Mahabharat Samhita Part 01

SR No.: 004321
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1971
Total Pages: 886
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 19 MB

Page 678

3. 198. 57 ] महाभारते [3. 198.85 व्याध उवाच। यो यथाप्रकृतिर्जन्तुः स्वां स्वां प्रकृतिमभुते / यज्ञो दानं तपो वेदाः सत्यं च द्विजसत्तम / पापात्मा क्रोधकामादीन्दोषानामोत्यनात्मवान् // 01 पञ्चैतानि पवित्राणि शिष्टाचारेषु नित्यदा // 57 आरम्भो न्याययुक्तो यः स हि धर्म इति स्मृतः / कामक्रोधौ वशे कृत्वा दम्भ लोभमनार्जवम् / अनाचारस्त्वधर्मेति एतच्छिष्टानुशासनम् / / 72 धर्म इत्येव संतुष्टास्ते शिष्टाः शिष्टसंमताः // 58 अक्रुध्यन्तोऽनसूयन्तो निरहंकारमत्सराः। न तेषां विद्यतेऽवृत्तं यज्ञस्वाध्यायशीलिनाम् / ऋजवः शमसंपन्नाः शिष्टाचारा भवन्ति ते // 73 आचारपालनं चैव द्वितीयं शिष्टलक्षणम् // 59 त्रैविद्यवृद्धाः शुचयो वृत्तवन्तो मनस्विनः / गुरुशुश्रूषणं सत्यमक्रोधो दानमेव च / गुरुशुश्रूषवो दान्ताः शिष्टाचारा भवन्त्युत // 74 एतञ्चतुष्टयं ब्रह्मशिष्टाचारेषु नित्यदा // 60 तेषामदीनसत्त्वानां दुष्कराचारकर्मणाम् / शिष्टाचारे मनः कृत्वा प्रतिष्ठाप्य च सर्वशः / स्वैः कर्मभिः सत्कृतानां घोरत्वं संप्रणश्यति॥७५ यामयं लभते तुष्टिं सा न शक्या ह्यतोऽन्यथा // 61 तं सदाचारमाश्चर्य पुराणं शाश्वतं ध्रुवम् / वेदस्योपनिषत्सत्यं सत्यस्योपनिषदमः / धर्म धर्मेण पश्यन्तः स्वर्ग यान्ति मनीषिणः // 76 दमस्योपनिषत्त्यागः शिष्टाचारेषु नित्यदा // 62 आस्तिका मानहीनाश्च द्विजातिजनपूजकाः। . ये तु धर्ममसूयन्ते बुद्धिमोहान्विता नराः / श्रुतवृत्तोपसंपन्नाः ते सन्तः स्वर्गगामिनः / / 77 अपथा गच्छतां तेषामनुयातापि पीज्यते // 63 वेदोक्तः परमो धर्मो धर्मशास्त्रेषु चापरः / ये तु शिष्टाः सुनियताः श्रुतित्यागपरायणाः / / शिष्टाचीर्णश्च शिष्टानां त्रिविधं धर्मलक्षणम् // 78 धयं पन्थानमारूढाः सत्यधर्मपरायणाः // 64 पारणं चापि विद्यानां तीर्थानामवगाहनम् / नियच्छन्ति परां बुद्धिं शिष्टाचारान्विता नराः / क्षमा सत्यार्जवं शौचं शिष्टाचारनिदर्शनम् // 79 उपाध्यायमते युक्ताः स्थित्या धर्मार्थदर्शिनः // 65 सर्वभूतदयावन्तो अहिंसानिरताः सदा। नास्तिकान्भिन्नमर्यादाक्रूरान्पापमतौ स्थितान् / / परुषं न प्रभाषन्ते सदा सन्तो द्विजप्रियाः / / 80 त्यज ताज्ञानमाश्रित्य धार्मिकानुपसेव्य च // 66 शुभानामशुभानां च कर्मणां फलसंचये। कामलोभग्रहाकीर्णां पञ्चेन्द्रियजलां नदीम् / विपाकममिजानन्ति ते शिष्टाः शिष्टसंमताः // 81 नावं धृतिमयीं कृत्वा जन्मदुर्गाणि संतर // 67 न्यायोपेता गुणोपेताः सर्वलोकहितैषिणः / क्रमेण संचितो धर्मो बुद्धियोगमयो महान् / / सन्तः स्वर्गजितः शुक्लाः संनिविष्टाश्च सत्पथे / / 82 शिष्टाचारे भवेत्साधू रागः शुक्लेव वाससि // 68 दातारः संविभक्तारो दीनानुग्रहकारिणः / अहिंसा सत्यवचनं सर्वभूतहितं परम् / सर्वभूतदयावन्तस्ते शिष्टाः शिष्टसंमताः // 83 अहिंसा परमो धर्मः स च सत्ये प्रतिष्ठितः / / सर्वपूज्याः श्रुतधनास्तथैव च तपस्विनः / सत्ये कृत्वा प्रतिष्ठां तु प्रवर्तन्ते प्रवृत्तयः // 69 / दाननित्याः सुखाल्लोकानाप्नुवन्तीह च श्रियम् // 84 सत्यमेव गरीयस्तु शिष्टाचारनिषेवितम् / पीडया च कलत्रस्य भृत्यानां च समाहिताः / आचारश्च सतां धर्मः सन्तश्चाचारलक्षणाः // 70 अतिशक्त्या प्रयच्छन्ति सन्तः सद्भिः समागताः॥ - 668 -