________________ 3. 30. 47] आरण्यकपर्व [3. 31. 25 राज्यं दातेति मे बुद्धिर्न चेल्लोभान्नशिष्यति // 47 ब्राह्मणाः सर्वकामैस्ते सततं पार्थ तर्पिताः। / कालोऽयं दारुणः प्राप्तो भरतानामभूतये / / यतयो मोक्षिणश्चैव गृहस्थाश्चैव भारत // 11 निश्चितं मे सदैवैतत्पुरस्तादपि भामिनि // 48 आरण्यकेभ्यो लौहानि भाजनानि प्रयच्छसि / सुवोधनो नाहतीति क्षमामेवं न विन्दति / नादेयं ब्राह्मणेभ्यस्ते गृहे किंचन विद्यते // 12 अर्हस्तस्याहमित्येव तस्मान्मां विन्दते क्षमा // 49 यदिदं वैश्वदेवान्ते सायंप्रातः प्रदीयते / एतदात्मवतां वृत्तमेष धर्मः सनातनः / तहत्त्वातिथिभृत्येभ्यो राजशेषेण जीवसि // 13 क्षमा चैवानृशंस्यं च तत्कर्तास्म्यहमञ्जसा // 50 इष्टयः पशुबन्धाश्च काम्यनैमित्तिकाश्च ये। इति श्रीमहाभारते भारण्यकपर्वणि त्रिंशोऽध्यायः॥३०॥ वर्तन्ते पाकयज्ञाश्च यज्ञकर्म च नित्यदा // 14 अस्मिन्नपि महारण्ये विजने दस्युसेविते / द्रौपद्युवाच / राष्ट्रादपेत्य वसतो धर्मस्ते नावसीदति // 15 नमो धात्रे विधात्रे च या मोहं चक्रतुस्तव / अश्वमेधो राजसूयः पुण्डरीकोऽथ गोसवः / पितृपैतामहे वृत्ते वोढव्ये तेऽन्यथा मतिः // 1 एतैरपि महायज्ञैरिष्टं ते भूरिदक्षिणैः // 16 नेह धर्मानृशंस्याभ्यां न क्षान्त्या नार्जवेन च / राजन्परीतया बुद्धया विषमेऽक्षपराजये / पुरुषः श्रियमाप्नोति न घृणित्वेन कर्हि चित् // 2 राज्यं वसून्यायुधानि भ्रातृन्मां चासि निर्जितः // त्वां चेद्वयसनमभ्यागादिदं भारत दुःसहम् / ऋजोर्मदोर्वदान्यस्य ह्रीमतः सत्यवादिनः / यत्त्वं नार्हसि नापीमे भ्रातरस्ते महौजसः॥ 3 / कथमक्षव्यसनजा बुद्धिरापतिता तव // 18 न हि तेऽध्यगमञ्जातु तदानीं नाद्य भारत / अतीव मोहमायाति मनश्च परिदूयते / धर्मात्प्रियतरं किंचिदपि चेज्जीवितादिह // 4 निशाम्य ते दुःखमिदमिमां चापदमीदृशीम् // 19 धर्मार्थमेव ते राज्यं धर्मार्थं जीवितं च ते। अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / ब्राह्मणा गुरवश्चैव जानन्त्यपि च देवताः // 5 ईश्वरस्य वशे लोकस्तिष्ठते नात्मनो यथा // 20 भीमसेनार्जुनौ चैव माद्रेयौ च मया सह / . धातैव खलु भूतानां सुखदुःखे प्रियाप्रिये / त्यजेस्त्वमिति मे बुद्धिर्न तु धर्म परित्यजेः॥६ दधाति सर्वमीशानः पुरस्ताच्छुक्रमुच्चरन् // 21 राजानं धर्मगोप्तारं धर्मो रक्षति रक्षितः / यथा दारुमयी योषा नरवीर समाहिता / इति मे श्रुतमार्याणां त्वां तु मन्ये न रक्षति // 7 ईरयत्यङ्गमङ्गानि तथा राजन्निमाः प्रजाः // 22 अन्यथा हि नरव्याघ्र नित्यदा धर्ममेव ते। आकाश इव भूतानि व्याप्य सर्वाणि भारत / बुद्धिः सततमन्वेति छायेव पुरुषं निजा // 8 ईश्वरो विदधातीह कल्याणं यच्च पापकम् // 23 नावमंस्था हि सदृशान्नावराश्रेयसः कुतः। . शकुनिस्तन्तुबद्धो वा नियतोऽयमनीश्वरः / अवाप्य पृथिवीं कृत्स्नां न ते शृङ्गमवर्धत // 9 ईश्वरस्य वशे तिष्ठन्नान्येषां नात्मनः प्रभुः // 24 स्वाहाकारैः स्वधाभिश्च पूजाभिरपि च द्विजान् / | मणिः सूत्र इव प्रोतो नस्योत इव गोवृषः / दैवतानि पिढेश्चैव सततं पार्थ सेवस // 10 धातुरादेशमन्वेति तन्मयो हि तदर्पणः // 25 -427 -