________________ भीष्मपर्व एवंवादी वेदितव्यः पाण्डवेयोऽयमित्युत // 11 जनमेजय उवाच। अभिज्ञानानि सर्वेषां संज्ञाश्चाभरणानि च / कथं युयुधिरे वीराः कुरुपाण्डवसोमकाः। योजयामास कौरव्यो युद्धकाल उपस्थिते // 12 पार्थिवाश्च महाभागा नानादेशसमागताः // 1 दृष्ट्वा ध्वजागं पार्थानां धार्तराष्ट्रो महामनाः। वैशंपायन उवाच / सह सर्वैर्महीपालैः प्रत्यव्यूहत पाण्डवान् // 13 यथा युयुधिरे वीराः कुरुपाण्डवसोमकाः / पाण्डुरेणातपत्रेण ध्रियमाणेन मूर्धनि / कुरुक्षेत्रे तपःक्षेत्रे शृणु तत्पृथिवीपते // 2 / मध्ये नागसहस्रस्य भ्रातृभिः परिवारितम् // 14 अवतीर्य कुरुक्षेत्रं पाण्डवाः सहसोमकाः / दृष्ट्वा दुर्योधनं हृष्टाः सर्वे पाण्डवसैनिकाः / कौरवानभ्यवर्तन्त जिगीषन्तो महाबलाः // 3 दध्मुः सर्वे महाशङ्खान्भेरीर्जघ्नुः सहस्रशः // 15 वेदाध्ययनसंपन्नाः सर्वे युद्धाभिनन्दिनः / ततः प्रहृष्टां स्वां सेनामभिवीक्ष्याथ पाण्डवाः / आशंसन्तो जयं युद्धे वधं वाभिमुखा रणे // 4 / बभूवुर्हष्टमनसो वासुदेवश्च वीर्यवान् // 16 अभियाय च दुर्धर्षां धार्तराष्ट्रस्य वाहिनीम् / / ततो योधान्हर्षयन्ती वासुदेवधनंजयौ। प्राङ्मुखाः पश्चिमे भागे न्यविशन्त ससैनिकाः॥५ दध्मतुः पुरुषव्याघौ दिव्यौ शङ्खौ रथे स्थितौ // समन्तपञ्चकाद्वाह्यं शिबिराणि सहस्रशः / पाश्चजन्यस्य निर्घोषं देवदत्तस्य चोभयोः / कारयामास विधिवत्कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः // 6 श्रुत्वा सवाहना योधाः शकृन्मूत्रं प्रसुस्रुवुः // 18 शून्येव पृथिवी सर्वा बालवृद्धावशेषिता / यथा सिंहस्य नदतः स्वनं श्रुत्वेतरे मृगाः / निरश्वपुरुषा चासीद्रथकुञ्जरवर्जिता / / 7 / / त्रसेयुस्तद्वदेवासीद्धार्तराष्ट्रबलं तदा // 19 यावत्तपति सूर्यो हि जम्बूद्वीपस्य मण्डलम् / उदतिष्ठद्रजो भौमं न प्राज्ञायत किंचन / सावदेव समावृत्तं बलं पार्थिवसत्तम // 8 अन्तर्धीयत चादित्यः सैन्येन रजसावृतः // 20 एकस्थाः सर्ववर्णास्ते मण्डलं बहुयोजनम् / ववर्ष चात्र पर्जन्यो मांसशोणितवृष्टिमान् / पर्याक्रामन्त देशांश्च नदीः शैलान्वनानि च // 9 / व्युक्षन्सर्वाण्यनीकानि तदद्भुतमिवाभवत् // 21 तेषां युधिष्ठिरो राजा सर्वेषां पुरुषर्षभ / वायुस्ततः प्रादुरभून्नीचैः शर्करकर्षणः / आदिदेश सवाहानां भक्ष्यभोज्यमनुत्तमम् // 10 / विनिम्नंस्तान्यनीकानि विधमंश्चैव तद्रजः // 22 संज्ञाश्च विविधास्तास्तास्तेषां चक्रे युधिष्ठिरः। उभे सेने तदा राजन्युद्धाय मुदिते भृशम् / अ. भा. 142 - 1129 -