________________ 1. 123. 19] आदिपर्व [1. 123. 46 तदा तस्याथ भषतः शुनः सप्त शरान्मुखे / ततो द्रोणोऽब्रवीद्राजन्नेकलव्यमिदं वचः / लाघवं दर्शयन्नने मुमोच युगपद्यथा // 19 यदि शिष्योऽसि मे तूर्णं वेतनं संप्रदीयताम् // 33 स तु श्वा शरपूर्णास्यः पाण्डवानाजगाम ह। एकलव्यस्तु तच्छ्रुत्वा प्रीयमाणोऽब्रवीदिदम् / तं दृष्ट्वा पाण्डवा वीरा विस्मयं परमं ययुः // 20 किं प्रयच्छामि भगवन्नाज्ञापयतु मां गुरुः // 34 लाघवं शब्दवेधित्वं दृष्ट्वा तत्परमं तदा / न हि किंचिददेयं मे गुरवे ब्रह्मवित्तम / प्रेक्ष्य तं व्रीडिताश्चासन्प्रशशंसुश्च सर्वशः / / 21 तमब्रवीत्त्वयाङ्गुष्ठो दक्षिणो दीयतां मम // 35 तं ततोऽन्वेषमाणास्ते वने वननिवासिनम् / एकलव्यस्तु तच्छ्रुत्वा वचो द्रोणस्य दारुणम् / ददृशुः पाण्डवा राजन्नस्यन्तमनिशं शरान् / / 22 प्रतिज्ञामात्मनो रक्षन्सत्ये च निरतः सदा / / 36 न चैनमभ्यजानंस्ते तदा विकृतदर्शनम् / तथैव हृष्टवदनस्तथैवादीनमानसः / अथैनं परिपप्रच्छुः को भवान्कस्य वेत्युत // 23 छित्त्वाविचार्य तं प्रायाद्रोणायाङ्गुष्ठमात्मनः // 37 ___ एकलव्य उवाच / ततः परं तु नैषादिरङ्गुलीभिर्व्यकर्षत / निषादाधिपतेर्वीरा हिरण्यधनुषः सुतम् / न तथा स तु शीघ्रोऽभूद्यथा पूर्वं नराधिप / / 38 दोणशिष्यं च मां वित्त धनुर्वेदकृतश्रमम् // 24 ततोऽर्जुनः प्रीतमना बभूव विगतज्वरः / वैशंपायन उवाच / द्रोणश्च सत्यवागासीन्नान्योऽभ्यभवदर्जुनम् // 39 / तमाज्ञाय तत्त्वेन पुनरागम्य पाण्डवाः / द्रोणस्य तु तदा शिष्यौ गदायोग्यां विशेषतः / स्थावृत्तं च ते सर्वं द्रोणायाचख्युरद्भुतम् // 25 दुर्योधनश्च भीमश्च कुरूणामभ्यगच्छताम् // 40 कौन्तेयस्त्वर्जुनो राजन्नकलव्यमनुस्मरन् / अश्वत्थामा रहस्येषु सर्वेष्वभ्यधिकोऽभवत् / हो द्रोणं समागम्य प्रणयादिदमब्रवीत् // 26 / तथाति पुरुषानन्यान्त्सारको यमजावुभौ / नन्वहं परिरभ्यैकः प्रीतिपूर्वमिदं वचः / युधिष्ठिरो रथश्रेष्ठः सर्वत्र तु धनंजयः / / 41 भवतोक्तो न मे शिष्यस्त्वद्विशिष्टो भविष्यति // 27 प्रथितः सागरान्तायां रथयूथपयूथपः / अथ कस्मान्मद्विशिष्टो लोकादपि च वीर्यवान् / बुद्धियोगबलोत्साहैः सर्वास्त्रेषु च पाण्डवः / / 42 बत्यन्यो भवतः शिष्यो निषादाधिपतेः सुतः // 28 अस्त्रे गुर्वनुरागे च विशिष्टोऽभवदर्जुनः / मुहूर्तमिव तं द्रोणश्चिन्तयित्या विनिश्चयम् / तुल्वेष्वस्त्रोपदेशेषु सौष्ठवेन च वीर्यवान् / सव्यसाचिनमादाय नेपादि प्रति जग्मिवान् / / 29 एकः सर्वकुमाराणां बभूवातिरथोऽर्जुनः // 43 वर्श मलदिग्धाङ्गं जटिलं चीरवाससम् / प्राणाधिकं भीमसेनं कृतविद्यं धनंजयम् / एकलव्यं धनुष्पाणिमस्यन्तमनिशं शरान् // 30 धार्तराष्ट्रा दुरात्मानो नामृष्यन्त नराधिप // 44 एकलव्यस्तु तं दृष्ट्वा द्रोणमायान्तमन्तिकात् / तांस्तु सर्वान्समानीय सर्वविद्यासु निष्ठितान् / अभिगम्योपसंगृह्य जगाम शिरसा महीम् / / 31 द्रोणः प्रहरणज्ञाने जिज्ञासुः पुरुषर्षभः // 45 जियित्वा ततो द्रोणं विधिवत्स निषादजः।। कृत्रिमं भासमारोप्य वृक्षाग्रे शिल्पिभिः कृतम् / वेध शिष्यमात्मानं तस्थौ प्राञ्जलिरग्रतः / / 32 / अविज्ञातं कुमाराणां लक्ष्यभूतमुपादिशत् / / 46 - 179 -