________________ 4. 47. 6] विराटपर्व [4. 48. 12 येषां युधिष्ठिरो राजा कस्माद्धर्मेऽपरानयुः // 6 / अहं सर्वस्य सैन्यस्य पश्चात्स्थास्यामि पालयन् // 19 अलुब्धाश्चैव कौन्तेयाः कृतवन्तश्च दुष्करम् / इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि न चापि केवलं राज्यमिच्छेयुस्तेऽनुपायतः // 7 सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः // 47 // तदैव ते हि विक्रान्तुमीषुः कौरवनन्दनाः। धर्मपाशनिबद्धास्तु न चेलुः क्षत्रियव्रतात् // 8 वैशंपायन उवाच / / यच्चानृत इति ख्यायेद्यच्च गच्छेत्पराभवम् / तथा व्यूढेष्वनीकेषु कौरवेयैर्महारथैः / वृणुयुर्मरणं पार्था नानृतत्वं कथंचन // 9 . उपायादर्जुनस्तूर्णं रथघोषेण नादयन् // 1 प्राप्ते तु काले प्राप्तव्यं नोत्सृजेयुर्नरर्षभाः। ददृशुस्ते ध्वजाग्रं वै शुश्रुवुश्च रथस्वनम् / अपि वज्रभृता गुप्तं तथावीर्या हि पाण्डवाः // 10 दोधूयमानस्य भृशं गाण्डीवस्य च निस्वनम् // 2 प्रतियुध्याम समरे सर्वशस्त्रभृतां वरम् / ततस्तत्सर्वमालोक्य द्रोणो वचनमब्रवीत् / तस्माद्यदत्र कल्याणं लोके सद्भिरनुष्ठितम् / महारथमनुप्राप्तं दृष्ट्वा गाण्डीवधन्विनम् // 3. तत्संविधीयतां क्षिप्रं मा नो ह्यर्थोऽतिगात्परान् // 11 एतद्धवजागं पार्थस्य दूरतः संप्रकाशते / न हि पश्यामि संग्रामे कदाचिदपि कौरव / एष घोषः सजलदो रोरवीति च वानरः // 4 / एकान्तसिद्धिं राजेन्द्र संप्राप्तश्च धनंजयः // 12 / एष तिष्ठन्रथश्रेष्ठो रथे रथवरप्रणुत् / / संप्रवृत्ते तु संग्रामे भावाभावी जयाजयौ / उत्कर्षति धनुःश्रेष्ठं गाण्डीवमशनिस्वनम् // 5 : अवश्यमेकं स्पृशतो दृष्टमेतदसंशयम् // 13 इमो हि बाणौ सहितौ पादयोर्मे व्यवस्थितौ / / तस्माद्युद्धावचरिकं कर्म वा धर्मसंहितम् / अपरौ चाप्यतिक्रान्तौ कर्णौ संस्पृश्य मे शरौ // 6 क्रियतामाशु राजेन्द्र संप्राप्तो हि धनंजयः // 14 / निरुष्य हि वने वासं कृत्वा कर्मातिमानुषम् / दुर्योधन उवाच / अभिवादयते पार्थः श्रोत्रे च परिपृच्छति // 7 नाहं राज्यं प्रदास्यामि पाण्डवानां पितामह / / __ अर्जुन उवाच / युद्धावचारिकं यत्तु तच्छीघ्रं संविधीयताम् // 15 इषुपाते च सेनाया हयान्संयच्छ सारथे / भीष्म उवाच / यावत्समीक्षे सैन्येऽस्मिन्कासौ कुरुकुलाधमः // 8 अत्र या मामकी बुद्धिः श्रूयतां यदि रोचते / सर्वानन्याननादृत्य दृष्ट्वा तमतिमानिनम् / क्षिप्रं बलचतुर्भागं गृह्य गच्छ पुरं प्रति / तस्य मूर्ध्नि पतिष्यामि तत एते पराजिताः // 9H ततोऽपरश्चतुर्भागो गाः समादाय गच्छतु // 16 एष व्यवस्थितो द्रोणो द्रौणिश्च तदनन्तरम् / वयं वर्धेन सैन्येन प्रतियोत्स्याम पाण्डवम् / भीष्मः कृपश्च कर्णश्च महेष्वासा व्यवस्थिताः॥१० मत्स्यं वा पुनरायातमथ वापि शतक्रतुम् // 17 राजानं नात्र पश्यामि गाः समादाय गच्छति / आचार्यो मध्यतस्तिष्ठत्वश्वत्थामा तु सव्यतः / दक्षिणं मार्गमास्थाय शङ्के जीवपरायणः // 11 कृपः शारद्वतो धीमान्पार्श्व रक्षतु दक्षिणम् / / 18 / उत्सृज्यैतद्रथानीकं गच्छ यत्र सुयोधनः / अग्रतः सूतपुत्रस्तु कर्णस्तिष्ठतु दंशितः / तत्रैव योत्स्ये वैराटे नास्ति युद्धं निरामिषम् / -851 - च।