________________ 1. 68. 27 ] आदिपर्व [1. 68. 55 न हृच्छयं वेत्सि मुनि पुराणम् / भार्या मूलं त्रिवर्गस्य भार्या मित्रं मरिष्यतः॥ 40 यो वेदिता कर्मणः पापकस्य भार्यावन्तः क्रियावन्तः सभार्या गृहमेधिनः / यस्यान्तिके त्वं वृजिनं करोषि / / 27 भार्यावन्तः प्रमोदन्ते भार्यावन्तः श्रियान्विताः // 41 मन्यते पापकं कृत्वा न कश्चिद्वेत्ति मामिति / सखायः प्रविविक्तेषु भवन्त्येताः प्रियंवदाः / विदन्ति चैनं देवाश्च स्वश्चैवान्तरपूरुषः // 28 पितरो धर्मकार्येषु भवन्त्यार्तस्य मातरः // 42 आदित्यचन्द्रावनिलानलौ च कान्तारेष्वपि विश्रामो नरस्याध्वनिकस्य वै / धौभूमिरापो हृदयं यमश्च / यः सदारः स विश्वास्यस्तस्माद्दाराः परा गतिः॥ 43 अहश्च रात्रिश्च उभे च संध्ये संसरन्तमपि प्रेतं विषमेष्वेकपातिनम् / धर्मश्च जानाति नरस्य वृत्तम् // 29 भायैवान्वेति भर्तारं सततं ना पतिव्रता // 44 यमो वैवस्वतस्तस्य निर्यातयति दुष्कृतम् / प्रथमं संस्थिता भार्या पतिं प्रेत्य प्रतीक्षते / हृदि स्थितः कर्मसाक्षी क्षेत्रज्ञो यस्य तुष्यति // 30 पूर्वं मृतं च भर्तारं पश्चात्साध्व्यनुगच्छति // 45 न तु तुष्यति यस्यैष पुरुषस्य दुरात्मनः / एतस्मात्कारणाद्राजन्पाणिग्रहणमिष्यते / तं यमः पापकर्माणं निर्यातयति दुष्कृतम् / / 31 यदाप्नोति पतिर्भार्यामिह लोके परत्र च / / 46 अवमन्यात्मनात्मानमन्यथा प्रतिपद्यते / आत्मात्मनैव जनितः पुत्र इत्युच्यते बुधैः / देवा न तस्य श्रेयांसो यस्यात्मापि न कारणम् // 32 तस्माद्भार्या नरः पश्येन्मातृवत्पुत्रमातरम् // 47 स्वयं प्राप्तेति मामेवं मावमंस्थाः पतिव्रताम् / भार्यायां जनितं पुत्रमादर्श स्वमिवाननम् / अाहाँ नार्चयसि मां स्वयं भार्यामुपस्थिताम् // 33 ह्लादते जनिता प्रेक्ष्य स्वर्गं प्राप्येव पुण्यकृत् // 48 किमर्थं मां प्राकृतवदुपप्रेक्षसि संसदि / दह्यमाना मनोदुःखैर्व्याधिभिश्चातुरा नराः। न खल्वहमिदं शून्ये रौमि किं न शृणोषि मे॥३४ ह्रादन्ते स्वेषु दारेषु घर्माताः सलिलेष्विव // 49 यदि मे याचमानाया वचनं न करिष्यसि / / सुसंरब्धोऽपि रामाणां न ब्रूयादप्रियं बुधः / दुःषन्त शतधा भूर्धा ततस्तेऽद्य फलिष्यति // 35 रतिं प्रीतिं च धर्मं च तास्वायत्तमवेक्ष्य च // 50 भार्या पतिः संप्रविश्य स यस्माज्जायते पुनः। आत्मनो जन्मनः क्षेत्रं पुण्यं रामाः सनातनम् / जायाया इति जायात्वं पुराणाः कवयो विदुः।। 36 ऋषीणामपि का शक्तिः स्रष्टुं रामामृते प्रजाः॥५१ यदागमवतः पुंसस्तदपत्यं प्रजायते / परिपत्य यदा सूनुर्धरणीरेणुगुण्ठितः / तत्तारयति संतत्या पूर्वप्रेतान्पितामहान् / / 37 पितुराश्लिष्यतेऽङ्गानि किमिवास्त्यधिकं ततः॥ 52 पुन्नाम्नो नरकाद्यस्मात्पितरं त्रायते सुतः / स त्वं स्वयमनुप्राप्तं सामिलापमिमं सुतम् / तस्मात्पुत्र इति प्रोक्तः स्वयमेव स्वयंभुवा / / 38 प्रेक्षमाणं च काक्षेण किमर्थमवमन्यसे / / 53 सा भार्या या गहे दक्षा सा भार्या या प्रजावती। अण्डानि बिभ्रति स्वानि न भिन्दन्ति पिपीलिकाः / सा भार्या या पतिप्राणा सा भार्या या पतिव्रता // 39 न भरेथाः कथं नु त्वं धर्मज्ञः सन्स्वमात्मजम्॥५४ अधं भार्या मनुष्यस्य भार्या श्रेष्ठतमः सखा। न वाससां न रामाणां नापां स्पर्शस्तथा सुखः / - 101 -