________________ 5. 80. 33] उद्योगपर्व [5. 81. 10 इत्युक्त्वा मृदुसंहारं वृजिनाग्रं सुदर्शनम् / चलेद्धि हिमवाशैलो मेदिनी शतधा भवेत् / सुनीलमसितापाङ्गी पुण्यगन्धाधिवासितम् / 33 / / द्यौः पतेच्च सनक्षत्रा न मे मोघं वचो भवेत् // 48 सर्वलक्षणसंपन्नं महाभुजगवर्चसम् / सत्यं ते प्रतिजानामि कृष्णे बाष्पो निगृह्यताम् / केशपक्षं वरारोहा गृह्य सव्येन पाणिना // 34 हतामित्राश्रिया युक्तानचिराद्रक्ष्यसे पतीन् // 49 पद्माक्षी पुण्डरीकाक्षमुपेत्य गजगामिनी। इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि अश्रुपूर्णेक्षणा कृष्णा कृष्णं वचनमब्रवीत् // 35 अशीतितमोऽध्यायः // 8 // अयं ते पुण्डरीकाक्ष दुःशासनकरोद्धृतः / स्मर्तव्यः सर्वकालेषु परेषां संधिमिच्छता // 36 अर्जुन उवाच / यदि भीमार्जुनौ कृष्ण कृपणी संधिकामुकौ / कुरूणामद्य सर्वेषां भवान्सुहृदनुत्तमः / पिता मे योत्स्यते वृद्धः सह पुत्रैमहारथैः // 37 संबन्धी दयितो नित्यमुभयोः पक्षयोरपि // 1 पच्च चैव महावीर्याः पुत्रा मे मधुसूदन / पाण्डवैर्धार्तराष्ट्राणां प्रतिपाद्यमनामयम् / अभिमन्यु पुरस्कृत्य योत्स्यन्ति कुरुभिः सह // 38 / समर्थः प्रशमं चैषां कर्तुं त्वमसि केशव // 2 दुःशासनभुजं श्याम, संछिन्नं पांसुगुण्ठितम्। त्वमितः पुण्डरीकाक्ष सुयोधनममर्षणम् / यद्यहं तं न पश्यामि का शान्तिहृदयस्य मे // 39 शान्त्यर्थं भारतं ब्रूया यत्तद्वाच्यममित्रहन् // 3 त्रयोदश हि वर्षाणि प्रतीक्षन्त्या गतानि मे। त्वया धर्मार्थयुक्तं चेदुक्तं शिवमनामयम् / निधाय हृदये मन्यु प्रदीप्तमिव पावकम् // 40 हितं नादास्यते बालो दिष्टस्य वशमेष्यति // 4 विदीर्यते मे हृदयं भीमवाक्शल्यपीडितम् / भगवानुवाच / योऽयमद्य महाबाहुर्धर्मं समनुपश्यति // 41 धर्म्यमस्मद्वितं चैव कुरूणां यदनामयम् / इत्युक्त्वा बाष्पसन्नेन कण्ठेनायतलोचना। एष यास्यामि राजानं धृतराष्ट्रमभीप्सया // 5 स्रोद कृष्णा सोत्कम्पं सस्वरं बाष्पगद्गदम् // 42 वैशंपायन उवाच / स्तना पीनायतश्रोणी सहितावभिवर्षती / ततो व्यपेते तमसि सूर्ये विमल उद्गते / द्रवीभूतमिवात्युष्णमुत्सृजद्वारि नेत्रजम् / / 43 मैत्रे मुहूर्ते संप्राप्ते मृद्वर्चिषि दिवाकरे // 6 वामुवाच महाबाहुः केशवः परिसान्त्वयन् / कौमुदे मासि रेवत्यां शरदन्ते हिमागमे / अचिराद्रक्ष्यसे कृष्णे रुदतीर्भरतस्त्रियः // 44 स्फीतसस्यसुखे काले कल्यः सत्त्ववतां वरः // 7 एवं ता भीरु रोत्स्यन्ति निहतज्ञातिबान्धवाः / / मङ्गल्याः पुण्यनिर्घोषा वाचः शृण्वंश्च सूनृताः / हतमित्रा हतबला येषां क्रुद्धासि भामिनि // 45 ब्राह्मणानां प्रतीतानामृषीणामिव वासवः / / 8 अहं च तत्करिष्यामि भीमार्जुनयमैः सह / / कृत्वा पौर्वाह्निकं कृत्यं स्नातः शुचिरलंकृतः / युधिष्ठिरनियोगेन दैवाच्च विधिनिर्मितात् // 46 / उपतस्थे विवस्वन्तं पावकं च जनार्दनः // 9 धार्तराष्ट्राः कालपक्का न चेच्छृण्वन्ति मे वचः / ऋषभं पृष्ठ आलभ्य ब्राह्मणानभिवाद्य च। शेच्यन्ते निहता भूमौ श्वशृगालादनीकृताः // 47 / अग्निं प्रदक्षिणं कृत्वा पश्यन्कल्याणमग्रतः॥ 10 -997 -