________________ 4. 42. 18] विराटपर्व [ 4. 43. 14 यमेन वापि संग्रामे को हास्तिनपुरं व्रजेत् / / 18 शरैरभिप्रणुन्नानां भग्नानां गहने वने / कर्ण उवाच / को हि जीवेत्पदातीनां भवेदश्वेषु संशयः / सर्वानायुष्मतो भीतान्संत्रस्तानिव लक्षये / आचार्य पृष्ठतः कृत्वा तथा नीतिर्विधीयताम् // 19 / अयुद्धमनसश्चैव सर्वांश्चैवानवस्थितान् // 1 जानाति हि मतं तेषामतस्त्रासयतीव नः / यद्येष राजा मत्स्यानां यदि बीभत्सुरागतः / अर्जुनेनास्य संप्रीतिमधिकामुपलक्षये // 20 अहमावारयिष्यामि वेलेव मकरालयम् // 2 तथा हि दृष्ट्वा बीभत्सुमुपायान्तं प्रशंसति / मम चापप्रमुक्तानां शराणां नतपर्वणाम् / यथा सेना न भज्येत तथा नीतिर्विधीयताम् // 21 नावृत्तिर्गच्छतामस्ति सर्पाणामिव सर्पताम् // 3 अदेशिका महारण्ये ग्रीष्मे शत्रुवशं गता / . रुक्मपुङ्खाः सुतीक्ष्णाग्रा मुक्ता हस्तवता मया / यथा न विभ्रमेत्सेना तथा नीतिर्विधीयताम् / / 22 छादयन्तु शराः पार्थ शलभा इव पादपम् // 4 अश्वानां हेषितं श्रुत्वा का प्रशंसा भवेत्परे / शराणां पुङ्खसक्तानां मौाभिहतया दृढम् / स्थाने वापि व्रजन्तो वा सदा हेषन्ति वाजिनः // श्रूयतां तलयोः शब्दो भेर्योराहतयोरिव // 5 सदा च वायवो वान्ति नित्यं वर्षति वासवः / समाहितो हि बीभत्सुवर्षाण्यष्टौ च पश्च च / स्तनयित्नोश्च निर्घोषः श्रूयते बहुशस्तथा // 24 जातस्नेहश्च युद्धस्य मयि संप्रहरिष्यति // 6 किमत्र कार्य पार्थस्य कथं वा स प्रशस्यते / पात्रीभूतश्च कौन्तेयो ब्राह्मणो गुणवानिव / अन्यत्र कामाहेषाद्वा रोषाद्वास्मासु केवलात् // 25 शरौघान्प्रतिगृह्णातु मया मुक्तान्सहस्रशः // 7 आचार्या वै कारुणिकाः प्राज्ञाश्चापायदर्शिनः / एष चैव महेष्वासस्त्रिषु लोकेषु विश्रुतः / नैते महाभये प्राप्ते संप्रष्टव्याः कथंचन // 26 अहं चापि कुरुश्रेष्ठा अर्जुनान्नावरः क्वचित् // 8 प्रासादेषु विचित्रेषु गोष्ठीष्वावसथेषु च / इतश्चेतश्च निर्मुक्तैः काञ्चनैर्गार्धवाजितैः / कथा विचित्राः कुर्वाणाः पण्डितास्तत्र शोभनाः // दृश्यतामद्य वै व्योम खद्योतैरिव संवृतम् // 9 बहून्याश्चर्यरूपाणि कुर्वन्तो जनसंसदि। अद्याहमृणमक्षय्यं पुरा वाचा प्रतिश्रुतम् / इष्वस्त्रे चारुसंधाने पण्डितास्तत्र शोभनाः // 28 धार्तराष्ट्रस्य दास्यामि निहत्य समरेऽर्जुनम् // 10 परेषां विवरज्ञाने मनुष्याचरितेषु च / अन्तरा छिद्यमानानां पुङ्खानां व्यतिशीर्यताम् / अन्नसंस्कारदोषेषु पण्डितास्तत्र शोभनाः // 29 शलभानामिवाकाशे प्रचारः संप्रदृश्यताम् // 11 पण्डितान्पृष्ठतः कृत्वा परेषां गुणवादिनः / / इन्द्राशनिसमस्पर्श महेन्द्रसमतेजसम् / विधीयतां तथा नीतिर्यथा वध्येत वै परः // 30 अर्दयिष्याम्यहं पार्थमुल्काभिरिव कुञ्जरम् // 12 गावश्चैव प्रतिष्ठन्तां सेनां व्यूहन्तु माचिरम् / तमग्निमिव दुर्धर्षमसिशक्तिशरेन्धनम् / आरक्षाश्च विधीयन्तां यत्र योत्स्यामहे परान् // 31 पाण्डवाग्निमहं दीप्तं प्रदहन्तमिवाहितान् / / 13 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि अश्ववेगपुरोवातो रथौघस्तनयित्नुमान् / द्विचत्वारिंशोऽध्यायः॥४२॥ | शरधारो महामेघः शमयिष्यामि पाण्डवम् // 14 - 847 -