________________ 4. 43. 15 ] महाभारते [4. 44. 20 मत्कार्मुकविनिर्मुक्ताः पार्थमाशीविषोपमाः।। एकः सुभद्रामारोप्य द्वैरथे कृष्णमाह्वयत् / शराः समभिसर्पन्तु वल्मीकमिव पन्नगाः // 15 अस्मिन्नेव वने कृष्णो हृतां कृष्णामवाजयत् // 6 जामदग्न्यान्मया ह्यस्त्रं यत्प्राप्तमृषिसत्तमात् / एकश्च पञ्च वर्षाणि शक्रादत्राण्यशिक्षत / तदुपाश्रित्य वीर्यं च युध्येयमपि वासवम् // 16 एकः सांयमिनी जित्वा कुरूणामकरोद्यशः // 7 ध्वजाग्रे वानरस्तिष्ठन्भल्लेन निहतो मया। एको गन्धर्वराजानं चित्रसेनमरिंदमः। अद्यैव पततां भूमौ विनदन्भैरवान्रवान् // 17 / विजिग्ये तरसा संख्ये सेनां चास्य सुदुर्जयाम् // 8 शत्रोर्मयाभिपन्नानां भूतानां ध्वजवासिनाम् / तथा निवातकवचाः कालखञ्जाश्च दानवाः। दिशः प्रतिष्ठमानानामस्तु शब्दो दिवं गतः // 18 दैवतैरप्यवध्यास्ते एकेन युधि पातिताः // 9 अद्य दुर्योधनस्याहं शल्यं हृदि चिरस्थितम् / / एकेन हि त्वया कर्ण किं नामेह कृतं पुरा। समूलमुद्धरिष्यामि बीभत्सुं पातयन्रथात् / / 19 एकैकेन यथा तेषां भूमिपाला वशीकृताः // 10 हताश्वं विरथं पार्थं पौरुषे पर्यवस्थितम् / इन्द्रोऽपि हि न पार्थेन संयुगे योद्धुमर्हति / निःश्वसन्तं यथा नागमद्य पश्यन्तु कौरवाः॥२० यस्तेनाशंसते योद्धं कर्तव्यं तस्य भेषजम् // 11 कामं गच्छन्तु कुरवो धनमादाय केवलम् / आशीविषस्य क्रुद्धस्य पाणिमुद्यम्य दक्षिणम् / रथेषु वापि तिष्ठन्तो युद्धं पश्यन्तु मामकम् // 21 अविमृश्य प्रदेशिन्या दंष्ट्रामादातुमिच्छसि // 12 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि अथ वा कुञ्जरं मत्तमेक एव चरन्वने / त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः // 43 // अनङ्कुशं समारुह्य नगरं गन्तुमिच्छसि // 13 समिद्धं पावकं वापि घृतमेदोवसाहुतम् / कृप उवाच / घृताक्तश्वीरवासास्त्वं मध्येनोत्तर्तुमिच्छसि / / 14 सदैव तव राधेय युद्धे क्रूरतरा मतिः / आत्मानं यः समुद्वध्य कण्ठे बद्धा महाशिलाम् / नार्थानां प्रकृति वेत्थ नानुबन्धमवेक्षसे // 1 समुद्रं प्रतरेहोभ्यां तत्र किं नाम पौरुषम् // 15 नया हि बहवः सन्ति शास्त्राण्याश्रित्य चिन्तिताः। अकृतास्त्रः कृतास्त्रं वै बलवन्तं सुदुर्बलः / तेषां युद्धं तु पापिष्ठं वेदयन्ति पुराविदः // 2 तादृशं कर्ण यः पार्थ योद्धमिच्छेत्स दुर्मतिः // 16 देशकालेन संयुक्तं युद्धं विजयदं भवेत् / अस्माभिरेष निकृतो वर्षाणीह त्रयोदश / हीनकालं तदेवेह फलवन्न भवत्युत / सिंहः पाशविनिर्मुक्तो न नः शेषं करिष्यति // 17 देशे काले च विक्रान्तं कल्याणाय विधीयते // 3 एकान्ते पार्थमासीनं कूपेऽग्निमिव संवृतम् / आनुकूल्येन कार्याणामन्तरं संविधीयताम् / अज्ञानादभ्यवस्कन्ध प्राप्ताः स्मो भयमुत्तमम्॥१८ भारं हि रथकारस्य न व्यवस्यन्ति पण्डिताः // 4 सह युध्यामहे पार्थमागतं युद्धदुर्मदम् / परिचिन्त्य तु पार्थेन संनिपातो न नः क्षमः। सैन्यास्तिष्ठन्तु संनद्धा व्यूढानीका प्रहारिणः / / 19 एकः कुरूनभ्यरक्षदेकश्चाग्निमतर्पयत् // 5 द्रोणो दुर्योधनो भीष्मो भवान्द्रौणिस्तथा वयम् / एकश्च पञ्च वर्षाणि ब्रह्मचर्यमधारयत् / सर्वे युध्यामहे पार्थ कर्ण मा साहसं कृथाः॥२० -848 -