________________ 2. 54. 27 ] सभापर्व [2. 56. 2 वैशंपायन उवाच / त्वन्नियुक्तः सव्यसाची निगृह्णातु सुयोधनम् / एतच्छ्रुत्वा व्यवसितो निकृतिं समुपाश्रितः / निग्रहादस्य पापस्य मोदन्तां कुरवः सुखम् // 8 जितमित्येव शकुनियुधिष्ठिरमभाषत // 27 काकेनेमांश्चित्रबर्दाशार्दूलान्क्रोष्टुकेन च / युधिष्ठिर उवाच। क्रीणीष्व पाण्डवान्राजन्मा मज्जीः शोकसागरे // 9 ताम्रलोहैः परिवृता निधयो मे चतुःशताः / त्यजेत्कुलार्थे पुरुषं ग्रामस्यार्थे कुलं त्यजेत् / पश्चद्रौणिक एकैकः सुवर्णस्याहतस्य वै / ग्रामं जनपदस्यार्थे आत्मार्थे पृथिवीं त्यजेत् // 10 एतद्राजन्धनं मह्यं तेन दीव्याम्यहं त्वया // 28 सर्वज्ञः सर्वभावज्ञः सर्वशत्रुभयंकरः / वैशंपायन उवाच / इति स्म भाषते काव्यो जम्भत्यागे महासुरान्॥११ एतच्छ्रुत्वा व्यवसितो निकृतिं समुपाश्रितः। हिरण्यष्ठीविनः कश्चित्पक्षिणो वनगोचरान् / जितमित्येव शकुनियुधिष्ठिरमभाषत / / 29 गृहे किल कृतावासाल्लोभाद्राजन्नपीडयत् // 12 इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि . सदोपभोज्याल्लोभान्धो हिरण्यार्थे परंतप / चतुःपञ्चाशोऽध्यायः // 54 // आयतिं च तदात्वं च उभे सद्यो व्यनाशयत् // 13 55 तदात्वकामः पाण्डूंस्त्वं मा द्रुहो भरतर्षभ / विदुर उवाच। मोहात्मा तप्यसे पश्चात्पक्षिहा पुरुषो यथा // 14 महाराज विजानीहि यत्त्वां वक्ष्यामि तच्छृणु / जातं जातं पाण्डवेभ्यः पुष्पमादत्स्व भारत / मुमूर्षोरौषधमिव न रोचेतापि ते श्रुतम् // 1 मालाकार इवारामे स्नेहं कुर्वन्पुनः पुनः // 15 यद्वै पुरा जातमात्रो रुराव वृक्षानङ्गारकारीव मैनान्धाक्षीः समूलकान् / गोमायुवद्विस्वरं पापचेताः / मा गमः ससुतामात्यः सबलश्च पराभवम् / / 16 दुर्योधनो भारतानां कुलन्नः समवेतान्हि कः पार्थान्प्रतियुध्येत भारत / . . सोऽयं युक्तो भविता कालहेतुः // 2 मरुद्भिः सहितो राजन्नपि साक्षान्मरुत्पतिः // 17 गृहे वसन्तं गोमायुं त्वं वै मत्वा न बुध्यसे / इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि दुर्योधनस्य रूपेण शृणु काव्यां गिरं मम // 3 पञ्चपञ्चाशोऽध्यायः // 55 // मधु वै माध्विको लब्ध्वा प्रपातं नावबुध्यते / आरुह्य तं मजति वा पतनं वाधिगच्छति // 4 विदुर उवाच। सोऽयं मत्तोऽक्षदेवेन मधुवन्न परीक्षते / द्यूतं मूलं कलहस्यानुपाति प्रपातं बुध्यते नैव वैरं कृत्वा महारथैः // 5 ___ मिथोभेदाय महते वा रणाय / विदितं ते महाराज राजस्वेवासमञ्जसम् / यदास्थितोऽयं धृतराष्ट्रस्य पुत्रो अन्धका यादवा भोजाः समेताः कंसमत्यजन् / / 6 / दुर्योधनः सृजते वैरमुग्रम् // 1 नियोगाच्च हते तस्मिन्कृष्णेनामित्रघातिना। प्रातिपीयाः शांतनवा भैमसेनाः सबालिकाः / एवं ते ज्ञातयः सर्वे मोदमानाः शतं समाः // 7 दुर्योधनापराधेन कृच्छ्रे प्राप्स्यन्ति सर्वशः // 2 - 359 -