________________ 5. 186. 10] महाभारत [5. 186. 36 भीष्मेण संयुगं गन्तुं क्षत्रियेण विशेषतः // 10 नेत्यवोचमहं तांश्च क्षत्रधर्मव्यपेक्षया // 24 / क्षत्रियस्य तु धर्मोऽयं ययुद्धं भृगुनन्दन / मम व्रतमिदं लोके नाहं युद्धात्कथंचन / स्वाध्यायो व्रतचर्या च ब्राह्मणानां परं धनम् // 11 विमुखो विनिवर्तेयं पृष्ठतोऽभ्याहतः शरैः // 25 इदं निमित्ते कस्मिंश्चिदस्माभिरुपमन्त्रितम् / नाहं लोभान्न कार्पण्यान्न भयान्नार्थकारणात् / शस्त्रधारणमत्युग्रं तच्च कार्यं कृतं त्वया // 12 त्यजेयं शाश्वतं धर्ममिति मे निश्चिता मतिः // 26 वत्स पर्याप्तमेतावद्भीष्मेण सह संयुगे / ततस्ते मुनयः सर्वे नारदप्रमुखा नृप। विमर्दस्ते महाबाहो व्यपयाहि रणादितः // 13 भागीरथी च मे माता रणमध्यं प्रपेदिरे // 27 पर्याप्तमेतद्भद्रं ते तव कार्मुकधारणम् / / तथैवात्तशरो धन्वी तथैव दृढनिश्चयः / विसर्जयैतदुर्धर्ष तपस्तप्यस्व भार्गव // 14 स्थितोऽहमाहवे योद्धं ततस्ते राममब्रुवन् / एष भीष्मः शांतनवो देवैः सर्वैर्निवारितः / समेत्य सहिता भूयः समरे भृगुनन्दनम् // 28 निवर्तस्व रणादस्मादिति चैव प्रचोदितः // 15 नावनीतं हि हृदयं विप्राणां शाम्य भार्गव / रामेण सह मा योत्सीगुरुणेति पुनः पुनः / / राम राम निवर्तस्व युद्धादस्माद्विजोत्तम / न हि रामो रणे जेतुं त्वया न्याय्यः कुरूद्वह / अवध्यो हि त्वया भीष्मस्त्वं च भीष्मस्य भार्गव / मानं कुरुष्व गाङ्गेय ब्राह्मणस्य रणाजिरे // 16 एवं ब्रुवन्तस्ते सर्वे प्रतिरुध्य रणाजिरम् / वयं तु गुरवस्तुभ्यं ततस्त्वां वारयामहे / न्यासयांचक्रिरे शस्त्रं पितरो भृगुनन्दनम् // 30 : भीष्मो वसूनामन्यतमो दिष्ट्या जीवसि पुत्रक // ततोऽहं पुनरेवाथ तानष्टौ ब्रह्मवादिनः / गाङ्गेयः शंतनोः पुत्रो वसुरेष महायशाः। अद्राक्षं दीप्यमानान्वै ग्रहानष्टाविवोदितान् // 31 कथं त्वया रणे जेतुं राम शक्यो निवर्त वै // 18 ते मां सप्रणयं वाक्यमब्रुवन्समरे स्थितम् / अर्जुनः पाण्डवश्रेष्ठः पुरंदरसुतो बली। प्रैहि रामं महाबाहो गुरुं लोकहितं कुरु // 32 नरः प्रजापतिर्वीरः पूर्वदेवः सनातनः // 19 दृष्ट्वा निवर्तितं रामं सुहृद्वाक्येन तेन वै / सव्यसाचीति विख्यातस्त्रिषु लोकेषु वीर्यवान् / भीष्ममृत्युर्यथाकालं विहितो वै स्वयंभुवा // 20 लोकानां च हितं कुर्वन्नहमप्याददे वचः // 33 एवमुक्तः स पितृभिः पितृन्रामोऽब्रवीदिदम् / / ततोऽहं राममासाद्य ववन्दे भृशविक्षतः / नाहं युधि निवर्तेयमिति मे व्रतमाहितम् // 21 रामश्वाभ्युत्स्मयन्प्रेम्णा मामुवाच महातपाः // 34 न निवर्तितपूर्व च कदाचिद्रणमूर्धनि / त्वत्समो नास्ति लोकेऽस्मिन्क्षत्रियः पृथिवीचरः। निवर्त्यतामापगेयः कामं युद्धात्पितामहाः। गम्यतां भीष्म युद्धेऽस्मिंस्तोषितोऽहं भृशं त्वया॥३५ न त्वहं विनिवर्तिष्ये युद्धादस्मात्कथंचन // 22 मम चैव समक्षं तां कन्यामाहूय भार्गवः / ततस्ते मुनयो राजन्नृचीकप्रमुखास्तदा / उवाच दीनया वाचा मध्ये तेषां तपस्विनाम् / / 36 नारदेनैव सहिताः समागम्येदमब्रुवन् // 23 इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि निवर्तस्व रणात्तात मानयस्व द्विजोत्तमान् / षडशीत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 186 // - 1116 -