________________ 5. 56. 29 ] उद्योगपर्व [5. 56. 55 सर्वे ह्यतिरथाः शूराः कीर्तिमन्तः प्रतापिनः / धृतराष्ट्र उवाच / सूर्यपावकयोस्तुल्यास्तेजसा समितिंजयाः // 29 उन्मत्त इव मे पुत्रो विलपत्येष संजय / येषां युधिष्ठिरो नेता गोप्ता च मधुसूदनः / न हि शक्तो युधा जेतुं धर्मराज युधिष्ठिरम् // 43 योधौ च पाण्डवौ वीरौ सव्यसाचिवृकोदरौ // 30 जानाति हि सदा भीष्मः पाण्डवानां यशस्विनाम् / नकुलः सहदेवश्च धृष्टद्युम्नश्च पार्षतः / बलवत्तां सपुत्राणां धर्मज्ञानां महात्मनाम् // 44 सात्यकिद्रुपदश्चैव धृष्टद्युम्नस्य चात्मजः // 31 यत्तो नारोचयमहं विग्रहं तैर्महात्मभिः। उत्तमौजाश्च पाश्चाल्यो युधामन्युश्च दुर्जयः / किं तु संजय मे ब्रूहि पुनस्तेषां विचेष्टितम् // 45 शिखण्डी क्षत्रदेवश्च तथा वैराटिरुत्तरः / / 32 कस्तांस्तरस्विनो भूयः संदीपयति पाण्डवान् / काशयश्चेदयश्चैव मत्स्याः सर्वे च सृञ्जयाः / / अर्चिष्मतो महेष्वासान्हविषा पावकानिव // 46 विराटपुत्रो बभ्रुश्च पाञ्चालांश्च प्रभद्रकाः // 33 संजय उवाच / येषामिन्द्रोऽप्यकामानां न हरेत्पृथिवीमिमाम् / धृष्टद्युम्नः सदैवैतान्संदीपयति भारत। वीराणां रणधीराणां ये भिन्द्युः पर्वतानपि // 34 युध्यध्वमिति मा भैष्ट युद्धाद्भरतसत्तमाः // 47 तान्सर्वान्गुणसंपन्नानमनुष्यप्रतापिनः। ये केचित्पार्थिवास्तत्र धार्तराष्ट्रेण संवृताः / क्रोशतो मम दुष्पुत्रो योद्बुमिच्छति संजय // 35 युद्धे समागमिष्यन्ति तुमुले कवचट्ठदे // 48 - दुर्योधन उवाच। तान्सर्वानाहवे क्रुद्धान्सानुबन्धान्समागतान् / उभौ स्व एकजातीयौ तथोभी भूमिगोचरौ / अहमेकः समादास्ये तिमिर्मत्स्यानिवौदकान् // 49 अथ कस्मात्पाण्डवानामेकतो मन्यसे जयम् // 36 भीष्म द्रोणं कृपं कर्ण द्रौणिं शल्यं सुयोधनम् / पितामहं च द्रोणं च कृपं कर्णं च दुर्जयम् / एतांश्चापि निरोत्स्यामि वेलेव मकरालयम् // 50. जयद्रथं सोमदत्तमश्वत्थामानमेव च // 37 तथा ब्रुवाणं धर्मात्मा प्राह राजा युधिष्ठिरः / तव धैर्यं च वीर्यं च पाञ्चालाः पाण्डवैः सह / सुचेतसो महेष्वासानिन्द्रोऽपि सहितोऽमरैः / सर्वे समधिरूढाः स्म संग्रामानः समुद्धर / / 51 अशक्तः समरे जेतुं किं पुनस्तात पाण्डवाः / / 38 जानामि त्वां महाबाहो क्षत्रधर्मे व्यवस्थितम् / सर्वा च पृथिवी सृष्टा मदर्थे तात पाण्डवान् / समर्थमेकं पर्याप्तं कौरवाणां युयुत्सताम् / भार्यान्धृतिमतः शूरानग्निकल्पान्प्रबाधितुम् // 39 भवता यद्विधातव्यं तन्नः श्रेयः परंतप / / 52 .. न मामकान्पाण्डवास्ते समर्थाः प्रतिवीक्षितुम् / संग्रामादपयातानां भग्नानां शरणैषिणाम् / . पराक्रान्तो ह्यहं पाण्डून्सपुत्रान्यो माहवे // 40 पौरुषं दर्शयशूरो यस्तिष्ठेदग्रतः पुमान् / मप्रियं पार्थिवाः सर्वे ये चिकीर्षन्ति भारत / क्रीणीयात्तं सहस्रेण नीतिमन्नाम तत्पदम् // 53 ते तानावारयिष्यन्ति ऐणेयानिव तन्तुना // 41 स त्वं शूरश्च वीरश्च विक्रान्तश्च नरर्षभ। . महता रथवंशेन शरजालैश्च मामकैः / भयार्तानां परित्राता संयुगेषु न संशयः // 54 . अभिद्रुता भविष्यन्ति पाश्चालाः पाण्डवैः सह // 42 एवं ब्रुवति कौन्तेये धर्मात्मनि युधिष्ठिरे / - 973 -