________________ 3. 245. 34 ] महाभारते [3. 246: 27 व्रीहिद्रोणपरित्यागायत्फलं प्राप मुद्गलः // 34 अभिगम्याथ तं विप्रमुवाच मुनिसत्तमः / इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि अन्नार्थिनमनुप्राप्तं विद्धि मां मुनिसत्तम // 13 : पत्रचत्वारिंशदधिकद्विशततमोऽध्यायः / / 245 // स्वागतं तेऽस्त्विति मुनि मुद्गलः प्रत्यभाषत / 246 पाद्यमाचमनीयं च प्रतिवेद्यान्नमुत्तमम् // 14 युधिष्ठिर उवाच / प्रादात्स तपसोपात्तं क्षुधितायातिथिव्रती।। व्रीहिद्रोणः परित्यक्तः कथं तेन महात्मना। उन्मत्ताय परां श्रद्धामास्थाय स धृतव्रतः // 15 . कस्मै दत्तश्च भगवन्विधिना केन चात्थ मे // 1 ततस्तदन्नं रसवत्स एव क्षुधयान्वितः / प्रत्यक्षधर्मा भगवान्यस्य तुष्टो हि कर्मभिः। बुभुजे कृस्नमुन्मत्तः प्रादात्तस्मै च मुद्गलः // 16 सफलं तस्य जन्माहं मन्ये सद्धर्मचारिणः // 2 भुक्त्वा चान्नं ततः सर्वमुच्छिष्टेनात्मनस्ततः / / ___ व्यास उवाच / अथानुलिलिपेऽङ्गानि जगाम च. यथागतम् // 17 शिलोञ्छवृत्तिधर्मात्मा मुद्गलः संशितव्रतः / एवं द्वितीये संप्राप्ते पर्वकाले मनीषिणः / '' आसीद्राजन्कुरुक्षेत्रे सत्यवागनसूयकः // 3 आगम्य बुभुजे सर्वमन्नमुञ्छोपजीविनः / / 18 अतिथिव्रती क्रियावांश्च कापोती वृत्तिमास्थितः / निराहारस्तु स मुनिरुञ्छमार्जयते पुनः / सत्रमिष्टीकृतं नाम समुपास्ते महातपाः // 4 न चैनं विक्रियां नेतुमशकन्मुद्गलं क्षुधा // 19 सपुत्रदारो हि मुनिः पक्षाहारो बभूव सः। न क्रोधो न च मात्सर्यं नावमानो न संभ्रमः। . कपोतवृत्त्या पक्षेण व्रीहिद्रोणमुपार्जयत् // 5 सपुत्रदारमुञ्छन्तमाविवेश द्विजोत्तमम् / / 20 दर्श च पौर्णमासं च कुर्वन्विगतमत्सरः / तथा तमुञ्छधर्माणं दुर्वासा मुनिसत्तमम् / देवतातिथिशेषेण कुरुते देहयापनम् // 6 उपतस्थे यथाकालं षट्कृत्वः कृतनिश्चयः // 21 तस्येन्द्रः सहितो देवैः साक्षात्रिभुवनेश्वरः / न चास्य मानसं किंचिद्विकारं ददृशे मुनिः। . प्रत्यगृह्णान्महाराज भागं पर्वणि पर्वणि // 7 शुद्धसत्त्वस्य शुद्धं स ददृशे निर्मलं मनः // 22 स पर्वकालं कृत्वा तु मुनिवृत्त्या समन्वितः / तमुवाच ततः प्रीतः स मुनिर्मुद्गलं तदा / अतिथिभ्यो ददावन्नं प्रहृष्टेनान्तरात्मना // 8 त्वत्समो नास्ति लोकेऽस्मिन्दाता मात्सर्यवर्जितः॥ व्रीहिद्रोणस्य तदहो ददतोऽन्नं महात्मनः / क्षुद्धर्मसंज्ञां प्रणुदत्यादत्ते धैर्यमेव च / शिष्टं मात्सर्यहीनस्य वर्धत्यतिथिदर्शनात् // 9 विषयानुसारिणी जिह्वा कर्षत्येव रसान्प्रति // 24 तच्छतान्यपि भुञ्जन्ति ब्राह्मणानां मनीषिणाम् / आहारप्रभवाः प्राणा मनो दुर्निग्रहं चलम् / मुनेस्त्यागविशुद्ध्या तु तदन्नं वृद्धिमृच्छति // 10 मनसश्चेन्द्रियाणां चाप्यैकाग्र्यं निश्चितं तपः॥२५ तं तु शुश्राव धर्मिष्ठं मुद्गलं संशितव्रतम् / श्रमेणोपार्जितं त्यक्तुं दुःखं शुद्धेन चेतसा / दुर्वासा नृप दिग्वासास्तमथाभ्याजगाम ह / / 11 / तत्सर्वं भवता साधो यथावदुपपादितम् // 26 . बिभ्रञ्चानियतं वेषमुन्मत्त इव पाण्डव / प्रीताः स्मोऽनुगृहीताश्च समेत्य भवता सह / विकचः परुषा वाचो व्याहरन्विविधा मुनिः // 12 / इन्द्रियाभिजयो धैर्य संविभागो दमः शमः // 27 -726 -