________________ 2. 56. 3] महाभारते [ 2. 57.7 दुर्योधनो मदेव क्षेमं राष्ट्रादपोहति / मायायोधी भारत पार्वतीयः // 10 विषाणं गौरिव मदात्स्वयमारुजते बलात् // 3 इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि यश्चित्तमन्वेति परस्य राज षट्पञ्चाशोऽध्यायः // 56 // न्वीरः कविः स्वामतिपत्य दृष्टिम् / नावं समुद्र इव बालनेत्रा दुर्योधन उवाच / __मारुह्य घोरे व्यसने निमज्जेत् // 4 परेषामेव यशसा श्लाघसे त्वं दुर्योधनो ग्लहते पाण्डवेन सदा छन्नः कुत्सयन्धार्तराष्ट्रान् / प्रियायसे त्वं जयतीति तच्च / जानीमस्त्वां विदुर यत्प्रियस्त्वं अतिनर्माज्जायते संप्रहारो बालानिवास्मानवमन्यसे त्वम् // 1 यतो विनाशः समुपैति पुंसाम् // 5 / सुविज्ञेयः पुरुषोऽन्यत्रकामो आकर्षस्तेऽवाक्फलः कुप्रणीतो निन्दाप्रशंसे हि तथा युनक्ति / हृदि प्रौढो मत्रपदः समाधिः / जिह्वा मनस्ते हृदयं निर्व्यनक्ति युधिष्ठिरेण सफलः संस्तवोऽस्तु ___ ज्यायो निराह मनसः प्रातिकूल्यम् // 2 उत्सङ्गेन व्याल इवाहृतोऽसि साम्नः सुरिक्तोऽरिमतेः सुधन्वा // 6 मार्जारवत्पोषकं चोपहंसि / प्रातिपीयाः शांतनवाश्च राज भर्तृघ्नत्वान्न हि पापीय आहुन्काव्यां वाचं शृणुत मात्यगाद्वः / स्तस्मात्क्षत्तः किं न बिभेषि पापात् // 3 वैश्वानरं प्रज्वलितं सुघोर जित्वा शत्रून्फलमाप्तं महन्नो मयुद्धेन प्रशमयतोत्पतन्तम् // 7 मास्मान्क्षत्तः परुषाणीह वोचः। यदा मन्यु पाण्डवोऽजातशत्रु द्विषद्भिस्त्वं संप्रयोगाभिनन्दी न संयच्छेदक्षमयाभिभूतः / मुहुर्तेषं यासि नः संप्रमोहात् // 4 वृकोदरः सव्यसाची यमौ च अमित्रतां याति नरोऽक्षमं ब्रुवकोऽत्र द्वीपः स्यात्तुमुले वस्तदानीम् // 8 * निगूहते गुह्यममित्रसंस्तवे। महाराज प्रभवस्त्वं धनानां तदाश्रितापत्रपा किं न बाधते ___पुरा द्यूतान्मनसा यावदिच्छेः / ___ यदिच्छसि त्वं तदिहाद्य भाषसे // 5 बहु वित्तं पाण्डवांश्चेजयेस्त्वं मा नोऽवमंस्था विद्म मनस्तवेदं ___किं तेन स्याद्वसु विन्देह पार्थान् // 9 शिक्षस्व बुद्धिं स्थविराणां सकाशात् / जानीमहे देवितं सौबलस्य यशो रक्षस्व विदुर संप्रणीतं __ वेद द्यूते निकृतिं पार्वतीयः / ___ मा व्यापृतः परकार्येषु भूस्त्वम् // 6 यतः प्राप्तः शकुनिस्तत्र यातु अहं कर्तेति विदुर मावसंस्था - 360 -