________________ 3. 257. 4] आरण्यकपर्व [3. 259. 2 भवितव्यं च भूतानां यस्य नास्ति व्यतिक्रमः॥४ मार्कण्डेय उवाच / कथं हि पत्नीमस्माकं धर्मज्ञां धर्मचारिणीम्। अजो नामाभवद्राजा महानिक्ष्वाकुवंशजः / संस्पृशेदीदृशो भावः शुचिं स्तैन्यमिवानृतम् // 5 तस्य पुत्रो दशरथः शश्वत्स्वाध्यायवाञ्शुचिः॥ 6 न हि पापं कृतं किंचित्कर्म वा निन्दितं क्वचित् / अभवंस्तस्य चत्वारः पुत्रा धर्मार्थकोविदाः / द्रौपद्या ब्राह्मणेष्वेव धर्मः सुचरितो महान् // 6 रामलक्ष्मणशत्रुघ्ना भरतश्च महाबलः // 7 तां जहार बलाद्राजा मूढबुद्धिर्जयद्रथः / रामस्य माता कौसल्या कैकेयी भरतस्य तु / तस्याः संहरणात्प्राप्तः शिरसः केशवापनम् / सुतौ लक्ष्मणशत्रुघ्नौ सुमित्रायाः परंतपौ // 8 पराजयं च संग्रामे ससहायः समाप्तवान् // 7 विदेहराजो जनकः सीता तस्यात्मजा विभो / प्रत्याहृता तथास्माभिर्हत्वा तत्सैन्धवं बलम् / यां चकार स्वयं त्वष्टा रामस्य महिषीं प्रियाम् // 9 तद्दारहरणं प्राप्तमस्माभिरवितर्कितम् // 8 . एतद्रामस्य ते जन्म सीतायाश्च प्रकीर्तितम् / दुःखश्चायं वने वासो मृगयायां च जीविका / रावणस्यापि ते जन्म व्याख्यास्यामि जनेश्वर॥१० हिंसा च मृगजातीनां वनौकोभिर्वनौकसाम् / पितामहो रावणस्य साक्षादेवः प्रजापतिः / ज्ञातिभिर्विप्रवासश्च मिथ्या व्यवसितैरयम् // 9 स्वयंभूः सर्वलोकानां प्रभुः स्रष्टा महातपाः // 11 अस्ति नूनं मया कश्चिदल्पभाग्यतरो नरः।। पुलस्त्यो नाम तस्यासीन्मानसो दयितः सुतः / भवता दृष्टपूर्वो वा श्रुतपूर्वोऽपि वा भवेत् // 10 तस्य वैश्रवणो नाम गवि पुत्रोऽभवत्प्रभुः // 12 इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि पितरं स समुत्सृज्य पितामहमुपस्थितः। सप्तपञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः // 257 // तस्य कोपात्पिता राजन्ससर्जात्मानमात्मना // 13 258 स जज्ञे विश्रवा नाम तस्यात्मार्धेन वै द्विजः / मार्कण्डेय उवाच। प्रतीकाराय सक्रोधस्ततो वैश्रवणस्य वै / 14 प्राप्तमप्रतिमं दुःखं रामेण भरतर्षभ / पितामहस्तु प्रीतात्मा ददौ वैश्रवणस्य ह / रक्षसा जानकी तस्य हृता भार्या बलीयसा // 1 अमरत्वं धनेशत्वं लोकपालत्वमेव च // 15 आश्रमाद्राक्षसेन्द्रेण रावणेन विहायसा / ईशानेन तथा सख्यं पुत्रं च नलकूबरम् / मायामास्थाय तरसा हत्वा गृधं जटायुषम् // 2 राजधानीनिवेशं च लङ्का रक्षोगणान्विताम् // 16 प्रत्याजहार तां रामः सुग्रीवबलमाश्रितः / इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि बद्धा सेतुं समुद्रस्य दग्ध्वा लङ्कां शितैः शरैः / / 3 अष्टपञ्चाशदधिकद्विशततमोऽध्यायः॥ 258 // युधिष्ठिर उवाच। 259 कस्मिन्रामः कुले जातः किंवीर्यः किंपराक्रमः / मार्कण्डेय उवाच। रावणः कस्य वा पुत्रः किं वैरं तस्य तेन ह // 4 पुलस्त्यस्य तु यः क्रोधादर्धदेहोऽभवन्मुनिः / एतन्मे भगवन्सर्वं सम्यगाख्यातुमर्हसि / विश्रवा नाम सक्रोधः स वैश्रवणमैक्षत // 1 श्रोतुमिच्छामि चरितं रामस्याक्लिष्टकर्मणः // 5 / बुबुधे तं तु सक्रोधं पितरं राक्षसेश्वरः / -741 -