________________ 1. 78. 39 ] महाभारते [1.79.21 यो मे दद्याद्वयः पुत्रस्तद्भवाननुमन्यताम् // 39 तुर्वसुरुवाच / शुक्र उवाच। न कामये जरां तात कामभोगप्रणाशिनीम् / संक्रामयिष्यसि जरां यथेष्टं नहुषात्मज / बलरूपान्तकरणी बुद्धिप्राणविनाशिनीम् // 10 मामनुध्याय भावेन न च पापमवाप्स्यसि // 40 ___ ययातिरुवाच / वयो दास्यति ते पुत्रो यः स राजा भविष्यति। यत्त्वं मे हृदयाजातो वयः स्वं न प्रयच्छसि। आयुष्मान्कीर्तिमांश्चैव बह्वपत्यस्तथैव च // 41 तस्मात्प्रजा समुच्छेदं तुर्वसो तव यास्यति // 11 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि संकीर्णाचारधर्मेषु प्रतिलोमचरेषु च / अष्टसप्ततितमोऽध्यायः // 78 // पिशिताशिषु चान्त्येषु मूढ राजा भविष्यसि // 12 79 गुरुदारप्रसक्तेषु तिर्यग्योनिगतेषु च / वैशंपायन उवाच। पशुधर्मिषु पापेषु म्लेच्छेषु प्रभविष्यसि // 13 जरां प्राप्य ययातिस्तु स्वपुरं प्राप्य चैव ह / वैशंपायन उवाच। पुत्रं ज्येष्ठं वरिष्ठं च यदुमित्यब्रवीद्वचः॥१ एवं स तुर्वसुं शप्त्वा ययातिः सुतमात्मनः / जरा वली च मां तात पलितानि च पर्यगुः।। शर्मिष्ठायाः सुतं द्रुह्युमिदं वचनमब्रवीत् // 14 काव्यस्योशनसः शापान्न च तृप्तोऽस्मि यौवने॥ 2 द्रुह्यो त्वं प्रतिपद्यस्व वर्णरूपविनाशिनीम् / त्वं यदो प्रतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह / जरां वर्षसहस्रं मे यौवनं स्खं ददस्व च // 15 यौवनेन त्वदीयेन चरेयं विषयानहम् // 3 पूर्णे वर्षसहस्रे तु प्रतिदास्यामि यौवनम् / पूर्णे वर्षसहस्रे तु पुनस्ते यौवनं त्वहम् / खं चादास्यामि भूयोऽहं पाप्मानं जरया सह // 16 दत्त्वा स्वं प्रतिपत्स्यामि पाप्मानं जरया सह // 4 द्रुखुरुवाच / यदुरुवाच / न गजं न रथं नाश्वं जीर्णो भुङ्क्ते न च स्त्रियम् / सितश्मश्रुशिरा दीनो जरया शिथिलीकृतः / वाग्भङ्गश्चास्य भवति तज्जरां नाभिकामये // 17 वलीसंततगात्रश्च दुर्दर्शो दुर्बलः कृशः // 5 ययातिरुवाच। अशक्तः कार्यकरणे परिभूतः स यौवनैः / यत्त्वं मे हृदयाज्जातो वयः स्वं न प्रयच्छसि। सहोपजीविभिश्चैव तां जरां नाभिकामये // 6 तस्माद्रुह्यो प्रियः कामो न ते संपत्स्यते क्वचित्॥१८ ययातिरुवाच / उडुपप्लवसंतारो यत्र नित्यं भविष्यति / यत्त्वं मे हृदयाजातो वयः स्वं न प्रयच्छसि / अराजा भोजशब्दं त्वं तत्रावाप्स्यसि सान्वयः // 19 तस्मादराज्यभाक्तात प्रजा ते वै भविष्यति // 7 अनो त्वं प्रतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह / तुर्वसो प्रतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह / एक वर्षसहस्रं तु चरेयं यौवनेन ते // 20 यौवनेन चरेयं वै विषयांस्तव पुत्रक // 8 अनुरुवाच / पूर्णे वर्षसहस्रे तु पुनर्दास्यामि यौवनम् / जीर्णः शिशुवदादत्तेऽकालेऽन्नमशुचिर्यथा / खं चैव प्रतिपत्स्यामि पाप्मानं जरया सह // 9 न जुहोति च कालेऽग्निं तां जरां नाभिकामये // 21 - 118 -