________________ 1. 67. 33] महाभारते [1. 68. 27 शकुन्तला पौरवाणां दुःषन्तहितकाम्यया // 33 शकुन्तलां पुरस्कृत्य सपुत्रां गजसाह्वयम् // 12 इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि गृहीत्वामरगर्भाभं पुत्रं कमललोचनम् / सप्तषष्टितमोऽध्यायः॥६७ // आजगाम ततः शुभ्रा दुःषन्तविदिताद्वनात् // 13 68 अभिसृत्य च राजानं विदिता सा प्रवेशिता / वैशंपायन उवाच / सह तेनैव पुत्रेण तरुणादित्यवर्चसा / / 14 प्रतिज्ञाय तु दुःषन्ते प्रतियाते शकुन्तला / पूजयित्वा यथान्यायमब्रवीत्तं शकुन्तला / गर्भ सुषाव वामोरूः कुमारममितौजसम् // 1 अयं पुत्रस्त्वया राजन्यौवराज्येऽभिषिच्यताम् // 15 त्रिषु वर्षेषु पूर्णेषु दीप्तानलसमद्युतिम् / त्वया ह्ययं सुतो राजन्मय्युत्पन्नः सुरोपमः / रूपौदार्यगुणोपेतं दौःषन्ति जनमेजय / / 2 . यथासमयमेतस्मिन्वर्तस्व पुरुषोत्तम / / 16 जातकर्मादिसंस्कारं कण्वः पुण्यकृतां वरः / यथा समागमे पूर्वं कृतः स समयस्त्वया / तस्याथ कारयामास वर्धमानस्य धीमतः॥३ तं स्मरस्व महाभाग कण्वाश्नमपदं प्रति / / 17 दन्तैः शुक्लैः शिखरिभिः सिंहसंहननो युवा / सोऽथ श्रुत्वैव तद्वाक्यं तस्या राजा स्मरन्नपि / चक्राङ्कितकरः श्रीमान्महामूर्धा महाबलः / अब्रवीन्न स्मरामीति कस्य त्वं दुष्टतापसि // 18 कुमारो देवगर्भाभः स तत्राशु व्यवर्धत // 4 / धर्मकामार्थसंबन्धं न स्मरामि त्वया सह / षडर्ष एव बालः स कण्वाश्रमपदं प्रति / गच्छ वा तिष्ठ वा कामं यद्वापीच्छसि तत्कुरु॥१९ व्याघ्रान्सिंहान्वराहांश्च गजांश्च महिषांस्तथा // 5 सैवमुक्ता वरारोहा ब्रीडितेव मनस्विनी / बद्धा वृक्षेषु बलवानाश्रमस्य समन्ततः / विसंज्ञेव च दुःखेन, तस्थौ स्थाणुरिवाचला // 20 आरोहन्दमयंश्चैव क्रीडंश्च परिधावति // 6 संरम्भामर्षताम्राक्षी स्फुरमाणोष्ठसंपुटा / ततोऽस्य नाम चक्रुस्ते कण्वाश्रमनिवासिनः / कटाक्षैर्निर्दहन्तीव तिर्यग्राजानमैक्षत // 21 अस्त्वयं सर्वदमनः सर्वं हि दमयत्ययम् / / 7 आकारं गूहमाना च मन्युनाभिसमीरिता / स सर्वदमनो नाम कुमारः समपद्यत / तपसा संभृतं तेजो धारयामास वै तदा // 22 विक्रमेणौजसा चैव बलेन च समन्वितः॥ 8 सा मुहूर्तमिव ध्यात्वा दुःखामर्षसमन्विता / तं कुमारमृषिदृष्ट्वा कर्म चास्यातिमानुषम् / भर्तारमभिसंप्रेक्ष्य क्रुद्धा वचनमब्रवीत् // 23 समयो यौवराज्यायेत्यब्रवीच्च शकुन्तलाम् / / 9 जानन्नपि महाराज कस्मादेवं प्रभाषसे / तस्य तद्बलमाज्ञाय कण्वः शिष्यानुवाच ह / न जानामीति निःसङ्गं यथान्यः प्राकृतस्तथा॥२४ शकुन्तलामिमां शीघ्रं सहपुत्रामितोऽऽश्रमात् / अत्र ते हृदयं वेद सत्यस्यैवानृतस्य च। भर्ने प्रापयताद्यैव सर्वलक्षणपूजिताम् // 10 कल्याण बत साक्षी वं मात्मानमवमन्यथाः॥२५ नारीणां चिरवासो हि बान्धवेषु न रोचते / / योऽन्यथा सन्तमात्मानमन्यथा प्रतिपद्यते / कीर्तिचारित्रधर्मनस्तस्मान्नयत माचिरम् // 11 किं तेन न कृतं पापं चोरेणात्मापहारिणा // 26 तथेत्युक्त्वा तु ते सर्वे प्रातिष्ठन्तामितौजसः। / एकोऽहमस्मीति च मन्यसे त्वं - 100 -