाभारते भीष्मपर्वणि निराशीर्निर्ममो भूत्वा युध्यस्व विगतज्वरः // 30 पञ्चविंशोऽध्यायः॥ 25 // ये मे मतमिदं नित्यमनुतिष्ठन्ति मानवाः / श्रद्धावन्तोऽनसूयन्तो मुच्यन्ते तेऽपि कर्मभिः॥३१ श्रीभगवानुवाच / ये त्वेतदभ्यसूयन्तो नानुतिष्ठन्ति मे मतम् / / इमं विवस्वते योगं प्रोक्तवानहमव्ययम् / सर्वज्ञानविमूढांस्तान्विद्धि नष्टानचेतसः // 32 विवस्वान्मनवे प्राह मनुरिक्ष्याकवेऽब्रवीत् // 1 सदृशं चेष्टते स्वस्याः प्रकृतेर्ज्ञानवानपि / एवं परंपराप्राप्तमिमं राजर्षयो विदुः / प्रकृतिं यान्ति भूतानि निग्रहः किं करिष्यति // 33 स कालेनेह महता योगो नष्टः परंतप // 2 इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रागद्वेषौ व्यवस्थितौ / स एवायं मया तेऽद्य योगः प्रोक्तः पुरातनः / .. तयोर्न वशमागच्छेत्तौ ह्यस्य परिपन्थिनौ // 34 . भक्तोऽसि मे सखा चेति रहस्यं ह्येतदुत्तमम् // 3 श्रेयान्स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वनुष्ठितात् / अर्जुन उवाच / स्वधर्मे निधनं श्रेयः परधर्मो भयावहः // 35 अपरं भवतो जन्म परं जन्म विवस्वतः / .. अर्जुन उवाच। कथमेतद्विजानीयां त्वमादौ प्रोक्तवानिति // 4 अथ केन प्रयुक्तोऽयं पापं चरति पुरुषः / श्रीभगवानुवाच / अनिच्छन्नपि वार्ष्णेय बलादिव नियोजितः // 36 बहूनि मे व्यतीतानि जन्मानि तव चार्जुन / . श्रीभगवानुवाच। तान्यहं वेद सर्वाणि न त्वं वेत्थ परंतप // 5 काम एष क्रोध एष रजोगुणसमुद्भवः / अजोऽपि सन्नव्ययात्मा भूतानामीश्वरोऽपि सन् / महाशनो महापाप्मा विद्धयेनमिह वैरिणम् // 37 / प्रकृतिं स्वामधिष्ठाय संभवाम्यात्ममायया // 6 धूमेनाव्रियते वह्निर्यथादर्शो मलेन च / यदा यदा हि धर्मस्य ग्लानिर्भवति भारत / यथोल्बेनावृतो गर्भस्तथा तेनेदमावृतम् // 38 अभ्युत्थानमधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्यहम् // 7 आवृतं ज्ञानमेतेन ज्ञानिनो नित्यवैरिणा। परित्राणाय साधूनां विनाशाय च दुष्कृताम् / कामरूपेण कौन्तेय दुष्पूरेणानलेन च // 39 धर्मसंस्थापनार्थाय संभवामि युगे युगे // 8 इन्द्रियाणि मनो बुद्धिरस्याधिष्ठानमुच्यते।। जन्म कर्म च मे दिव्यमेवं यो वेत्ति तत्त्वतः / एतैर्विमोहयत्येष ज्ञानमावृत्य देहिनम् // 40 त्यक्त्वा देहं पुनर्जन्म नैति मामेति सोऽर्जुन // 9 तस्मात्त्वमिन्द्रियाण्यादौ नियम्य भरतर्षभ। वीतरागभयक्रोधा मन्मया मामुपाश्रिताः / पाप्मानं प्रजहि ह्येनं ज्ञानविज्ञाननाशनम् // 41 / बहवो ज्ञानतपसा पूता मद्भावमागताः॥ 10 इन्द्रियाणि पराण्याहुरिन्द्रियेभ्यः परं मनः / ये यथा मां प्रपद्यन्ते तांस्तथैव भजाम्यहम् / मनसस्तु परा बुद्धिर्यो बुद्धेः परतस्तु सः॥ 42 / | मम वानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः // 11 एवं बुद्धेः परं बुद्धा संस्तभ्यात्मानमात्मना। काङ्क्षन्तः कर्मणां सिद्धिं यजन्त इह देवताः / / - 1164