Page Text
________________ 26 तत्त्वचिन्तामणिटिप्पनिका सुखबोधिका साध्यव्यापकव्यभिचारित्वेन विशिष्टसाध्यव्यभिचारसाधनकाले विशिष्टसाध्यव्यभिचार आकाश्रितो नास्ति, किन्तु शुद्धसाध्यव्यभिचार एवाऽऽकाङ्क्षितः / अप्रधानकालतालक्षणं वा काह्निताभिधानम् / न तेन शुद्ध[साध्याव्यभिचार एवसाध्य इत्यर्थः / शङ्कते प्रथममिति। प्रथमंमया विशिष्टसाध्यव्यभिचारोन साधनीयः, किन्तु शुद्धसाध्यव्यभिचारएव विशिष्टसाध्यव्यभिचारेण साधनीयः, विशिष्टसाध्यव्यभिचारस्य परेणासिद्धौ उद्भावितायां . यथा विशिष्टसाध्यव्यभिचारोऽसिद्धः प्रमाणाभावात् इत्यसिद्धौ उद्भावितायाम् उपाधिरुद्भाव्यः / तथा च सोपाधिकत्वेन हेतुना विशिष्टसाध्यव्यभिचारस्य सिद्धिरिति प्रथमं साध्यव्यभिचारस्यैवोद्भावितत्वात् नार्थान्तरमिति भावः। तत्रेति मूलम्।शुद्धसाध्यव्यभिचारस्यलिङ्गीभूतो यो विशिष्टसाध्यव्यभिचारस्तस्यासिद्धौ परेणोद्भावितायामित्यर्थः / यथाऽयं हेतुः साध्यव्यभिचारी पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यभिचारित्वात्।अत्रपरेणोक्तम् - पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यभिचारोऽसिद्धः प्रमाणाभावात् इत्यसिद्धयुद्भावितायां विशिष्टसाध्यव्यभिचारसिद्धयर्थम् उपाधिवादिना उपाधिरुद्भाव्यः तेन नार्थान्तरमित्याशङ्कार्थः / तहीति मूलम्। यदि प्रथमं शुद्धसाध्यव्यभिचार एव साधनीय उद्भावनीय इति यावत्। तस्य लिङ्गीभूतो यो विशिष्टसाध्यव्यभिचार: तस्यासिद्धौ परेणोद्भावितायामुपाधिरुद्भावनीयः, तदा प्रकृतानुमाने उपाधिर्दूषणं न स्यात्। धूमवान् वढेरित्यत्रोपाधिराट्रॅन्धनं दूषणं न स्यात्। तदाऽत्रानुमानेऽस्योपाधितया दूषणता स्यात् यदि साक्षादनेन स्वव्यभिचारद्वारा शुद्धसाध्यव्यभिचारः साधनीयः, स तु न साध्यते किन्तु विशिष्टसाध्यव्यभिचार एव, इति धूमवान् वह्नः इत्यादौ उपाधेर्दूषकता न स्यात् साक्षात् शुद्धसाध्यव्यभिचारोन्नायकत(?ता)या अभावादित्यर्थः / नन्विति टीका / त्वयोक्तम् - यः साक्षात् शुद्धसाध्यव्यभिचारोन्नायकोपाधिः स एव दूषणम्, परं परम्परया विशिष्टसाध्यव्यभिचारोन्नायको य उपाधिः स दूषणं न भवति / तत्रोच्यते - साक्षात्त्वं त्यजतां गौरवात्, किन्तु यथाकथञ्चिदेव शुद्धसाध्यव्यभिचारोन्नायक एव दूषणमिति। तथा चपरम्परया शुद्धसाध्यव्यभिचारोन्नायकस्यापि दूषक(ण)त्वं स्यादित्याशङ्कार्थः / किञ्चेति मूलम् / त्वयोक्तम् - प्रथमं साध्यव्यभिचार एवोद्भावनीयः / तस्य लिङ्गीभूतो यो विशिष्टसाध्यव्यभिचारस्तस्यासिद्धौ परेणोद्भावितायामुपाधिः किमर्थमुद्भाव्यते ? किन्तु पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यापकव्यभिचार एवोपन्यस्यताम्, [11B] किमर्थमुपाधिरुपन्यस्यते ? यतः उपाधिरुपन्यस्तो विशिष्टसाध्यव्यभिचारसिद्धयर्थेनोचितः कथमुपाधिः ? विशिष्टसाध्यव्यभिचारेण सह व्यधिकरणत्वम्, व्यधिकरणश्च हेतुर्न भवति तथा च वढ्यादिहेतोः पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यभिचारी पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यापकार्टेन्धनव्यभिचारित्वात् / अयं हेतुः समानाधिकरणो भवति, यतो हेतोर्वह्नित्वादौ पक्षधर्मावच्छिन्नसाध्यव्यभिचारोऽपि
| SR No. | 004316 |
| Book Title | Tattva Chintamani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin G Shah |
| Publisher | B L Institute of Indology |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 620 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 14 MB |