________________ 5. 121.8] महाभारते [5. 122.9 येन स्वां नाभिजानन्ति ततोऽज्ञात्वासि पातितः॥८ यद्वा तपस्तप्यति यज्जुहोति। प्रीत्यैव चासि दौहित्रैस्तारितस्त्वमिहागतः। न तस्य नाशोऽस्ति न चापकर्षो स्थानं च प्रतिपन्नोऽसि कर्मणा स्वेन निर्जितम् / नान्यस्तदन्नाति सं एव कर्ता // 21 अचलं शाश्वतं पुण्यमुत्तमं ध्रुवमव्ययम् // 9 इदं महाख्यानमनुत्तमं मतं ययातिरुवाच / बहुश्रुतानां गतरोषरागिणाम् / . भगवन्संशयो मेऽस्ति कश्चित्तं छेत्तुमर्हसि / समीक्ष्य लोके बहुधा प्रधाविता न ह्यन्यमहमर्हामि प्रष्टुं लोकपितामह // 10 त्रिवर्गदृष्टिः पृथिवीमुपाभुते // 22 बहुवर्षसहस्रान्तं प्रजापालनवर्धितम् / इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि अनेकक्रतुदानौधैरर्जितं मे महत्फलम् // 11 एकविंशत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 121 // कथं तदल्पकालेन क्षीणं येनास्मि पातितः / 122 भगवन्वेत्थ लोकांश्च शाश्वतान्मम निर्जितान् // 12 धृतराष्ट्र उवाच / पितामह उवाच / भगवन्नेवमेवैतद्यथा वदसि नारद / बहुवर्षसहस्रान्तं प्रजापालनवर्धितम् / . इच्छामि चाहमप्येवं न त्वीशो भगवन्नहम् // 1 अनेकक्रतुदानौधैर्यत्त्वयोपार्जितं फलम् // 13 वैशंपायन उवाच / तदनेनैव दोषेण क्षीणं येनासि पातितः / एवमुक्त्वा ततः कृष्णमभ्यभाषत भारत / : अभिमानेन राजेन्द्र धिकृतः स्वर्गवासिभिः // 14 स्वयं लोक्यं च मामात्थ धयं न्याय्यं च केशव नायं मानेन राजर्षे न बलेन न हिंसया। न त्वहं स्ववशस्तात क्रियमाणं न मे प्रियम् / न शाठ्येन न मायाभिर्लोको भवति शाश्वतः॥१५ अङ्ग दुर्योधनं कृष्ण मन्दं शास्त्रातिगं मम // 3 नावमान्यास्त्वया राजन्नवरोत्कृष्टमध्यमाः / अनुनेतुं महाबाहो यतस्व पुरुषोत्तम / न हि मानप्रदग्धानां कश्चिदस्ति समः क्वचित् // सुहृत्कार्य तु सुमहत्कृतं ते स्याज्जनार्दन // 4 पतनारोहणमिदं कथयिष्यन्ति ये नराः / ततोऽभ्यावृत्य वार्ष्णेयो दुर्योधनममर्षणम् / विषमाण्यपि ते प्राप्तास्तरिष्यन्ति न संशयः॥ 17 अब्रवीन्मधुरां वाचं सर्वधर्मार्थतत्त्ववित् // 5 नारद उवाच / दुर्योधन निबोधेदं मद्वाक्यं कुरुसत्तम / एष दोषोऽभिमानेन पुरा प्राप्तो ययातिना। समर्थं ते विशेषेण सानुबन्धस्य भारत // 6 निर्बन्धतश्चातिमात्रं गालवेन महीपते // 18 महाप्राज्ञ कुले जातः साध्वेतत्कर्तुमर्हसि / श्रोतव्यं हितकामानां सुहृदां भूतिमिच्छताम् / श्रुतवृत्तोपसंपन्नः सर्वैः समुदितो गुणैः // 7 न कर्तव्यो हि निर्बन्धो निर्बन्धो हि क्षयोदयः॥ दौष्कुलेया दुरात्मानो नृशंसा निरपत्रपाः / तस्मात्त्वमपि गान्धारे मानं क्रोधं च वर्जय। त एतदीदृशं कुर्युर्यथा त्वं तात मन्यसे // 8 संधत्स्व पाण्डवैर्वीर संरम्भं त्यज पार्थिव // 20 | धर्मार्थयुक्ता लोकेऽस्मिन्प्रवृत्तिलक्ष्यते सताम् / ददाति यत्पार्थिव यत्करोति असतां विपरीता तु लक्ष्यते भरतर्षभ // 9 -1040 -