________________ 5. 195. 19] उद्योगपर्व [5. 197.5 स्वयं चापि समर्थोऽसि त्रैलोक्योत्सादने अपि // यथैव हास्तिनपुरं द्वितीयं समलंकृतम् // 12 क्रोधाद्यं पुरुषं पश्येस्त्वं वासवसमद्युते / न विशेष विजानन्ति पुरस्य शिबिरस्य वा / क्षिप्रं न स भवेद्व्यक्तमिति त्वां वेद्मि कौरव // 20 कुशला अपि राजेन्द्र नरा नगरवासिनः // 13 इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि तादृशान्येव दुर्गाणि राज्ञामपि महीपतिः / पञ्चनवत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 195 // कारयामास कौरव्यः शतशोऽथ सहस्रशः // 14 पश्चयोजनमुत्सृज्य मण्डलं तद्रणाजिरम् / वैशंपायन उवाच / सेनानिवेशास्ते राजन्नाविशशतसंघशः // 15 ततः प्रभाते विमले धार्तराष्ट्रण चोदिताः। तत्र ते पृथिवीपाला यथोत्साहं यथाबलम् / दुर्योधनेन राजानः प्रययुः पाण्डवान्प्रति // 1 विविशुः शिबिराण्याशु द्रव्यवन्ति सहस्रशः // 16 आप्लाव्य शुचयः सर्वे स्रग्विणः शुक्लवाससः। तेषां दुर्योधनो राजा ससैन्यानां महात्मनाम् / गृहीतशस्त्रा ध्वजिनः स्वस्ति वाच्य हुताग्नयः // 2 व्यादिदेश सचाह्यानां भक्ष्यभोज्यमनुत्तमम् // 17 सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः / सगजाश्वमनुष्याणां ये च शिल्पोपजीविनः / सर्वे कर्मकृतश्चैव सर्वे चाहवलक्षणाः // 3 ये चान्येऽनुगतास्तत्र सूतमागधबन्दिनः // 18 आहवेषु पराल्लोकाजिगीषन्तो महाबलाः / वणिजो गणिका वारा ये चैव प्रेक्षका जनाः / एकाग्रमनसः सर्वे श्रद्दधानाः परस्य च // 4 सर्वांस्तान्कौरवो राजा विधिवत्प्रत्यवैक्षत // 19 विन्दानुविन्दावावन्त्यौ केकया बाहिकैः सह / इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि प्रययुः सर्व एवैते भारद्वाजपुरोगमाः॥५ षण्णवत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 196 // अश्वत्थामा शांतनवः सैन्धवोऽथ जयद्रथः / 197 दाक्षिणात्याः प्रतीच्याश्च पार्वतीयाश्च ये रथाः // 6 वैशंपायन उवाच / गान्धारराजः शकुनिः प्राच्योदीच्याश्च सर्वशः / तथैव राजा कौन्तेयो धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः / शकाः किराता यवनाः शिबयोऽथ वसातयः // 7 धृष्टद्युम्नमुखान्वीरांश्चोदयामास भारत // 1 स्वैः स्वैरनीकैः सहिताः परिवार्य महारथम् / चेदिकाशिकरूषाणां नेतारं दृढविक्रमम् / एते महारथाः सर्वे द्वितीये निर्ययुर्बले // 88 सेनापतिममित्रघ्नं धृष्टकेतुमथादिशत् // 2 कृतवर्मा सहानीकस्त्रिगर्ताश्च महाबलाः। विराटं द्रुपदं चैव युयुधानं शिखण्डिनम् / दुर्योधनश्च नृपतिर्भ्रातृभिः परिवारितः // 9 पाश्चाल्यौ च महेष्वासौ युधामन्यूत्तमौजसौ // 3 शलो भूरिश्रवाः शल्यः कौसल्योऽथ बृहद्बलः / ते शूराश्चित्रवर्माणस्तप्तकुण्डलधारिणः / एते पश्चादवर्तन्त धार्तराष्ट्रपुरोगमाः // 10 आज्यावसिक्ता ज्वलिता धिष्ण्येष्विव हुताशनाः / ते समेन पथा यात्वा योत्स्यमाना महारथाः / / अशोभन्त महेष्वासा ग्रहाः प्रज्वलिता इव // 4 कुरुक्षेत्रस्य पश्चार्धे व्यवतिष्ठन्त दंशिताः // 11 सोऽथ सैन्यं यथायोगं पूजयित्वा नरर्षभः / दुर्योधनस्तु शिबिरं कारयामास भारत / दिदेश तान्यनीकानि प्रयाणाय महीपतिः // 5 - 1127 -