________________ 1. 78. 15 ] आदिपर्व [1.78. 39 तेऽदर्शयन्प्रदेशिन्या तमेव नृपसत्तमम् / त्रयोऽस्यां जनिताः पुत्रा राज्ञानेन ययातिना / शर्मिष्ठां मातरं चैव तस्याचख्युश्च दारकाः // 15 / दुर्भगाया मम द्वौ तु पुत्रौ तात ब्रवीमि ते // 28 इत्युक्त्वा सहितास्ते तु राजानमुपचक्रमुः। धर्मज्ञ इति विख्यात एष राजा भृगूद्वह। नाभ्यनन्दत तान्राजा देवयान्यास्तदान्तिके / अतिक्रान्तश्च मर्यादा काव्यैतत्कथयामि ते // 29 रुदन्तस्तेऽथ शर्मिष्ठामभ्ययुर्बालकास्ततः // 16 / / शुक्र उवाच। दृष्ट्वा तु तेषां बालानां प्रणयं पार्थिवं प्रति। . धर्मज्ञः सन्महाराज योऽधर्ममकृथाः प्रियम् / बुवा च तत्त्वतो देवी शर्मिष्ठामिदमब्रवीत् // 17 तस्माज्जरा त्वामचिराद्धर्षयिष्यति दुर्जया // 30 मदधीना सती कस्मादकार्षीर्विप्रियं मम / ययातिरुवाच। तमेवासुरधर्म त्वमास्थिता न बिभेषि किम् // 18 ऋतुं वै याचमानाया भगवन्नान्यचेतसा। शर्मिष्ठोवाच / दुहितुर्दानवेन्द्रस्य धर्म्यमेतत्कृतं मया // 31 यदुक्तमृषिरित्येव तत्सत्यं चारुहासिनि / ऋतुं वै याचमानाया न ददाति पुमान्वृतः / न्यायतो धर्मतश्चैव चरन्ती न बिभेमि ते // 19 / भूणहेत्युच्यते ब्रह्मन्स इह ब्रह्मवादिभिः / / 32 यदा त्वया वृत्तो राजा वृत एव तदा मया। अभिकामां स्त्रियं यस्तु गम्यां रहसि याचितः / सखीभर्ता हि धर्मेण भर्ता भवति शोभने // 20 नोपैति स च धर्मेषु भूणहेत्युच्यते बुधैः // 33 पूज्यासि मम मान्या च ज्येष्ठा श्रेष्ठा च ब्राह्मणी / इत्येतानि समीक्ष्याहं कारणानि भृगूहह / त्वत्तोऽपि मे पूज्यतमो राजर्षिः किं न वेत्थ तत्॥२१ अधर्मभयसंविग्नः शर्मिष्ठामुपजग्मिवान् // 34 . वैशंपायन उवाच / शुक्र उवाच। श्रुत्वा तस्यास्ततो वाक्यं देवयान्यब्रवीदिदम्।। नन्वहं प्रत्यवेक्ष्यस्ते मदधीनोऽसि पार्थिव / राजन्नायेह वत्स्यामि विप्रियं मे कृतं त्वया // 22 मिथ्याचारस्य धर्मेषु चौर्यं भवति नाहुष // 35 सहसोत्पतितां श्यामां दृष्ट्वा तां साश्रुलोचनाम् / वैशंपायन उवाच / त्वरितं सकाशं काव्यस्य प्रस्थितां व्यथितस्तदा।।२३ क्रुद्धेनोशनसा शप्तो ययाति हुषस्तदा / अनुवव्राज संभ्रान्तः पृष्ठतः सान्त्वयन्नृपः। पूर्वं वयः परित्यज्य जरां सद्योऽन्वपद्यत // 36 न्यवर्तत न चैव स्म क्रोधसंरक्तलोचना // 24 ययातिरुवाच। अविब्रुवन्ती किंचित्तु राजानं चारुलोचना / अतृप्तो यौवनस्याहं देवयान्यां भृगूढह / अचिरादिव संप्राप्ता काव्यस्योशनसोऽन्तिकम् // 25 प्रसादं कुरु मे ब्रह्मञ्जरेयं मा विशेत माम् // 37 सा तु दृष्ट्वैव पितरमभिवाद्याग्रतः स्थिता। शुक्र उवाच। अनन्तरं ययातिस्तु पूजयामास भार्गवम् // 26 नाहं मृषा ब्रवीम्येतजरां प्राप्तोऽसि भूमिप / देवयान्युवाच। जरां त्वेतां त्वमन्यस्मै संक्रामय यदीच्छसि // 38 अधर्मेण जितो धर्मः प्रवृत्तमधरोत्तरम् / ___ ययातिरुवाच / शर्मिष्ठयातिवृत्तास्मि दुहित्रा वृषपर्वणः // 27 / राज्यभाक्स भवेद्ब्रह्मन्पुण्यभाकीर्तिभाक्तथा / - 117 -