________________ 8. 3.8] आरण्यकपर्व [3. 3. 33 निषिक्तश्चन्द्रतेजोभिः सूयते भूगतो रविः / वैद्युतो जाठरश्चाग्निरैन्धनस्तेजसां पतिः / ओषध्यः षड्सा मेध्यास्तदन्नं प्राणिनां भुवि / / 8 / धर्मध्वजो वेदकर्ता वेदाङ्गो वेदवाहनः // 21 एवं भानुमयं ह्यन्नं भूतानां प्राणधारणम् / कृतं त्रेता द्वापरश्च कलिः सर्वामराश्रयः / पितैष सर्वभूतानां तस्मात्तं शरणं व्रज // 9 कला काष्ठा मुहूर्ताश्च पक्षा मासा ऋतुस्तथा // 22 राजानो हि महात्मानो योनिकर्मविशोधिताः / संवत्सरकरोऽश्वत्थः कालचक्रो विभावसुः / उद्धरन्ति प्रजाः सर्वास्तप आस्थाय पुष्कलम् // 10 पुरुषः शाश्वतो योगी व्यक्ताव्यक्तः सनातनः // 23 भीमेन कार्तवीर्येण वैन्येन नहुषेण च / . लोकाध्यक्षः प्रजाध्यक्षो विश्वकर्मा तमोनुदः / तपोयोगसमाधिस्थैरुद्धृता ह्यापदः प्रजाः // 11 वरुणः सागरोंऽशुश्च जीमूतो जीवनोऽरिहा // 24 तथा त्वमपि धर्मात्मन्कर्मणा च विशोधितः / भूताश्रयो भूतपतिः सर्वभूतनिषेवितः / तप आस्थाय धर्मेण द्विजातीन्भर भारत // 12 मणिः सुवर्णो भूतादिः कामदः सर्वतोमुखः // 25 एवमुक्तस्तु धौम्येन तत्कालसदृशं वचः। जयो विशालो वरदः शीघ्रगः प्राणधारणः / धर्मराजो विशुद्धात्मा तप आतिष्ठदुत्तमम् / / 13 धन्वन्तरिधूमकेतुरादिदेवोऽदितेः सुतः॥२६ पुष्पोपहारैर्बलिभिरर्चयित्वा दिवाकरम् / द्वादशात्मारविन्दाक्षः पिता माता पितामहः / योगमास्थाय धर्मात्मा वायुभक्षो जितेन्द्रियः / स्वर्गद्वारं प्रजाद्वारं मोक्षद्वारं त्रिविष्टपम् // 27 गाङ्गेयं वायुपस्पृश्य प्राणायामेन तस्थिवान् // 14 देहकर्ता प्रशान्तात्मा विश्वात्मा विश्वतोमुखः / जनमेजय उवाच। चराचरात्मा सूक्ष्मात्मा मैत्रेण वपुषान्वितः // 28 कथं कुरूणामृषभः स तु राजा युधिष्ठिरः। एतद्वै कीर्तनीयस्य सूर्यस्यैव महात्मनः / विप्रार्थमाराधितवान्सूर्यमद्भुतविक्रमम् // 15 नाम्नामष्टशतं पुण्यं शक्रेणोक्तं महात्मना // 29 वैशंपायन उवाच / शक्राच्च नारदः प्राप्तो धौम्यश्च तदनन्तरम् / शृणुष्वावहितो राजशुचिर्भूत्वा समाहितः।। धौम्याधुधिष्ठिरः प्राप्य सर्वान्कामानवाप्तवान् // 30. क्षणं च कुरु राजेन्द्र सर्वं वक्ष्याम्यशेषतः / / 16 सुरपितृगणयक्षसेवितं धौम्येन तु यथा प्रोक्तं पार्थाय सुमहात्मने / ___ ह्यसुरनिशाचरसिद्धवन्दितम् / नाम्नामष्टशतं पुण्यं तच्छृणुष्व महामते // 17 वरकनकहुताशनप्रभं सूर्योऽर्यमा भगस्त्वष्टा पूषार्कः सविता रविः / त्वमपि मनस्यभिधेहि भास्करम् // 31 . गभस्तिमानजः कालो मृत्युर्धाता प्रभाकरः // 18 सूर्योदये यस्तु समाहितः पठेपृथिव्यापश्च तेजश्च खं वायुश्च परायणम् / त्स पुत्रलाभं धनरत्नसंचयान् / सोमो बृहस्पतिः शुक्रो बुधोऽङ्गारक एव च // 19 लभेत जातिस्मरतां सदा नरः इन्द्रो विवस्वान्दीप्तांशुः शुचिः शौरिः शनैश्वरः। स्मृतिं च मेधां च स विन्दते पराम् // 32 ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च स्कन्दो वैश्रवणो यमः / / 20 / इमं स्तवं देववरस्य यो नरः - 391 -